Cafe đầu tuần: Liverpool không còn trái tim

Năm 1959, sau khi biến Liverpool từ đội hạng 2 thành vô địch Anh, HLV huyền thoại Bill Shankly từng nói: "Ở CLB bóng đá có tam giác linh thiêng - cầu thủ, HLV và người hâm mộ. Ban lãnh đạo không liên quan gì đâu, họ chỉ ở đây để ký séc".

1. Tư tưởng này chi phối nhận thức của các CĐV và các cầu thủ trong nhiều năm: Liverpool được vận hành bằng tình cảm nhiều hơn là lý trí. Đấy là đội bóng thiêng liêng, không phải một thực thể kinh doanh.

Nhưng vào ngày 15/10/2010, Fenway Sports Group (FSG), khi đó được biết đến với tên gọi New England Sports Venture, hoàn tất việc thâu tóm Liverpool với giá 300 triệu bảng Anh.

Đại gia Premier League đang vướng nợ nần nghiêm trọng đã được kéo ra khỏi bờ vực phá sản sau thời kỳ điêu tàn của Tom Hicks và George Gillett. "Tôi rất tự hào và khiêm nhường khi có mặt ở đây", ông chủ mới John W Henry nói với phóng viên. "Tôi không thể diễn tả sự hạnh phúc của mình. Chúng tôi ở đây để chiến thắng".

Kể từ đó, không còn chuyện Liverpool hoạt động một cách cảm tính nữa, dù trực giác của các HLV và cầu thủ, cũng như sức ép khủng khiếp của các CĐV trên khán đài, vẫn được tôn trọng. Nhưng các ông chủ Mỹ đã quyết định rằng đội bóng sẽ vận hành chủ yếu dựa trên một thứ khách quan tột cùng: Dữ liệu.

Tháng 9/2012, kỳ chuyển nhượng mùa Hè đã đóng cửa nhưng Liverpool chưa thể tìm được người thay thế tiền đạo Andy Carroll. HLV Brendan Rodgers muốn mua Clint Dempsey từ Fulham, nhưng FSG đã can thiệp: Họ chỉ muốn chi nhiều tiền cho những cầu thủ dưới 24 tuổi, và vì thế, mức giá 6 triệu bảng cho Dempsey, khi ấy 29 tuổi, là đắt và không hiệu quả.

Các CĐV Liverpool giận dữ tới mức ông chủ Henry phải viết thư ngỏ trấn an, đồng thời chi tiền mua 3 tân binh sung sức là Joe Allen, Nuri Sahin, Fabio Borini cùng vài tài năng trẻ Samed Yesil và Oussama Assaidi. Ông nhấn mạnh rằng đây là chiến lược xây dựng tương lai, không phải cắt giảm chi phí. Mua bán phải cân bằng tài chính fair-play (FFP), đầu tư phải hợp lý, không vay nợ quá mức.

FSG giữ vững nguyên tắc đó, dù đôi lúc bị chỉ trích thiếu tham vọng, đặc biệt khi phải cạnh tranh với các đối thủ được hậu thuẫn quốc gia hoặc tỷ phú như Man City hay Chelsea.

2. Dù vậy, mùa hè vừa qua, với mức chi tiêu kỷ lục sau chức vô địch mùa trước, chứng minh rằng lời cam kết của Henry là đúng: Doanh thu tăng đã giúp họ chi tiền cho những ngôi sao thực sự, thay vì những tài năng mới chớm nở.

Họ phá kỷ lục chuyển nhượng 2 lần liên tiếp: 116 triệu bảng mua Florian Wirtz từ Bayer Leverkusen, rồi 125 triệu (kỷ lục ở Anh) cho Alexander Isak từ Newcastle United. Cùng với đó là 79 triệu mua Hugo Ekitike từ Eintracht Frankfurt. Tổng chi của Liverpool mùa hè này lên đến 449 triệu, cao nhất một kỳ chuyển nhượng trong lịch sử Premier League. Đổi lại, họ cũng thu về tới 260 triệu từ bán cầu thủ.

Trong 5-6 năm đầu, FSG đã đầu tư 170 triệu bảng ổn định tài chính và xây dựng lại khán đài chính Anfield, nhưng không đổ tiền vô tội vạ. Họ muốn khiến Liverpool tự duy trì được tài chính, và đã đạt được mục tiêu này.

Sự thay đổi càng ấn tượng vì họ cạnh tranh với những câu lạc bộ có nguồn lực lớn hơn nhiều. Mới đây, Ed Woodward, cựu phó chủ tịch Man United từng nói tài chính CLB không ăn khớp với thành tích sân cỏ. Nhưng FSG và Liverpool chứng minh điều đó sai, khi tiến bộ trên sân thì tài chính cũng vượt mặt Man United lần đầu tiên trên khía cạnh thương mại.

Sau 170 triệu đầu tư ban đầu trong 6 năm, Liverpool hầu như không đầu tư lớn cho đến mùa 2023/24, khi họ bán được 1,9-3,8% cổ phần cho Dynasty Equity (một quỹ đầu tư thể thao Mỹ), thu về 127,3 triệu bảng. Hầu hết tiền được tái đầu tư tập trung vào cơ sở hạ tầng như cải tạo Anfield. Dù gây thất vọng với một số CĐV, đây là cách đầu tư bền vững hơn bỏ hàng trăm triệu cho chuyển nhượng và lương cầu thủ.

3. Sau khi Liverpool thua 3 trận liên tiếp trên mọi đấu trường, sức ép đặt lên vai HLV Arne Slot là rất lớn. Nhưng ông đã bình thản trả lời truyền thông: "Chúng tôi vẫn là đội tạo ra lượng xG (bàn kỳ vọng) và số pha dứt điểm trúng đích nhiều nhất, tuy nhiên đã thủng lưới 9 bàn ở giải, 4 trong số đó từ phạt cố định. Trong 5 bàn còn lại, 2 bàn từ phản công nhanh và 3 thuộc tình huống bóng sống. Tôi nghĩ chúng tôi để thủng quá nhiều pha bóng bổng khi bóng sống, đó là điểm cần cải thiện".

Đấy là những nhận xét bình tĩnh, và không có nhiều cảm xúc, đúng như những gì Liverpool đã xây dựng để vượt qua đống đổ nát tới hiện tại. Dưới bàn tay của FSG, đây là một cuộc làm ăn, với sự chuyên nghiệp, lý trí, dữ liệu và các quyết định tổng hợp dựa trên sự phối hợp nhịp nhàng.

Có thể cách làm này sẽ khiến Liverpool thiếu đi một chút điên rồ của trực giác, nhưng để nói về sự ổn định, thì không ai vượt qua được họ.

Phạm An