Giải mã vụ việc FIFA ‘trừng phạt’ bóng đá Malaysia vì nhập tịch không hợp lệ

Bản "phán quyết đầy đủ" của FIFA đối với Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) và bảy cầu thủ nhập tịch gốc ngoại đã hé lộ chi tiết cách các tài liệu giả mạo được sử dụng để hợp thức hóa tư cách thi đấu cho họ cũng như lý do vì sao lập luận bào chữa của FAM không thể thuyết phục được cơ quan quản lý bóng đá thế giới.

Bản kết luận dài 19 trang, do Ủy ban Kỷ luật FIFA ban hành hôm thứ Hai, khẳng định rằng các giấy khai sinh do FAM nộp để chứng minh nguồn gốc Malaysia của các cầu thủ đã bị chỉnh sửa, nhằm thay đổi nơi sinh của ông, bà họ từ Argentina, Tây Ban Nha, Brazil và Hà Lan thành các địa danh tại Malaysia.

Ủy ban cho biết họ "hoàn toàn tin chắc" rằng những giấy tờ này là giả mạo, và rằng FAM cùng các cầu thủ đã hưởng lợi từ hành vi đó theo cách ảnh hưởng trực tiếp đến tư cách thi đấu và tính liêm chính của giải đấu.

Vụ việc khởi nguồn khi FAM liên tục gửi hồ sơ lên FIFA từ tháng 3 đến tháng 6, trong đó đính kèm các bản khai sinh của ông, bà cầu thủ, thể hiện họ có "gốc gác Malaysia".

FIFA khi đó phản hồi rằng "các cầu thủ dường như đủ điều kiện thi đấu" dựa trên hồ sơ nhận được. Tất cả bảy người sau đó được triệu tập vào đội tuyển quốc gia, và ra sân trong trận vòng loại Asian Cup 2027 gặp Việt Nam ngày 10/6, trận đấu mà Malaysia thắng 4-0, trong đó Rodrigo Holgado và João Figueiredo ghi bàn.

Ngày 11/6, FIFA nhận được đơn khiếu nại chính thức đặt nghi vấn về tính xác thực của giấy tờ và tốc độ phê duyệt tư cách thi đấu của các cầu thủ, từ đó mở cuộc điều tra.

Các điều tra viên FIFA đã thu thập bản khai sinh gốc từ cơ quan chức năng tại Tây Ban Nha, Argentina, Brazil và Hà Lan.

Những bản gốc cho thấy ông, bà của các cầu thủ đều sinh ở nước ngoài, chứ không phải tại Penang, Johor, Melaka hay Sarawak như thông tin FAM nộp lên.

Từ đó, FIFA kết luận rằng các giấy tờ đã bị cố tình chỉnh sửa nhằm "ngụy tạo nguồn gốc Malaysia", và hành vi này cấu thành tội giả mạo tài liệu theo Điều 22 của Bộ luật Kỷ luật FIFA (FIFA Disciplinary Code).

FAM và bảy cầu thủ gồm Facundo Garcés, Imanol Machuca, Hector Hevel, Gabriel Palmero, Rodrigo Holgado, João Figueiredo và Jon Irazabal khẳng định họ hành động với thiện chí.

FAM cho rằng Cục Đăng ký quốc gia Malaysia (NRD) đã xác minh nguồn gốc và phê duyệt quá trình nhập tịch; rằng họ dựa hoàn toàn vào kết quả kiểm tra của NRD; và nếu có sai sót thì đó chỉ là lỗi hành chính khi nhân viên vô tình tải nhầm bản sao do đại diện cầu thủ cung cấp, thay vì bản chính thức của NRD.

Liên đoàn cũng lập luận rằng đây chỉ là vấn đề kỹ thuật, không mang lại lợi thế thể thao, vì các cầu thủ là công dân hợp pháp của Malaysia và chưa từng khoác áo đội tuyển nào khác.

FAM xin giảm nhẹ hình phạt, viện dẫn hợp tác đầy đủ và tiền sử kỷ luật trong sạch, đồng thời nhắc rằng FIFA từng trả lời rằng các cầu thủ "có vẻ đủ điều kiện".

Tuy nhiên, FIFA bác bỏ toàn bộ lập luận này, áp dụng nguyên tắc trách nhiệm tuyệt đối (strict liability) theo Điều 22 — nghĩa là việc sử dụng tài liệu giả bị xử phạt bất kể có chủ ý hay không và kết luận rằng FAM không thực hiện kiểm tra cần thiết.

FIFA chỉ ra rằng chính NRD, trong bản tuyên bố do FAM nộp kèm hồ sơ, đã thừa nhận chưa bao giờ nhận được các bản khai sinh viết tay gốc, mà chỉ cấp bản sao dựa trên thông tin thứ cấp từ nước ngoài. Điều này làm suy yếu hoàn toàn lập luận của FAM về việc hồ sơ đã được xác minh hợp pháp.

Ủy ban cũng nhấn mạnh rằng các điều tra viên của FIFA dễ dàng lấy được bản gốc "mà không gặp trở ngại nào", trong khi FAM không thể chứng minh mình từng nỗ lực xác minh tương tự.

FIFA khẳng định đây không phải lỗi hành chính nhỏ, mà là hành vi có chủ đích nhằm qua mặt quy định, vì các tài liệu giả mạo đã trực tiếp quyết định tư cách thi đấu và ảnh hưởng kết quả trên sân, đặc biệt là trận Malaysia – Việt Nam khi năm cầu thủ đá chính và hai người ghi bàn.

Hành vi này được mô tả là "nỗ lực cố ý và thành công nhằm lách luật vì lợi ích cá nhân và thể thao."

FIFA phạt FAM 350.000 franc Thụy Sĩ (tương đương 1,9 triệu ringgit Malaysia), trong khi mỗi cầu thủ bị phạt 2.000 franc Thụy Sĩ và cấm thi đấu 12 tháng.

FIFA cho biết mức án này nhằm bảo vệ tính liêm chính của bóng đá và ngăn chặn các hành vi tương tự trong tương lai.

FAM có ba ngày kể từ khi nhận thông báo để nộp đơn kháng cáo lên Ủy ban Phúc thẩm FIFA, và năm ngày tiếp theo để nộp đầy đủ hồ sơ chi tiết.