Phim "Quán Kỳ Nam": Chuyện tình đẹp, nhiều vấn vương

Chuyện tình của dịch giả trẻ Khang và góa phụ Kỳ Nam trong Quán Kỳ Nam để lại nhiều vấn vương, với màu phim đầy hoài niệm, giàu thi vị. Thế nhưng, nếu câu chuyện này được khai thác táo bạo và sâu sắc hơn một chút, dư âm sẽ càng trọn vẹn hơn.

Phim Quán Kỳ Nam (kịch bản: Nguyễn Thị Minh Ngọc - Leon Lê) đánh dấu sự trở lại của đạo diễn Leon Lê, sau Song lang (2018). Phim mới này đã giành được giải Sao băng tại Liên hoan phim quốc tế Hawaii năm 2025.

Leon Lê vẫn trung thành với phim giàu tính thẩm mỹ, với bối cảnh TP.HCM thập niên 1980, tạo một nét riêng về thị giác cho thị trường điện ảnh Việt Nam. Dù vậy, cả 2 phim của đạo diễn sinh năm 1977 này đều có câu chuyện khá mỏng.

Chất phim nhựa thật đẹp…

Phim kể về chàng dịch giả trẻ tên Khang (Liên Bỉnh Phát đóng) đến TP.HCM nhận việc, anh được nhà xuất bản tin tưởng giao nhiệm vụ dịch tác phẩm Hoàng tử bé của văn hào Antoine de Saint-Exupéry. Hành trình của Khang tại cư xá cũ có nhiều điểm tương đồng trong câu chuyện của Hoàng tử bé. Mỗi nhân vật trong cư xá mà Khang tiếp xúc là mỗi nhân vật trong từng tinh cầu trên hành trình của Hoàng tử bé, dạy cho cậu về tình yêu và những câu chuyện đời.

Tại đây, Khang gặp gỡ Kỳ Nam (Đỗ Thị Hải Yến), một góa phụ bán quán ăn ở cư xá. Từ những người xa lạ, qua những lần gặp gỡ và giúp đỡ, giữa họ dần tạo nên mối liên kết thầm lặng vượt qua tuổi tác và cả hoàn cảnh, lề lối xã hội.

Đạo diễn Leon Lê lấy bối cảnh thành phố thập niên 1980. Anh tái hiện mỹ miều một khung cảnh đầy hoài niệm, đầy sinh động, với cư xá nhộn nhịp, nơi nhiều hộ dân chung sống dưới sự quản lý của tổ trưởng, những tiếng rao thân thương hoặc đường phố lãng mạn về đêm. Một thành phố cũ hiện ra đầy chất thơ, nơi chứng kiến những cảm xúc sâu lắng của Khang và Kỳ Nam, của sự đồng điệu về mặt tâm hồn và những rung động sâu thẳm nhất.

Khán giả được đắm chìm trong từng khung hình thơ mộng như tương đồng với cảm xúc không thể gọi tên của 2 nhân vật chính, mọi thứ thật dịu dàng và say đắm. Câu chuyện cứ diễn ra êm đềm và chậm rãi, giống như dòng hồi tưởng bất tận, không có điểm dừng.

Để tái hiện một thành phố cũ đã là khó khăn, nhưng thách thức lớn nhất của Leon Lê có lẽ nằm ở việc kiếm máy quay phim 35mm, vì ở Đông Nam Á hiện nay chỉ còn mỗi Thái Lan cho thuê. Vì lẽ đó, Leon Lê từng có ý định ghi hình tại xứ sở chùa Vàng, nhưng "sẽ rất vô duyên nếu phim về TP.HCM mà lại được quay ở đất nước khác", nên anh quyết định mua máy quay phim nhựa mang về. "Vì phim nhựa dễ mang lại cảm xúc hoài niệm về một thành phố cũ".

Nghệ sĩ cải lương Lý Kiều Hạnh, diễn viên trong phim này, khẳng định đạo diễn đã tái hiện "khoảng 90% bầu không khí cuộc sống người dân trong thập niên 1980 ở TP.HCM", bởi bà là nhân chứng sống của cư xá thời kỳ này.

Phim được quay hoàn toàn bằng phim nhựa Kodak Vision 3 (35mm), với tất cả các khâu thực hiện ở Việt Nam, do Croplab ở TP.HCM giữ vai trò tráng phim. Trước bối cảnh kỹ thuật số và AI chi phối cả nền điện ảnh, việc làm một phim nhựa quả là công phu, đáng được ghi nhận.

Đỗ Thị Hải Yến sắc bén và tinh tế

Tính thẩm mỹ là điểm nổi trội của phim, nhưng câu chuyện của Kỳ Nam và Khang chưa có nhiều cao trào, để lôi cuốn. Mạch phim chậm, từ tốn là một thách thức lớn với khán giả trẻ, khi mà thời lượng lên đến 150 phút.

Có lẽ ý đồ của đạo diễn là muốn đặt chuyện tình của Khang và Kỳ Nam trong khuôn khổ bối cảnh xã hội khi đó, với mọi thứ không rõ ràng, cứ lặng lẽ mến thương, lặng lẽ yêu, gắn bó và lặng lẽ chia tay - nói chung tất cả nằm ở cảm nhận.

Nhưng bù lại, diễn xuất của Đỗ Thị Hải Yến có thể xem là linh hồn của cả bộ phim. Sau nhiều năm trở lại màn ảnh rộng, chị vẫn cho thấy sự sắc bén và tinh tế khi vào vai một góa phụ ngày đêm trông ngóng tin tức cậu con trai út bỏ nhà đi biền biệt.

Một phụ nữ ít nói, chỉ lặng lẽ quan sát thế sự, rồi chìm trong thinh lặng. Khi gặp Khang, Kỳ Nam giữ khoảng cách, vì hiểu rõ miệng đời. Nhưng khi anh đến căn bếp để phụ giúp chị việc nấu nướng, rồi từ 2 kẻ xa lạ, họ dần xích lại từng bước một và hiểu về nhau hơn, mà không cần phải nói nhiều. Sự đồng điệu của 2 tâm hồn giàu cảm xúc mang đến nhiều day dứt và có không ít tiếc nuối.

Bằng kinh nghiệm và tài năng, Đỗ Thị Hải Yến đã khắc họa một Kỳ Nam thanh lịch, nhạy bén và cũng rất bản năng. Mỗi lần nhân vật xuất hiện, từng thước phim trở nên sống động, mượt mà. Mọi cảm xúc được dồn nén, được Đỗ Thị Hải Yến biểu đạt qua đôi mắt quá đỗi tài tình.

Đứng cạnh sự dày dặn của Đỗ Thị Hải Yến là một Liên Bỉnh Phát nam tính và có phần non trẻ, như một dụng ý đầy sắp đặt của đạo diễn. Liên Bỉnh Phát được xem là "chàng thơ" của Leon Lê khi từ Song lang đến Quán Kỳ Nam, diễn viên điển trai càng được định hình phong cách rõ nét hơn. Từ một phát hiện thú vị đến sự trưởng thành trong diễn xuất, góp phần làm "dày" gia tài đóng phim của anh.

Câu chuyện được kể chủ đạo qua góc nhìn của Khang, nhưng nếu có thêm góc nhìn của Kỳ Nam - đang sống trong điều tiếng, với những thổn thức, rung động trước một chàng trai trẻ - thì chắn chắn câu chuyện sẽ sâu lắng và trọn vẹn hơn nhiều.

Một điểm cộng khác là các nhân vật phụ trong phim có diễn xuất đồng đều và lời thoại rất dân dã, dễ cảm. Các nghệ sĩ như Phương Bình, Lê Văn Thân, Lý Kiều Hạnh, Ngô Hồng Ngọc… tuy gần đây ít xuất hiện trong điện ảnh, những đã diễn xuất đầy đặn và bản lĩnh.

Với khán giả, Quán Kỳ Nam có thể góp phần làm phong phú và tô thêm màu sắc tươi mới cho bức tranh điện ảnh Việt Nam hiện nay. Và nếu so với Song lang, thì Quán Kỳ Nam vẫn chọn một cái kết mở, nhưng đầy tươi sáng cho số phận của các nhân vật chính.