'Robinson Crusoe' tròn 300 tuổi: Đi tìm nguyên mẫu 'một mình trên đảo hoang'

(Thethaovanhoa.vn) - Cách đây đúng 300 năm, vào tháng 4/1719, cuốn truyện Robinson Crusoe của Daniel Defoe (1660-1731) lần đầu tiên được phát hành. Đó là bước khởi đầu cho hình tượng bất hủ xuyên suốt 3 thế kỷ về người đàn ông một mình sống trên đảo hoang.

Phim mới: "Gulliver du ký" (Gulliver’s Travels)

Phát ngán với công việc văn thư tại tòa soạn Thời báo New York, trong khi đồng nghiệp lại vừa lên chức, anh chàng mập Gulliver (Jack Black) quyết tâm tìm mọi cách để thay đổi cuộc sống hiện tại.

1. Và sau 3 thế kỷ, nhiều nhà nghiên cứu đã khẳng định: Tác phẩm văn học kinh điển của Defoe được lấy cảm hứng từ những cuộc phiêu lưu có thực ngoài đời của thủy thủ Scotland Alexander Selkirk (1676 -1721), người đã sống sót sau một vụ đắm tàu

Tương truyền rằng Defoe đã từng gặp Selkirk tại một nhà trọ ở Anh trước khi viết sách. Dù tác giả chưa bao giờ khẳng định Selkirk là khuôn mẫu cho nhân vật Crusoe nhưng sự tương đồng giữa hai câu chuyện khiến nhiều sử gia tin rằng các cuộc phiêu lưu của Selkirk chính là nguồn cảm hứng để Defoe cho ra đời tác phẩm.

Trong Robinson Crusoe, (tên đầy đủ là The Life And Strange Surprising Adventures Of Robinson Crusoe Of York, Mariner), nhân vật của Defoe đi biển và bị đắm tàu trên một hòn đảo thuộc vùng Caribbe. Là người duy nhất sống sót, anh phải tự tìm cách để sinh tồn. Crusoe nhặt nhạnh vũ khí và các dụng cụ từ con tàu đắm, sau đó thích nghi với cuộc sống trên đảo hoang, dựng lều và học cách săn bắn. Cuối cùng, ông được giải cứu sau gần 30 năm sống trên đảo.

Còn ở ngoài đời, Alexander Selkirk cũng có một cuộc phiêu lưu gần như vậy. Chỉ 15 năm trước khi cuốn sách này được phát hành, anh đã bị bỏ lại trên đảo hoang Más a Tierra không một bóng người ở Nam Thái Bình Dương.

2. Là cậu con trai hư của một thợ chữa giày ở Lower Largo, cậu bé Selkirk thường gây rắc rối và đã đi biển khi còn là một thiếu niên. Selkirk nhanh chóng trở thành một kẻ nghiện rượu và cùng những băng đảng tội phạm tấn công các con tàu của Tây Ban Nha.

Vào tháng 9/1704, trong khi đang lái con tàu Cinque Ports, Selkirk đã rời khỏi tàu trong một cơn cãi cọ với thuyền trưởng Thomas Stradling - sau khi vị thuyền trưởng này đã phớt lờ những cảnh báo của Selkirk, rằng con tàu này không thể chịu được sóng gió ở biển khơi khi những thanh gỗ trên tàu đã mục ruỗng.

Lo sợ con tàu đắm, Selkirk đã yêu cầu được thả trên hòn đảo hoang. Anh bị bỏ mặc trên khu đất rộng cùng một khẩu súng hỏa mai, nồi nấu, dao, giường, một số đồ ăn và cuốn Kinh Thánh.

Selkirk từng hy vọng các thủy thủ đi theo sự dẫn dắt của mình nhưng họ đã không làm theo. Ngay lập tức Selkirk cảm thấy hối hận với quyết định đã đưa ra. Tuy nhiên, thuyền trưởng Stradling nhẫn tâm đã không để Selkirk trở lại con tàu. Rốt cuộc là Selkirk đã phải ở lại trên đảo hoang trong suốt 4 năm rưỡi.

Ban đầu, Selkirk ở trên bờ biển và ngóng những con tàu đi qua. Nhưng nhanh chóng sau đó ông phải lui sâu vào trong đảo để tìm cách sinh tồn. Khi phải đối diện với thực tế không thể thay đổi, Selkirk đã thể hiện sự can đảm đến kinh ngạc, giống như nhân vật Crusoe.

Trên đảo, Selkirk sống với việc đi săn dê rừng, đồng thời hái củ cải và bắp cải hoang. Selkirk đã dựng lều bằng cây hạt tiêu để trú ngụ, làm ra con dao mới từ những chiếc đai thùng cũ và thậm chí còn thuần hóa những con mèo hoang để giúp ông đuổi chuột tấn công mình vào ban đêm.

3. Sau một thời gian sống trên đảo, đôi chân của Selkirk trở nên cứng rắn tới mức ông chẳng cần đi giày. Ông đã may những bộ quần áo mới từ da dê, vẫn hát để không quên tiếng nói hoặc tìm sự tĩnh tâm bằng việc đọc Kinh Thánh - giống như Crusoe trong cuốn truyện của Defoe.

Trong khi nhân vật của Defoe phải chiến đấu với người bản địa ăn thịt người và cướp biển, thì Selkirk cũng gặp phải những tai họa tương tự.

• Phát hiện mới về Robinson Crusoe

Ông từng bị thương nặng sau một cú ngã từ một vách đá . Và khi vẫy được một con tàu tới để giải cứu Selkrirk phát hiện đó là một con tàu của Tây Ban Nha - kẻ thù của người Anh lúc đó. Sợ bị bắt, Selkirk đã trốn trên cây, trong khi trốn các thủy thủ Tây Ban Nha đi tìm phía dưới.

Cuối cùng, vào ngày 2/2/1709, khi con tàu Anh The Duke neo đậu ngoài đảo, Selkirk tìm được cách liên lạc. Thuyền trưởng con tàu, Woodes Rogers, kể rằng Selkirk hầu như không còn nhớ cách nói chuyện với con người. Năm 1711, Selkirk đã trở về Anh. Ông gia nhập Hải quân Hoàng gia và qua đời vì bệnh sốt vàng da 10 năm sau đó.

Việt Lâm (tổng hợp)