Từ "Trạng Quỳnh nhí" đến khát vọng về "vũ trụ" hoạt hình dân gian

Sau khi ra mắt báo giới, ngày 20/6 tới đây, phim hoạt hình Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu (đạo diễn: Trịnh Lâm Tùng) sẽ công chiếu toàn quốc. 

Cùng với Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội, đây đang là các tín hiệu lạc quan có thể giúp cho hoạt hình Việt Nam thêm cơ hội lột xác.

Trong nhiều thập niên qua, thế hệ khán giả Việt Nam đã lớn lên cùng những thước phim hoạt hình, chủ yếu đến từ xứ sở mặt trời mọc hoặc xứ cờ hoa. Giữa "thế giới phẳng" của nền giải trí toàn cầu, một nỗi khao khát thầm kín vẫn luôn canh cánh trong lòng người Việt Nam: Khi nào chúng ta sẽ có những tác phẩm hoạt hình "made in Vietnam" đủ sức chạm đến trái tim khán giả, không chỉ trong nước mà còn vươn ra thế giới?

Giấc mơ đưa hoạt hình Việt Nam ra thế giới

Đạo diễn Trịnh Lâm Tùng luôn dành một vị trí đặc biệt cho hoạt hình trong bức tranh nghệ thuật. Anh xem hoạt hình không chỉ là một phần của điện ảnh - nghệ thuật thứ 7, mà còn là "bộ môn nghệ thuật thứ 8, mang trong mình tất cả sức mạnh của các loại hình khác, nhưng đồng thời sở hữu sức mạnh riêng với tính biểu đạt cao, tính khái quát cao và những thủ pháp nghệ thuật rất đặc biệt". Với anh, Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu là sự nỗ lực để thúc đẩy tất cả thế mạnh của một bộ phim hoạt hình lên một tầm cao mới.

"Đến ngày hôm nay, tôi đã thực hiện được ước mơ của rất nhiều thế hệ đi trước, các bậc tiền bối, các người thầy của tôi, đó là đưa phim hoạt hình lên màn ảnh rộng với chất lượng điện ảnh và các tiêu chuẩn khắt khe nhất của một bộ phim điện ảnh", Trịnh Lâm Tùng chia sẻ.

Đối với đạo diễn này, việc Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu được mời tham dự Liên hoan phim hoạt hình quốc tế Annecy là một niềm vui chung, là biểu tượng cho hành trình vươn ra thế giới của hoạt hình Việt Nam. Chính nhờ sự kết nối từ Đại sứ quán Pháp và những lần gặp gỡ tại các sự kiện văn hóa, điện ảnh, đạo diễn Trịnh Lâm Tùng đã có cơ hội giới thiệu Trạng Quỳnh nhí tới Giám đốc Hội chợ MIFA và các vị khách quý từ Annecy khi họ đến thăm Alpha Animation Studio - nơi bộ phim được sản xuất trực tiếp.

Sự ngạc nhiên của các vị khách quốc tế khi xem trailer Trạng Quỳnh nhí là điều khiến đạo diễn tự hào nhất: "Họ đã ồ lên đầy thích thú và không nghĩ rằng ở Việt Nam lại có thể sản xuất với công nghệ đến mức độ như thế. Những công nghệ được sử dụng trong phim là vô cùng khó khăn, ngay cả ở các nước phát triển cũng gặp nhiều trở ngại. Việc Việt Nam có thể làm được đã khẳng định năng lực vượt bậc của cả đội ngũ".

Khi nhìn nhận về sự nở rộ của các dự án hoạt hình Việt Nam chất lượng như Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu và Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội, Trịnh Lâm Tùng bày tỏ sự vui mừng. Anh cho rằng đây là tín hiệu đáng mừng cho sự bùng nổ của hoạt hình Việt Nam. Theo anh, chất lượng của bộ phim là yếu tố quan trọng nhất, đến từ nội dung có mang thông điệp giá trị xã hội, kỹ thuật thể hiện, chất lượng hình ảnh, âm thanh, đặc biệt là thủ pháp và ngôn ngữ kể chuyện.

Anh nhận định phiên bản hoạt hình của Dế Mèn có cách kể chuyện khá mới lạ và hấp dẫn khi sử dụng âm nhạc làm dẫn truyện chính, tạo lợi thế trong việc dẫn dắt cảm xúc người xem. Dù việc kiểm soát âm nhạc để tránh sự nhàm chán là một điều khó, nhưng Dế Mèn đã làm khá khéo léo. Đặc biệt, với vai trò là người tiên phong trong làm phim hoạt hình 3D ở Việt Nam và cũng từng là người thầy, anh rất vui mừng khi thấy nhiều bạn sinh viên đã tham gia làm bộ phim này. "Để làm được phim hoạt hình đã khó, làm hoạt hình 3D còn khó hơn, nhất là muốn đạt đến chất lượng chiếu rạp thì vô cùng khó khăn. Với góc độ của một người thầy, tôi nhìn thấy các bạn sinh viên làm được như vậy thì vô cùng đáng mừng, đáng tự hào", Trịnh Lâm Tùng nói.

Đạo diễn này khẳng định rằng trong mùa phim Hè năm nay, việc Trạng Quỳnh nhí hoặc Dế Mèn có thể "đứng ngang hàng, sánh vai với các tác phẩm hoạt hình lớn" như Doraemon: Nobita và cuộc phiêu lưu vào thế giới trong tranh hoặc Lilo & Stitch là những tín hiệu rất tích cực. Anh tin rằng sự quan tâm và ủng hộ của khán giả khắp cả nước sẽ là nguồn động lực lớn để các tác phẩm sau được hoàn thiện hơn. "Để đến ngày không xa thì ngành điện ảnh Việt Nam chúng ta sẽ sánh vai với các cường quốc trên thế giới", anh khẳng định, tràn đầy niềm tin.

Xây dựng "vũ trụ" Trạng Quỳnh nhí

Đạo diễn Trịnh Lâm Tùng không chỉ dừng lại ở việc sản xuất một bộ phim, mà anh đang ấp ủ một tầm nhìn lớn hơn, một dự án dài hơi về việc xây dựng một hệ sinh thái xoay quanh nhân vật Trạng Quỳnh. "Đó chính là phát triển một "vũ trụ" về Trạng Quỳnh nhí", anh bộc bạch. Anh mong muốn cậu bé Quỳnh sẽ trở thành "một người bạn thân thiết, gần gũi với trẻ em Việt Nam qua nhiều thế hệ, sẽ đồng hành cùng trẻ em không chỉ trong học tập, vui chơi, mà còn khám phá rất nhiều lĩnh vực khác". Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu chính là tác phẩm điện ảnh nằm trong hệ sinh thái của vũ trụ đó.

Đặc biệt hơn, đạo diễn còn ấp ủ một ý tưởng táo bạo và độc đáo: xây dựng một thế giới hoạt hình dân gian, cổ tích và mang đậm dấu ấn của văn hóa Việt Nam. Anh chia sẻ: "Tôi rất mong muốn xây dựng một thế giới hoạt hình dân gian, cổ tích và mang đậm dấu ấn của văn hóa Việt Nam. Đâu đó, Trạng Quỳnh có thể xuyên không hoặc gặp những người bạn khác, ví dụ như chú bé cờ lau, rồi các vị tướng tài khi còn nhỏ. Tôi muốn xây dựng các nhân vật lịch sử nhưng ở một góc nhìn khác, tức là khi còn nhỏ thì họ là ai? Ví dụ như Phật hoàng Trần Nhân Tông hoặc Thập đạo tướng quân Lê Hoàn khi còn nhỏ thì sẽ như thế nào?"

Anh nói thêm: "Đấy là mong muốn, ước mơ của tôi, mà Trạng Quỳnh nhí sẽ cùng chu du khắp các miền đất của văn hóa, của nghệ thuật, của lịch sử, của âm hưởng ca dao - dân gian Việt Nam. Đó chính là ước mơ mà tôi sẽ quyết tâm thực hiện trong tương lai gần".

Trịnh Lâm Tùng có ước mơ sâu xa là tạo ra những bộ phim hoạt hình cho mọi lứa tuổi, nơi ông bà, bố mẹ và các con cháu nhỏ đều có thể cùng nhau thưởng thức và kết nối. Về định hướng nội dung cho "vũ trụ" này, Trịnh Lâm Tùng tin rằng việc chuyển thể từ tác phẩm văn học hoặc kịch bản gốc đều có thế mạnh riêng.

"Tôi rất yêu thích với các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh như Xin lỗi mày, tai to hoặc Tôi là Bêtô… Nếu có cơ hội, tôi mong muốn sẽ được chuyển thể các tác phẩm này thành phim hoạt hình".

Tuy nhiên, anh cũng thẳng thắn nhìn nhận chất lượng kịch bản hoạt hình viết riêng ở Việt Nam còn cần nhiều bàn tay chỉnh sửa để tiệm cận với thế giới.

Cuối cùng, Trịnh Lâm Tùng tin rằng với Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu, anh và ê-kíp đã kể được câu chuyện đầy màu sắc dân gian và yếu tố văn hóa, lịch sử Việt Nam, đủ sự nhuần nhuyễn để có thể chia sẻ được với khán giả trong nước và quốc tế.