'Tiệc trà đêm trăng' trên Hồ Văn

Tiệc trà đêm trăng diễn ra tại Hồ Văn (thuộc quần thể Văn miếu Quốc Tử Giám) vào cuối tuần qua không chỉ mang đến một buổi trình diễn nghi thức trong văn hóa trà Việt nhiều ấn tượng, mà còn tái hiện lại một phần sắc màu, không khí lung linh của đêm hội kinh thành Thăng Long thuở xưa, là lời tri ân đối với các thế hệ đi trước và nhắc nhở trách nhiệm, bồi đắp giá trị cho các thế hệ sau giữ gìn, tiếp nối các giá trị truyền thống nằm trong hệ giá trị quốc gia, giá trị di sản văn hóa Việt gắn với gia đình, cộng đồng.

Thật lạ là đế tận bây giờ, tôi vẫn cứ nhớ mãi những bụi mưa nhẹ nhàng rơi trong đêm tiệc trà đêm trăng đã diễn ra vào đêm hôm ấy tại Hồ Văn.

Bàng bạc hoài niệm đêm hội Kinh thành Thăng Long

Trong chút mát lành se se còn sót lại cuối mùa Xuân, những lồng đèn giăng mắc đung đưa khắp nơi: viền quanh hồ, trên những vòm cây và trong tòa Phương Đình ngự chính giữa gò Kim Châu. Bên bậc thềm đá xanh nâu, ánh đèn vàng hắt ngược từ mặt đất lên những đầu đao vút cong. Nhờ đó, những bụi mưa mỏng mảnh như tơ đang hân hoan nhảy múa, lúc rơi xiên, lúc thẳng đứng được nhìn rõ hình hài.

Mưa rơi trên ngọn cây rau dền đỏ mọc bên bậc lên xuống của tòa Phương đình. Giữa không khí tiệc trà đang náo nức, người người chú ý quan sát từng động tác pha trà của trà nương, hay nhâm nhi những mẩu bánh nhỏ, mạn đàm dăm câu chuyện phố chuyện đời - thì chỉ mình tôi lưu tâm bắt gặp và thấy "phải lòng" một luồng sáng cho những bụi mưa hiện hình ấy.

Đối diện với những bụi mưa ánh sáng ấy, hít một hơi thật sâu phảng phất hương trầm, nhấp một ngụm trà thơm - thứ trà Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng hái từ trên những thân cây mọc ở độ cao hơn 1.000m so với mặt nước biển, có tuổi đời lên tới cả mấy trăm năm - tôi khẽ nhắm mắt lại và cảm nhận. Trong từng vị trà thanh chát đang tan dần nơi đầu lưỡi, phảng phất hơi thở đất trời nghìn năm tụ hội. Và những bụi mưa khẽ rơi trong đêm tiệc trà này - hệt như một gạch nối giữa đất với trời, giữa quá khứ đã qua và hiện tại của một buổi tiệc trà đang tái hiện lại đêm hội kinh thành Thăng Long năm nào…

Ngồi bên cạnh tôi là Nhà sử học Lê Văn Lan – một người nặng lòng với lịch sử của dân tộc, đặc biệt là với những ký ức vang bóng một thời của Thủ đô. Có lẽ đó cũng là lý do để không thể thiếu vắng ông trong những sự kiện mang tính về nguồn và tiếp nối trên mảnh đất rống bay lên có tuổi đời hơn cả nghìn năm này. Dù tuổi đã cao, và tôi thấy ông yếu hơn trong nhiều lần gặp gỡ trước đó, nhưng tình yêu, niềm đam mê vẫn dễ dàng được cảm nhận qua đôi mắt sáng và giọng nói hào hứng của ông khi trò chuyện.

"Thăng Long xưa thường xuyên có những đêm hội như thế này: Đèn hoa đăng, cờ quạt, gió Xuân, và những gương mặt văn nhân tài tử" - GS Lê Văn Lan trầm ngâm - "Và trên hết là những tác phẩm thi ca đã nung nấu suốt bao lâu rồi, bây giờ mới có dịp mang đến đây để trình bày, thưởng thức, bình luận. Và thế là một không khí, cảnh quan đầy những chữ. Nhưng chữ thứ nhất là chữ Văn".

"Chỗ này Hồ Văn, bên kia Văn Miếu, xa hơn nữa là làng Văn Chương… Những chữ Văn như thế nó vượt lên trên của những bài thơ, những tác phẩm văn học. Nó thăng hoa, tỏa sáng, vươn tới chỗ văn hiến - văn hóa –-văn minh. Và thế là một bản sắc, bản lĩnh của Thăng Long xưa truyền lưu cho tới bây giờ để hôm nay lại được tái hiện, phục hiện lộng lẫy huy hoàng, có phần còn hơn cả xưa" - GS Lan nhận định.

Sự tiếp nối…

Thú thực, phải cảm ơn lời mời tham gia chương trình này, mà tôi - một gã trai 8x có tới cả 20 năm gắn bó với chốn Hà thành này mới biết đến và lần đầu tiên đặt chân đến Hồ Văn.

Khách đến tham dự chương trình "Tiệc trà đêm trăng" tối nay có sự tham gia của nhiều nhà văn hóa, nghệ nhân trà, các doanh nhân, nghệ sĩ, đơn vị lữ hành và đại diện các dòng họ. Tất cả đều lựa chọn mặc trang phục áo dài để tôn vinh quốc phục của dân tộc. Chương trình do đội ngũ phát triển dự án Giáo dục Di sản tại Hồ Văn - Văn Miếu Quốc Tử Giám tổ chức, nằm trong mục tiêu vun đắp hệ giá trị quốc gia, văn hóa gia đình Việt Nam thông qua dự án "Hồi sinh di sản Hồ Văn bằng các hoạt động giáo dục di sản, gắn kết với gia đình, cộng đồng".

Được biết, sau chương trình đầu tiên này, Ban tổ chức sẽ tiếp thu ý kiến để tiếp tục hoàn thiện, đưa nhiều di sản văn hóa trình diễn và quảng bá tại khu vực Hồ Văn, biến nơi đây trở thành một điểm du lịch văn hóa hấp dẫn với du khách trong và ngoài nước trong quần thể Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Tại chương trình lần này, khán giả được lắng nghe giới thiệu về di sản văn hóa trà Việt, đồng thời được trực tiếp chiêm ngưỡng các nghi thức pha trà Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng và thưởng thức thi ca, âm nhạc truyền thống. Nhiều câu chuyện cũng như trăn trở về việc phát huy giá trị trà Việt được chia sẻ, khơi mở tình yêu và trách nhiệm đối với trà trong mỗi người.

Ông Phạm Thanh Hưng - Phó chủ tịch HĐQT Cen Group chia sẻ: Trà Việt Nam đang đứng xếp hạng thứ 5-6 trong số những nước xuất khẩu trà nhiều nhất thế giới về sản lượng. Nhưng rất tiếc là giá trị xuất khẩu của chúng ta không được bao nhiêu. Những phẩm trà ở Châu Âu thì thường lại ghi có xuất xứ từ Việt Nam, còn khâu sản xuất lại do nước bạn đảm nhiệm.

"Điều đó khiến cho tôi cảm thấy có nỗi trăn trở, cảm thấy rất tiếc cho giá trị cây trà, nguyên liệu trà Shan tuyết cổ thụ của chúng ta. Mà theo như thống kê của Hiệp hội trà Việt Nam - chúng ta đang là một trong những nước có số lượng cây trà cổ thụ xếp vào hàng di sản hơn 200 năm tuổi nhiều nhất trên thế giới. Vậy nên tôi cùng tất cả quý vị cần có trách nhiệm lan tỏa giá trị, tinh hoa trà Việt nhiều hơn từ những sự kiện như thế này" - ông Hưng phát biểu.