Pickleball sẽ áp dụng công nghệ VAR?

Tranh cãi "bóng trong hay ngoài" giữa Lý Hoàng Nam và Trương Vinh Hiển ở MB Vietnam Cup 2025 thoạt nghe chỉ là câu chuyện nhỏ. Nhưng pha bóng vài centimet ấy lại gợi mở một vấn đề toàn cầu: Có nên áp dụng công nghệ trong pickleball?

Trong thời đại thể thao được đo bằng từng khung hình và pixel, công nghệ có thực sự bảo đảm công bằng tuyệt đối - hay nó đang làm mờ dần linh hồn của trò chơi? Trong số những môn thể thao đang lớn nhanh nhất thế giới, pickleball là ví dụ điển hình cho câu hỏi đó.

Khoảnh khắc mong manh giữa công bằng và cảm xúc

Môn thể thao pha trộn giữa tennis, cầu lông và bóng bàn này phát triển với tốc độ chóng mặt, nhưng luật chơi, trọng tài và cả hạ tầng công nghệ vẫn đang chạy sau đà tăng trưởng. Khi tốc độ bóng ngày càng nhanh, sân ngày càng nhỏ và lợi thế chỉ tính bằng phần nghìn giây, "in hay out" đôi khi không còn là chuyện của mắt người nữa. Trong pickleball, mọi thứ diễn ra trong không gian chỉ hơn 80 mét vuông. Người chơi đứng gần nhau đến mức chỉ cần nghiêng đầu là che khuất góc nhìn của trọng tài. Một cú passing shot hoặc cú dink sát biên có thể định đoạt cả set đấu - và cũng dễ tạo ra tranh cãi không hồi kết.

Ở các giải nhà nghề như PPA Tour hay Major League Pickleball (MLP), vẫn chưa có hệ thống tương đương VAR hay Hawk-Eye. Một vài giải thử nghiệm camera góc cao để phát lại tình huống, nhưng độ chính xác chưa đủ thuyết phục. Quả bóng nhựa nhẹ, dễ biến dạng khi chạm sân khiến việc xác định điểm tiếp xúc chính xác là bài toán cực khó, ngay cả với phần mềm thị giác máy tính.

"Pickleball cần sự minh bạch như tennis có Hawk-Eye," một trọng tài kỳ cựu của PPA từng nói, "nhưng chi phí và công nghệ hiện tại chưa cho phép". Một hệ thống theo chuẩn quần vợt có thể tiêu tốn hàng trăm nghìn USD mỗi sân - điều phi thực tế với hầu hết giải đấu pickleball vốn chỉ vài chục nghìn USD tiền tổ chức.

Giữ hồn hay nâng tầm?

Không phải ai cũng muốn pickleball bước vào kỷ nguyên của công nghệ. Một phần vì bản chất của môn thể thao này - gần gũi, tự phát và đậm chất "đường phố". Nó sinh ra trong sân sau nhà, nơi người chơi tự bắt biên và tiếng cười lấn át mọi tranh cãi. Nhiều tay vợt chuyên nghiệp cho rằng, đưa công nghệ vào sẽ khiến pickleball mất đi sự hứng khởi nguyên sơ đó.

"Pickleball không cần hoàn hảo - nó cần niềm vui", một vận động viên MLP từng nói sau trận đấu bị gián đoạn bởi tranh cãi biên. "Nếu cứ dừng lại để soi từng khung hình, chúng ta sẽ quên mất lý do mình bắt đầu chơi". Nhưng ở chiều ngược lại, khi các giải đấu truyền hình trực tiếp, khi người thắng nhận hàng trăm nghìn USD, thì mọi sai lệch - dù nhỏ đến đâu - cũng đủ làm lung lay niềm tin. Công nghệ, vì thế, không còn là xa xỉ, mà trở thành điều kiện để thể thao giữ được sự tôn trọng.

Các tổ chức lớn như MLP đã bắt đầu thử nghiệm "Smart Court" - sân đấu tích hợp cảm biến biên và camera AI. Một số phiên bản thử nghiệm ở Mỹ cho sai số chỉ khoảng 2-3cm, đủ để xác định các pha sát biên trong tích tắc. Nếu thành công, pickleball có thể áp dụng mô hình "video challenge" tương tự tennis, nơi mỗi tay vợt được thách thức giới hạn số lần trong set.

Từ một pha bóng nhỏ đến câu chuyện lớn

Nhưng công nghệ chỉ là phần cứng. Phần mềm - chính là tinh thần thể thao - mới quyết định nó được đón nhận thế nào. Bởi công bằng không chỉ nằm ở độ chính xác của máy, mà ở niềm tin rằng con người sử dụng nó vì tinh thần của cuộc chơi, chứ không vì nỗi sợ sai sót.

Vụ "in-out" của Hoàng Nam và Vinh Hiển chỉ là một lát cắt trong bức tranh ấy. Nó nhắc rằng dù ở quần vợt hay pickleball, giới hạn giữa cảm xúc và công nghệ đang ngày càng mờ đi. Có thể, trong tương lai, mọi quả bóng đều được cảm biến, mọi quyết định đều chính xác đến milimet - nhưng liệu trận đấu còn giữ được nhịp rung cảm của con người?

Pickleball, cũng như thể thao nói chung, đang đứng giữa ngã ba: Chọn sự chính xác tuyệt đối hay giữ lấy những khoảnh khắc không hoàn hảo nhưng đầy cảm xúc. Câu trả lời có lẽ không nằm trong máy quay hay thuật toán, mà trong cách con người chấp nhận công nghệ - như một công cụ phục vụ tinh thần fair-play, chứ không phải thay thế nó.