Novak Djokovic: 'Kỳ lân' của quần vợt và nghịch lý của lịch thi đấu

Mới đây, một chuyên gia thể thao hàng đầu đã tiết lộ rằng nghỉ ngơi quá nhiều đôi khi lại khiến cơ thể dễ tổn thương hơn. Trường hợp của Novak Djokovic là một minh chứng.

Novak Djokovic từ lâu được xem là biểu tượng cho sự bền bỉ và tính kỷ luật trong thể thao chuyên nghiệp. Nhưng ở tuổi 38, câu hỏi đặt ra với anh là: Liệu lịch thi đấu đặc biệt của anh có góp phần khiến cơ thể hao mòn nhanh hơn?

Thể lực phi thường và dấu hiệu hao mòn

Chuyên gia hàng đầu về phúc lợi và phòng ngừa chấn thương cho vận động viên, Stephen Smith, nhà sáng lập kiêm CEO của Kitman Labs, công ty đi đầu thế giới về khoa học thể thao và dữ liệu, đã chia sẻ với Tennis365 về khả năng duy trì phong độ đỉnh cao đáng kinh ngạc của Djokovic, đồng thời phân tích những rủi ro mà lịch thi đấu hiện tại có thể mang lại.

Trong suốt 20 năm đầu sự nghiệp (2003–2023), Djokovic hiếm khi dính chấn thương nghiêm trọng. Vấn đề lớn duy nhất là chấn thương khuỷu tay năm 2016, buộc anh phải phẫu thuật vào năm 2018. Tuy nhiên, 18 tháng qua chứng kiến sự thay đổi rõ rệt: Tay vợt Serbia liên tục gặp rắc rối về thể lực, đặc biệt ở giai đoạn cuối các giải Grand Slam.

Tại Roland Garros 2024, Djokovic bị rách sụn chêm ở đầu gối phải. Anh hồi phục thần tốc để lọt vào chung kết Wimbledon và giành huy chương vàng Olympic Paris 2024, nhưng kể từ đó, hàng loạt vấn đề sức khỏe tiếp tục xuất hiện. Tháng 1/2025, cựu số 1 thế giới phải bỏ cuộc ở bán kết Australia Mở rộng trước Alexander Zverev vì rách gân khoeo. Đến Wimbledon tháng 7, anh vẫn bị ảnh hưởng rõ rệt trong trận thua Jannik Sinner. Tại US Open, Djokovic có dấu hiệu kiệt sức chỉ sau 2 set trong trận bán kết gặp Carlos Alcaraz.

Gần đây, tại Shanghai Masters, Djokovic tiếp tục gặp khó khăn thể chất và phải chịu đau trong trận thua Valentin Vacherot ở bán kết. Nole không tiết lộ cụ thể chấn thương, nhưng sau chiến thắng ở tứ kết, anh đã úp mở rằng: "Giờ đây, gần như mỗi trận tôi chơi đều có điều gì đó xảy ra với cơ thể".

Khi "nghỉ ngơi nhiều" trở thành con dao hai lưỡi

Theo Stephen Smith, khả năng Djokovic duy trì phong độ ở độ tuổi này là "minh chứng cho cả yếu tố di truyền lẫn sự chuyên nghiệp, cùng sự đầu tư khổng lồ mà anh dành cho cơ thể và sự nghiệp của mình". Ông cho rằng Djokovic là "một kỳ lân thực thụ", tức mẫu vận động viên hiếm có, vẫn thi đấu ở đẳng cấp cao dù tuổi đã lớn. Dẫu vậy, tần suất thi đấu giảm và những quãng nghỉ dài có thể khiến cơ thể mất nhịp thích nghi.

"Khi một vận động viên từng cực kỳ khỏe mạnh bắt đầu gặp 4 hoặc 5 chấn thương liên tiếp, đó là dấu hiệu hao mòn rõ ràng", Smith nhận định. "Khi họ nghỉ dài để hồi phục, khối lượng luyện tập giảm đi, nhưng khi trở lại, họ vẫn bị kỳ vọng thi đấu ở đẳng cấp cũ. Chính sự chênh lệch đó có thể tạo ra chuỗi chấn thương nối tiếp nhau".

Trong vài năm gần đây, Djokovic thi đấu ít hơn đáng kể so với thời kỳ đỉnh cao. Anh tập trung vào 4 giải Grand Slam, chỉ tham dự 11 sự kiện trong năm 2024 và Shanghai Masters là giải thứ 12 của anh trong năm 2025. Một số chuyên gia cho rằng lịch thi đấu hạn chế này chính là yếu tố khiến Djokovic dễ gặp vấn đề thể lực hơn khi tiến sâu ở các giải lớn, nơi mật độ thi đấu dày đặc và cường độ cao.

Khi được hỏi liệu việc thi đấu nhiều hơn có giúp ích cho Djokovic, Smith trả lời thẳng thắn: "Hoàn toàn có thể. Chúng ta thường áp dụng chiến lược nghỉ ngơi nhiều để bảo vệ vận động viên, nhưng trong thực tế, điều đó đôi khi phản tác dụng. Thể thao hiện đại đòi hỏi sức mạnh, tốc độ và sự bền bỉ vượt trội. Nếu bạn không liên tục tập luyện ở cường độ cao, cơ thể sẽ không duy trì được mức chịu đựng ấy".

Ông giải thích thêm rằng việc nghỉ ngơi quá lâu có thể làm mất đi nền thể lực cần thiết, khiến cơ thể "thiếu tải" và dễ tổn thương hơn khi quay lại thi đấu: "Chúng ta luôn cố gắng tìm ra sự cân bằng hoàn hảo giữa việc kích thích cơ thể đủ để giữ nó khỏe mạnh, nhưng không vượt quá ngưỡng dẫn đến chấn thương. Tuy nhiên, nếu thiếu vận động trong thời gian dài, nguy cơ chấn thương cũng tăng lên".

Không ai có thể đánh bại thời gian

Sau hơn 2 thập kỷ đứng trên đỉnh cao, Novak Djokovic vẫn là hình mẫu về ý chí và sự bền bỉ. Anh đã vượt qua hầu hết giới hạn thể chất lẫn tinh thần của môn thể thao khắc nghiệt này. Nhưng theo Stephen Smith, ngay cả một "kỳ lân" cũng không thể tránh quy luật tự nhiên.

"Không ai có thể đánh bại thời gian", Smith nói. "Vấn đề là Djokovic có thể kéo dài sự nghiệp thêm bao lâu nữa bằng cách tìm ra nhịp độ phù hợp giữa thi đấu, nghỉ ngơi và phục hồi".

Khi tuổi tác tăng dần, mỗi trận đấu của Djokovic không chỉ là cuộc chiến giành chiến thắng, mà còn là cuộc chiến chống lại cơ thể chính mình. Và trong hành trình ấy, bài toán về lịch thi đấu lý tưởng - ít hay nhiều, nghỉ bao lâu là đủ - có lẽ chính là thử thách khó nhất mà huyền thoại Serbia phải giải mã ở giai đoạn cuối của sự nghiệp.

Phương Chi