Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất

Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 33): Trở lại tục “tị ẩm” Đông Sơn

Trong Hội nghị "Hùng Vương dựng nước" lần thứ 3, năm 1971, giáo sư Đặng Nghiêm Vạn đã khiến cả hội nghị sửng sốt trước thông tin về hiện tượng uống bằng mũi của người Mảng, gắn với ghi chép về tục "tị ẩm" trong truyền thuyết thời Hùng Vương.
16/10/2025 07:05 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 32): Những lưỡi giáo lao Đông Sơn trổ lỗ ở cánh

Tôi bước vào nghề khảo cổ năm 1968, khi cùng các sinh viên khoa Sử, Đại học Tổng hợp năm thứ nhất theo thầy Hà Văn Tấn, Hán Văn Khẩn lên Xóm Rền (Gia Thanh, Phù Ninh, Phú Thọ) khai quật khảo cổ học.
09/10/2025 07:53 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 31): Giáo, lao Đông Sơn có ngạnh

Trong bộ vũ khí đâm, lao Đông Sơn ngoài sự phổ biến những ngọn giáo dạng búp đa các kiểu, còn xuất hiện những mũi nhọn có ngạnh như dạng một mũi tên kích cỡ lớn. Đa phần các nhà nghiên cứu hay sưu tầm gọi chúng là các mũi lao dùng trong đánh bắt cá.
02/10/2025 06:30 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 30): Giáo lạ và giáo quen Đông Sơn

Giáo là loại vũ khí chuyên biệt. Chúng khác với rìu - loại vũ khí đa chức năng, có thể dùng chặt chém trong chiến đấu, cũng có thể chặt chém trong gia dụng hằng ngày.
25/09/2025 06:14 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 29): Thần hộ mệnh trên lưỡi giáo Đông Sơn

Chúng ta đã có một chặng dài khảo sát về vũ khí thời Đông Sơn trong chuỗi bài liên quan đến Chiến tranh và Hòa bình thời kỳ này, từ những loại rìu chiến đến các lưỡi qua và dặm dài truy tìm dao găm, gươm kiếm…
18/09/2025 11:15 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 28): Vỏ bao những cây kiếm Đông Sơn

Cho đến nay chưa có bao kiếm Đông Sơn nào còn nguyên vẹn do phần lớn chúng được làm từ chất liệu có nguồn gốc hữu cơ như gỗ, xương, ngà, da...
11/09/2025 11:44 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 27): Những vỏ bao dao găm Đông Sơn

Bước vào thời đại kim khí, sự sắc nhọn của dụng cụ, vũ khí chế bằng kim loại có thể dễ dàng gây thương tích cho người sử dụng, đặt ra nhu cầu tự nhiên của những thiết bị bao, che đầu nhọn, lưỡi sắc.
04/09/2025 06:53 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 26): Những dòng dao găm Đông Sơn hiếm thấy

Ngoài những loại dao găm Đông Sơn thường thấy thuộc hai dòng chính Tây Âu, Lạc Việt, chúng ta còn bắt gặp một số dao găm ít thấy hơn trong khung cảnh di vật chung của cư dân thời Đông Sơn. Trong buổi "Rì rầm trong tiếng đất" hôm nay, tôi sẽ nhắc đến các loại dao găm này.
21/08/2025 08:33 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 25): Dao găm và thủ lĩnh Đông Sơn

Trong toàn bộ hình ảnh gần 300 chiến binh Đông Sơn mà tôi sưu tập được, có khoảng trên 20 hình ảnh rõ nét vai trò thủ lĩnh. Vậy, điều gì giúp phân biệt họ đứng trên so với các chiến binh khác?
14/08/2025 06:30 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 24): Dao găm Đông Sơn Tây Âu

Trong phần đầu nói về dao găm Đông Sơn, tôi đã chia chúng làm hai phổ chính: Tây Âu và Lạc Việt.
07/08/2025 07:17 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 23): Những cán dao găm gắn thêm tượng người, thú

Trong bài tuần trước, tôi nói nhiều về đỉnh cao của phổ dao găm Đông Sơn Lạc Việt, đó là dao găm cán là tượng người/thú.
31/07/2025 07:46 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 22): Những lưỡi dao găm mang đầy tính biểu trưng

Trong các vật dụng được xếp hạng vào "vũ khí Đông Sơn" thì dao găm là một loại hình độc đáo, tiêu biểu nhất.
24/07/2025 07:09 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 21) - Dõi tìm xa hơn kiếm Đông Sơn

Tôi đã nhắc đến nhiều lần địa vực phân bố khảo cổ về kiếm Đông Sơn lưỡi sắt cán cầm và chốt đốc bằng đồng đúc trang trí rất đẹp, chủ yếu thấy ở vùng núi từ Hòa Bình, Thanh Hóa đến Tây Bắc Nghệ An. Khảo cổ học thường gọi chung là loại hình Đông Sơn Làng Vạc.
17/07/2025 07:04 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 20): Thêm những bí ẩn về kiếm Đông Sơn

Năm 2004, tôi dẫn đoàn chuyên gia khảo cổ Đại học Quốc gia Úc đang cùng tôi khai quật hai khu mộ táng Đông Sơn ở Động Xá (Hưng Yên) và Yên Bắc (Hà Nam, nay là Ninh Bình) về Thanh Hóa tham dự Hội nghị kỷ niệm 80 năm phát hiện và nghiên cứu Văn hóa Đông Sơn (1924 - 2004).
03/07/2025 07:04 0
Văn hóa Đông Sơn - Chiến tranh và Hòa bình (kỳ 19): Cùng chiêm ngưỡng một vài thanh kiếm Đông Sơn bí ẩn

Tiếp theo những thông tin đầu tiên về loại kiếm Đông Sơn lưỡi sắt tay cầm đồng đúc trong tuần trước, tôi muốn dành riêng buổi "rì rầm" hôm nay đi sâu đặc tả vào hai lưỡi kiếm. Một chiếc vừa được khai quật gần đây, một chiếc hiện thuộc bảo tàng Phạm Huy Thông (Kim Bôi, Hòa Bình).
26/06/2025 08:07 0
Xem thêm ›