Đi SEA Games 33… không tốn một đồng ngân sách: Hành trình phi thường của Lâm Quang Nhật

Không thuộc thế hệ vàng của bơi lội Việt Nam, nhưng cái tên Lâm Quang Nhật vẫn in dấu đậm nét trên bản đồ thể thao Đông Nam Á. Anh chính là người tạo nên những "cơn địa chấn" ở cự ly 1500m tự do, giành HCV SEA Games 2013, 2015 và HCB năm 2017.

Năm 2013, tại SEA Games 27 ở Myanmar, một gương mặt mới 16 tuổi đã làm dậy sóng làng bơi Việt Nam: Lâm Quang Nhật bất ngờ đoạt HCV cự ly 1.500 mét tự do nam với thành tích 15 phút 39,44 giây, bỏ xa người về sau gần 1 phút 46 giây. Trước đó, từ lâu bơi nam Việt Nam gần như "lép vế" ở các nội dung đường dài, vì vậy chiến thắng của Nhật được nhiều người ví như "một cơn địa chấn thật sự".

Hai năm sau, tại SEA Games 28 2015 ở Singapore, Quang Nhật tiếp tục khẳng định vị thế khi bảo vệ thành công ngôi vô địch với thời gian 15 phút 31,03 giây - đồng thời phá sâu kỷ lục SEA Games. Ở tuổi 18, anh trở thành VĐV trẻ nhất Việt Nam đoạt HCV ở hai kỳ SEA Games liên tiếp ở nội dung 1.500 m tự do.

Năm 2017, dù không thể bảo vệ HCV SEA Games khi nhận HCB tại SEA Games 29, Quang Nhật lại có một bước tiến đột phá khác: tại giải Giải vô địch các lứa tuổi châu Á, anh giành hat-trick HCV ở các cự ly 400m, 800m và 1.500m tự do. Đây được xem là năm thành công nhất trong sự nghiệp quốc tế của anh.

Sau gần một thập kỷ cống hiến cho làng bơi Việt Nam, sau kỳ Đại hội Thể thao Toàn quốc 2018, Lâm Quang Nhật quyết định giải nghệ ở tuổi 21. Lý do chính khiến anh đưa ra quyết định này là bệnh thoát vị đĩa đệm: có thời điểm anh đau đến mức "ngồi xuống cũng khó". Một số bác sĩ thậm chí từng kết luận anh "không thể chơi thể thao nữa".

"Em giải nghệ để đi học", Nhật nói vào thời điểm đó. Sau khi rời đường đua, Quang Nhật tập trung học tại Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao. Gia đình chẳng khá giả nên Quang Nhật chạy Grab kiếm sống, tự chi trả học phí, và nhận dạy bơi để nuôi giấc mơ trở thành HLV trong tương lai.

Trong lúc đang lặng lẽ học tập và mưu sinh, một bước ngoặt khác bất ngờ xuất hiện. Một cơ duyên đưa Quang Nhật đến với triathlon - môn thể thao phối hợp bơi, đạp xe và chạy, đang phát triển mạnh trên thế giới lẫn Việt Nam.

Lợi thế nền tảng bơi lội, cộng thêm sự nghiêm túc trong luyện tập, giúp Quang Nhật nhanh chóng để lại dấu ấn. Chỉ sau hai năm bước vào bộ môn mới, anh gần như "thâu tóm" các giải triathlon lớn trong nước như: VNG-BDC Super League, Sunset Bay Triathlon, Trifactor Việt Nam. Thế là từ đó, Lâm Quang Nhật trở lại với sự nghiệp VĐV. SEA Games 2019, anh tham dự với tư cách VĐV triathlon.

Nếu khi còn là VĐV bơi lội, Nhật "được lo từ A đến Z" chỉ chuyên tâm thi đấu, thì triathlon lại vận hành hoàn toàn bằng nguồn vốn xã hội hóa. Nghĩa là VĐV phải tự trang trải toàn bộ chi phí bởi môn này chưa nhận được sự quan tâm và đầu tư ở Việt Nam. "So với bơi, triathlon rất khác. Tôi phải cân bằng tập luyện, đi học, rồi làm thêm đủ thứ để có thu nhập nuôi đam mê và lo cho gia đình. Rất áp lực", Nhật chia sẻ. Anh đưa ra bản danh sách chi phí dài cho xe đạp, đồng hồ, máy tập, giày, dinh dưỡng… tất cả lên tới hàng trăm triệu đồng. Để theo đuổi triathlon, Quang Nhật cho biết anh phải dùng tới tiền dành dụm từ thời còn bơi, cộng thêm nhiều năm chạy Grab và dạy bơi.

Cũng may, nhờ bề dày thành tích cùng tính cách sôi nổi, Quang Nhật nhanh chóng trở thành gương mặt có sức ảnh hưởng trong cộng đồng triathlon Việt Nam. Trên mạng xã hội, mỗi bài viết của anh đều thu hút hàng nghìn lượt thích và chia sẻ. Từ sức ảnh hưởng tích cực đó, Quang Nhật bắt đầu thu hút được sự quan tâm của các nhà tài trợ, mở ra cơ hội để anh theo đuổi con đường thể thao chuyên nghiệp lâu dài hơn.

Sau 2 kỳ SEA Games 30 ở Philippines và 31 ở Việt Nam, Quang Nhật quyết đột phá ở kỳ SEA Games 33. 

Nhờ một người bạn Thái Lan giới thiệu, Quang Nhật biết tại Phuket, Thái Lan, có trung tâm huấn luyện triathlon danh tiếng do HLV người Đức Jurgen Zack mở. Mức phí huấn luyện là rào cản nhưng Quang Nhật hiểu rằng phải đầu tư thì mới có thành tích. Anh quyết định khăn gói sang Thái Lan. Quang Nhật ban đầu tự bỏ tiền túi để tập huấn ngắn hạn, rồi sau đó may mắn tìm được nhà tài trợ, giúp anh có thêm 4 tháng rèn luyện bài bản cùng các HLV và VĐV chuyên nghiệp quốc tế.

Tại SEA Games 32, Quang Nhật tham dự triathlon và aquathlon. Giành được huy chương là thách thức lớn với anh khi phong trào triathlon ở Philippines, Malaysia, Indonesia đã phát triển hơn Việt Nam rất nhiều. Tuy nhiên, nếu giành được huy chương, Quang Nhật sẽ trở thành một trong những VĐV hiếm hoi của thể thao Việt Nam đoạt huy chương ở hai môn thể thao hoàn toàn khác nhau. 

Bạn đọc quan tâm đến SEA Games 33 (2025):

Các bài viết đặc sắc hay nhất về SEA Games 33

Cập nhật liên tục thông tin về SEA Games 2025

Lịch thi đấu SEA Games 33

Bảng huy chương SEA Games 33

Kết quả SEA Games 33