Tag Chữ và nghĩa

• 
  Chữ và nghĩa: Nếu tôi không lầm…

  "Nếu tôi không lầm" (hoặc "Nếu tôi không nhầm") có phải là một vế của câu ghép có cấu trúc "Nếu A thì B" không?

  19/02/2025 07:38 0
• 
  Chữ và nghĩa: Gái dở hay gái rở?

  Một cô giáo dạy ngữ văn đã nhắn tin nhờ tôi giải đáp giúp một vấn đề liên quan đến chính tả. Đó là khi cô giảng câu ca dao "Anh như táo rụng sân đình/ Em như gái dở đi rình của chua", cô đã viết là "gái dở".

  12/02/2025 18:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: Tôi tôi vôi, bác bác trứng

  "Tôi tôi vôi, bác bác trứng" là một câu ghép có hai mệnh đề theo quan hệ đẳng lập. Nhưng nếu ta thay dấu phẩy (ở giữa) thành dấu chấm thì ta sẽ có 2 câu (Tôi tôi vôi. Bác bác trứng) đồng dạng cấu trúc: Chủ ngữ - vị ngữ - bổ ngữ.

  05/02/2025 18:26 0
• 
  Chữ và nghĩa: Họ hàng nhà rắn qua một bài thơ

  Trong tiềm thức dân gian, rắn có rất nhiều đặc tính, phẩm chất khác lạ, biểu hiện qua các áng thơ văn, trong thành ngữ, tục ngữ.

  30/01/2025 07:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: Đêm trừ tịch và "độ dư cần thiết"

  Tết Ất Tỵ đã đến gần lắm rồi. Chúng ta chuẩn bị đón giao thừa vào đêm cuối cùng trong năm: Đêm trừ tịch.

  22/01/2025 18:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: Quán cóc…

  Chắc rất nhiều người nhớ và thuộc bài hát "Hà Nội mùa vắng những cơn mưa" (Trương Quý Hải phổ thơ Bùi Thanh Tuấn), trong đó có 2 câu rất hay: "Quán cóc liêu xiêu một câu thơ/ Hồ Tây, Hồ Tây tím mờ".

  15/01/2025 18:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: "Từ của năm"

  Khi kết thúc 1 năm, ở các nước (nhất là các nước phương Tây) thường có thói quen bình chọn "Sự kiện của năm" (Event of the Year), "Nhân vật của năm" (Person of the Year), nhằm thông qua đó, lựa chọn một sự kiện, một nhân vật tiêu biểu trong năm vừa đi qua.

  08/01/2025 17:40 0
• 
  Chữ và nghĩa: Con thầy, vợ bạn, gái cơ quan

  "Con thầy, vợ bạn, gái cơ quan". Tổ hợp này là thành ngữ hay tục ngữ? Nếu căn cứ vào văn bản tường minh (3 khái niệm đứng độc lập cạnh nhau) thì chưa thể xếp tổ hợp trên vào loại nào (thành ngữ hay tục ngữ) một cách chính xác.

  25/12/2024 06:41 0
• 
  Chữ và nghĩa: Đường chim bay

  "Đường chim bay" là một danh từ đã có trong một số cuốn từ điển tiếng Việt. "Từ điển tiếng Việt" (Hoàng Phê chủ biên, Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020) định nghĩa là "đường thẳng, là khoảng cách ngắn nhất giữa 2 điểm xa nhau".

  18/12/2024 18:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: Cò chết vì vần, vạc chết vì nhịp

  Có một bài ca dao quen thuộc: - Cái cò, cái vạc, cái nông/Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò!/- Không, không, tôi đứng trên bờ/Mẹ con nhà nó đổ ngờ cho tôi…

  11/12/2024 18:14 0
• 
  Chữ và nghĩa: Cao thâm nghìn trùng

  "Cao thâm nghìn trùng" không phải là một đơn vị trong kho tàng thành ngữ tiếng Việt (cũng không phải thành ngữ gốc Hán), nhưng nó được Nguyễn Du sử dụng như một thành ngữ (trong "Truyện Kiều").

  04/12/2024 17:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: Trái đất tròn, có đúng "tròn" không?

  "Con ơi con, Trái đất thì tròn/ Mặt trăng sáng cũng tròn như đĩa mật/ Tất cả đấy đều là sự thật/ Nhưng cái bánh đa tròn, điều đó thật hơn!".

  27/11/2024 18:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: Ngoài núi còn có núi

  "Ngoài núi còn có núi". Câu nói ngắn gọn, tưởng chỉ mô tả một sự tình đơn giản, nhưng ngẫm kỹ, ta thấy không đơn giản chút nào. Đó là một châm ngôn đầy tính triết lý về sự học, về tri thức, về sự khiêm tốn và xa hơn, về những người thầy ta cần trân trọng trong cuộc sống.

  20/11/2024 20:25 0
• 
  Chữ và nghĩa: Đun sôi để nguội

  "Đun sôi để nguội", một tổ hợp ngôn ngữ bình thường và quen thuộc. Nó bình thường đến nỗi không có gì đáng lưu ý, có chăng, chỉ là một ngữ dùng để phân biệt thực trạng một loại nước khác với nước lã thông thường.

  13/11/2024 07:03 0
• 
  Chữ và nghĩa: Phông bạt - có vào từ điển?

  Dư luận, đặc biệt là mạng xã hội gần đây sử dụng (và sau đó bàn tán sôi nổi) về một từ (không chỉ "hot" mà "rất hot"): phông bạt. Từ này thậm chí còn vào đề kiểm tra của một trường phổ thông.

  06/11/2024 11:33 0
• 
  Chữ và nghĩa: Cây sữa và cây hoa sữa

  "Cây sữa hay cây hoa sữa?". Nếu hỏi một người Hà Nội nào đó thì đa số sẽ trả lời "Cây hoa sữa chứ làm gì có cây sữa?".

  30/10/2024 06:50 0
• 
  Chữ và nghĩa: Chào hỏi - hỏi có cần không?

  "Chào" là một hành vi bình thường trong nghi thức giao tiếp của con người với nhau. Đó là việc "tỏ thái độ kính trọng, hoặc quan tâm đối với ai bằng lời nói hay cử chỉ, khi gặp nhau hoặc khi từ biệt". (Từ điển Tiếng Việt, Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020).

  23/10/2024 19:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: "Tình trong như đã…"

  "Tình trong như đã mặt ngoài còn e". Đây là câu thơ thứ 164 trong "Truyện Kiều". Có thể nói, đó là câu thơ "tiêu điểm" của trường đoạn mô tả cuộc du Xuân, viếng thăm và tảo mộ của chị em nhà Kiều nhân tiết Thanh minh.

  16/10/2024 19:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: Câu chuyện "tiền giả định"

  "Vua nước Pháp hiện nay hói trán". Đó là ví dụ mà nhà Việt ngữ học Nguyễn Đức Dân (1987) dẫn ra khi ông giới thiệu về Tiền giả định trong ngôn ngữ.

  09/10/2024 19:16 0
• 
  Chữ và nghĩa: Lại mặt to hơn lễ cưới

  "Lại mặt to hơn lễ cưới", "Lại mặt hơn lễ cưới", "Lại mặt (to) hơn ăn cưới", "Lại mặt to hơn đám cưới"… là những biến thể khác nhau của một thành ngữ đang được dùng khá phổ biến trong giao tiếp tiếng Việt hiện nay.

  02/10/2024 06:27 0
• Xem thêm  ›