(TT&VH) - Nhà nghiên cứu Hán - Nôm Vũ Văn Kính sinh năm 1919 ở thôn Thanh Sầm, xã Đồng Thanh, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên, đã vĩnh viễn giã từ chúng ta hồi 7h30 ngày 27/8/2009, hưởng thọ 90 tuổi. Trước khi ra đi, cụ đã để lại cho chúng ta một gia tài Hán - Nôm khá đồ sộ, ngoài cụ ra ít có ai làm nổi. Để hiểu hơn về một học giả quan trọng và kín tiếng này, TT&VH xin trân trọng giới thiệu bài viết của nhà nghiên cứu, dịch giả Khổng Đức - người đã có rất nhiều năm trao đổi học thuật và cả làm việc chung với cụ Vũ Văn Kính.
Người đầu tiên tìm nguyên tác Truyện Kiều
Cụ Vũ Văn Kính
Người có khả năng khai thác kho tàng Hán - Nôm không nhiều, chưa kể là mỗi ngày mỗi hiếm, dù biết đây là kho báu của dân tộc; chính UNESCO cũng từng đề cao và khuyến khích chúng ta khai thác. Nhưng chữ Nôm là thứ chữ khó học, phải thông Hán học thì mới có thể giỏi chữ Nôm, bởi nó được sáng chế từ chữ Hán.
Thế mà từ thập niên 1960, lũ chúng tôi dù đã lớn, mang cả một gánh nặng vợ con gia đình, vẫn vừa làm kiếm cơm, vừa chịu khó cắp sách vở đến ĐH Văn khoa Sài Gòn học; trong số đó cụ Kính là người lớn tuổi hơn cả. Do đó chúng tôi rất thân nhau vì cùng cảnh ngộ nên biết rõ; cũng từ đó cụ Kính đã tìm hiểu chữ Nôm vì trong chương trình Việt - Hán ở Văn khoa có môn chữ Nôm. Đến năm 1965, cụ khoe với chúng tôi là đã hoàn thành được hai bộ sách quan trọng là Tự vị Nôm và Tự điển chữ Nôm; quyển Tự vị Nôm thì được in bằng roneo năm 1970. Rồi đến năm 1971 thì quyển Tự điển chữ Nôm xuất bản. Bộ tự điển này lần đầu xuất bản có đứng tên chung với Nguyễn Quang Xỹ (ông này cũng mất lâu rồi), nhưng toàn bộ công trình đều là công lao của cụ Kính. Lúc bấy giờ vì hoàn cảnh gia đình, cụ Kính đã bán bộ sách cho Nguyễn Quang Xỹ với giá rẻ mạt.
Một bản Truyện Kiều cổ
Vũ Văn Kính cũng là người đầu tiên “Trên đường đi tìm nguyên tác truyện Kiều”, đối chiếu so sánh với bốn tác phẩm Kiều bằng chữ Nôm, được khắc in khác nhau, cũng là đề tài cao học mà cụ trình tại ĐH Văn khoa Sài Gòn năm 1974. Đề tài có một nội dung vô cùng phong phú, được in roneo, vì điều kiện ấn loát khó khăn nên chỉ có phần quốc ngữ chứ không có chữ Nôm mà đã dày 215 trang khổ 26x20cm. Năm 1953, Bảo tàng Lịch sử cho tái bản, có thêm phần chữ Nôm, trên 400 trang khổ 19x13cm; năm 1998 Trung tâm Nghiên cứu Quốc học tại TP.HCM lại tái bản, nhưng bỏ phần chữ Nôm, gồm có 358 trang.
Nhìn chung đây là một công trình biên khảo khá tốt, khá chuyên sâu, xứng danh là luận án cao học thuộc hạng tối ưu lúc bấy giờ. Nhưng nếu xét về giá trị khả dụng và hàm lượng tri thức, thì phải kể như là một luận án tiến sĩ. Phần quan trọng của Trên đường đi tìm nguyên tác truyện Kiều mô tả bốn bản Kiều Nôm: bản Nôm của Quán Văn Đường, bản Nôm của Kiều Oánh Mậu, bản Nôm của Duy Minh Thị và bản Nôm của Ưng Gia. Phần mô tả này khá chu đáo, gồm trên 30 trang khổ 26x20cm; những lần tái bản sau này, đã cắt bỏ đi hay chỉ nói giản lược. Đây là một công trình mà theo tôi biết, cụ Kính phải bỏ ra bốn năm làm việc liên tục.
Ngoài ra, cụ còn soạn các bảng tra chữ Nôm thế kỷ 17, và bảng tra chữ Nôm miền Nam. Năm 2000, cụ cho ra đời quyển Đại tự điển chữ Nôm với hơn 37.000 chữ Nôm và trên 7.000 âm, gần 1.600 trang, sách khổ 24x16cm.
Công trình lớn nhưng ít người biết
Cụ Vũ Văn Kính đã phiên âm và dịch toàn bộ kho tàng chữ Nôm trong kinh điển Ki-tô giáo của Maiorica, gồm 8.000 trang - không phải trên giấy trắng mực đen mà là trên “phích” microfilm rất khó đọc, có khi phải dùng máy phóng đại (projecteur) mới nhìn ra chữ.
Một số tác phẩm của cụ Võ Văn Kính
Chính tôi là người được cụ rủ rê cộng tác làm bộ kinh điển nặng nề này, nhưng sau khi xem mấy tấm fiche microfilm, tôi thú thật không đọc nổi và xin rút lui. Thế mà cụ vẫn cặm cụi làm suốt 4-5 năm, kết quả là những năm cuối đời mắt cụ yếu hẳn đi, không còn đọc được chữ nữa, “tiền thù lao” cũng chỉ là công quả của một con chiên hết lòng với Chúa.
Cụ còn là người đóng góp quan trọng trong việc khai thác địa bạ triều Nguyễn; nhưng kết quả cũng chẳng khác nào làm bộ Tự điển chữ Nôm trước kia. Cụ cũng là người hoàn thành bộ Quốc âm thi tập và Gia huấn ca của Nguyễn Trãi; soạn quyển Tự học chữ Nôm giúp cho các bạn trẻ chìa khóa và bí quyết mở cửa kho tàng chữ Nôm; dịch Gương hiếu cho NXB Trẻ. Cụ Kính vốn sinh ra trong gia đình Đông y, phụ thân là một lương y, nên cụ đã soạn và sưu tầm hai bộ sách Đông y: 500 bài thuốc gia truyền và 400 bài thuốc gia truyền diễn ca. Cụ cũng là người dịch khá nhiều sách thuốc cho các vị lương y đời nay, nhưng vì dịch sách Hán- Nôm được coi như là nghề nghiệp mưu sinh nên ít ai biết chỉ trừ những bạn bè thân.
Sự ra đi của cụ mãi là niềm thương tiếc, bởi cho đến bây giờ vẫn chưa có ai đủ sức kế thừa sự nghiệp nghiên cứu chuyên sâu của cụ; những đồng nghiệp khác, vốn ít ỏi, cũng đã ở tuổi gần đất xa trời.
Trong hành trình tiến đến trận chung kết U23 Đông Nam Á 2025, cái tên Đình Bắc khẳng định vai trò không thể thay thế trong đội hình U23 Việt Nam. Chân sút của CLB CAHN là cái tên buộc đội chủ nhà U23 Indonesia phải dè chừng.
Ngày 28/7/1995, tại thủ đô Bandar Seri Begawan của Brunei Darussalam, Quốc kỳ Việt Nam đã tung bay cùng cờ của 6 thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đánh dấu một mốc son quan trọng trong tiến trình hội nhập khu vực và quốc tế của Việt Nam khi chính thức trở thành thành viên thứ 7 của ASEAN.
Sáng 27/7/2025, tại Đồng Hới, tỉnh Quảng Trị, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Quảng Trị về tình hình phát triển kinh tế xã hội.
Trận chung kết giải U23 Đông Nam Á 2025 giữa U23 Việt Nam và U23 Indonesia, diễn ra vào lúc 20h00 ngày 29/7 tại sân vận động Gelora Bung Karno, sẽ trở thành tâm điểm chú ý khi ban tổ chức giải đấu chính thức xác nhận sử dụng công nghệ hỗ trợ trọng tài video (VAR).
Ngày 26/07 vừa qua, vòng Chung kết Cosmo Kid’s Star - Ngôi sao Hoàn vũ nhí 2025 đã diễn ra thành công và tìm được những chủ nhân xứng đáng cho ngôi vị cao nhất.
Tối ngày 26 tháng 7 năm 2025, Họp báo công bố cuộc thi Hoa hậu Sinh viên Việt Nam 2025 - Miss University Vietnam 2025 đã chính thức diễn ra trang trọng tại Bảo Tháp Thần Nông - Đông Đô Village, KCN Lâm Bình, Lâm Thao, Bắc Ninh.
Aryna Sabalenka mới đây đã chia sẻ thẳng thắn về những khó khăn trong việc cân bằng cảm xúc giữa chiến thắng và thất bại trong sự nghiệp quần vợt chuyên nghiệp, sau khi cô thất bại cay đắng ở bán kết Wimbledon.
Sáng 27/7/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đến dự Lễ khánh thành công trình xóa nhà tạm, nhà dột nát của gia đình ông Lý A Chống, ở bản Nậm Chim, xã Na Sang, tỉnh Điện Biên.
Sáng 27/7/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đến dâng hương, dâng hoa tại Đền thờ Bác Hồ và các Anh hùng liệt sĩ tỉnh Quảng Trị và Đền tưởng niệm liệt sĩ Trường Sơn - Bến phà Long Đại.
Xem VTV5 VTV6 trực tiếp bóng đá hôm nay ngày 27/7/2025. Thethaovanhoa.vn cập nhật link trực tiếp bóng đá U23 Việt Nam, bóng đá nữ châu Âu, giao hữu CLB
Hơn 1.500 vận động viên từ 132 đoàn đã có mặt tại TP.HCM để tham gia lễ khai mạc Liên hoan quốc tế Võ cổ truyền TP.HCM lần thứ 7 và Liên hoan Võ cổ truyền TP.HCM mở rộng lần thứ 18.
Chiều 26/7, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk cùng Trung tâm Báo chí và Hợp tác Truyền thông Quốc tế đã có buổi làm việc quan trọng để thống nhất các nội dung trọng điểm trong kế hoạch tổ chức "Ngày hội Giao lưu khu vực Biên giới Tây Nguyên 2025", dự kiến diễn ra vào tháng 12 tới tại thành phố Buôn Ma Thuột.
Được xem là cái nôi của nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ, Long An (nay là Tây Ninh mới) đã và đang từng bước khẳng định vai trò trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát triển loại hình nghệ thuật truyền thống được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Trên trang nhất của mình, A Bola.com đã chỉ ra ba ngôi sao U23 Việt Nam có thể khiến U23 Indonesia ôm hận, dựa trên tài năng, sự bùng nổ và kinh nghiệm thi đấu.
Sáng 27/7/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng đoàn công tác Trung ương dự Lễ khởi công Trường liên cấp Tiểu học, Trung học cơ sở xã Si Pa Phìn, tỉnh Điện Biên.
Sau 5 ngày bị cô lập hoàn toàn, xã Mỹ Lý (Nghệ An) đã được tiếp cận. Một số đoàn thiện nguyện đã bắt đầu đưa nhu yếu phẩm cần thiết hỗ trợ người dân nơi đây.
Viktor Gyökeres đã chính thức gia nhập Arsenal. Chỉ trong vòng ba năm, tiền đạo người Thụy Điển đã lột xác ngoạn mục, trở thành một trong những chân sút có phong độ ấn tượng nhất châu Âu.