Vì sao Malaysia không đặt mục tiêu 'màu huy chương' ở SEA Games 2025?

Thể thao Malaysia gây chú ý khi tuyên bố không đặt mục tiêu huy chương vàng cho SEA Games 2025 tại Thái Lan, thay vào đó tiếp tục sử dụng hệ thống "chỉ tiêu tổng số huy chương" – một phương pháp từng gây tranh cãi tại ASIAD 2023.

Quyết định này do Bộ trưởng Thanh niên và Thể thao Hannah Yeoh công bố, với lý do nhằm giảm áp lực cho vận động viên. Bộ trưởng Hannah Yeoh cho biết hệ thống chỉ tiêu tổng huy chương được khuyến nghị bởi các chuyên gia từ Đại học Khoa học Thể thao Nippon (Nhật Bản) - nơi đã đào tạo 40 nhà vô địch Olympic. Theo bà, việc bỏ chỉ tiêu số huy chương vàng sẽ giúp VĐV thi đấu thoải mái, tập trung vào chuyên môn, không bị ám ảnh bởi thành tích "phải giành vàng".

Malaysia đã áp dụng phương pháp này tại ASIAD Hàng Châu 2023 và vượt chỉ tiêu tổng 27 huy chương khi đạt 32. Tuy nhiên, số HCV và HCB lại giảm so với kỳ ASIAD 2018. Bởi vậy, khi tái áp dụng tại SEA Games 33, phương pháp này làm dấy lên hàng loạt câu hỏi: Liệu Malaysia đang bảo vệ VĐV hay đang tự làm giảm tham vọng thể thao quốc gia?

Giới chuyên gia và dư luận Malaysia cho rằng hệ thống này thiếu minh bạch và làm suy yếu tính trách nhiệm trong quản lý ngân sách thể thao. Không đặt mục tiêu huy chương vàng đồng nghĩa không cần giải thích nếu không đạt được thành tích cao nhất.

Thực tế, việc đặt mục tiêu "không màu" huy chương tại SEA Games dẫn đến ba vấn đề lớn: Làm mờ tiêu chuẩn đỉnh cao khi tổng số huy chương có thể tăng nhờ đồng và bạc, nhưng không phản ánh chất lượng hay sự tiến bộ thực sự; Giảm trách nhiệm giải trình khiến công chúng khó đánh giá hiệu quả đầu tư công khi không có chuẩn rõ ràng về thành tích vàng; Hạ thấp tham vọng quốc gia bởi một thông điệp kiểu "màu nào cũng được" không thể tạo động lực để hình thành nhà vô địch.

Một số nhà phân tích gọi đây là sự "bào mòn tham vọng thể thao", thậm chí là dấu hiệu của nền thể thao đang né tránh áp lực thay vì đối mặt.

Malaysia viện dẫn cách làm của Nhật Bản và Hàn Quốc - những quốc gia đôi khi không nhấn mạnh vào chỉ tiêu vàng. Tuy nhiên, các chuyên gia chỉ ra sự khác biệt căn bản: Nhật Bản có nền tảng thể thao đỉnh cao mạnh mẽ, hệ thống đào tạo VĐV chất lượng và văn hóa cạnh tranh cao. Trong khi đó, Malaysia vẫn đang trong quá trình hoàn thiện hệ thống quản lý, đối mặt với nhiều bất ổn tổ chức và chưa có nền đào tạo ổn định. Do đó, sao chép mô hình mà không sao chép nền tảng là điều đầy rủi ro.

"Vay mượn thanh kiếm samurai không đồng nghĩa biết sử dụng nó", một chuyên gia thể thao Malaysia bình luận. "Trong khi đó, các quốc gia mạnh về thể thao như Anh, Úc, Trung Quốc đều đặt mục tiêu vàng rõ ràng ở các đại hội, sự kiện thể thao lớn và xem đó là động lực để phát triển hệ thống". 

Bạn đọc quan tâm đến SEA Games 33 (2025):

Các bài viết đặc sắc hay nhất về SEA Games 33

Cập nhật liên tục thông tin về SEA Games 2025

Lịch thi đấu SEA Games 33

Bảng huy chương SEA Games 33

Kết quả SEA Games 33