Trí tuệ nhân tạo là động lực cốt lõi để phát triển kinh tế, xã hội​

Theo chương trình phiên họp thứ 51, chiều tối 17/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương đầu tư: Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035; Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035; dự án Luật Trí tuệ nhân tạo.

Đầu tư gần 600 nghìn tỷ để nâng cao chất lượng giáo dục

Trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, Bộ đã phối hợp với các bộ, cơ quan trung ương, địa phương xây dựng Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư của Chương trình với tổng các nguồn lực huy động để thực hiện giai đoạn 2026-2035 khoảng 580.133 tỷ đồng.

Mục tiêu đến năm 2035: Đầu tư xây dựng 100% các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông đạt chuẩn về cơ sở vật chất; 100% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để triển khai thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học; hoàn thành 100% các cơ sở giáo dục Đại học công lập trong quy hoạch đạt chuẩn vào năm 2035; hoàn thiện và nhân rộng mô hình đổi mới giáo dục phát triển năng lực sáng tạo, tư duy phản biện và hội nhập quốc tế đã được thí điểm thành công trong giai đoạn 2026 - 2030: Trường học thông minh, ứng dụng AI và dữ liệu lớn trong quản lý, dạy học, đánh giá và hỗ trợ người học, dạy học các môn học bằng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai…

Trong Báo cáo Thẩm tra, Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh khẳng định sự cần thiết đầu tư Chương trình để thể chế hóa chủ trương của Đảng về phát triển và đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo. Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát Chương trình, đối chiếu với các Chương trình mục tiêu quốc gia đang triển khai và các Chương trình mục tiêu Quốc gia sẽ được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư tại Kỳ họp thứ 10 để bảo đảm không trùng lắp hoạt động, chồng chéo nhiệm vụ. Mục tiêu chung cần tập trung vào hai vấn đề lớn: Hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục quốc dân, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục và đào tạo; bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần của nhân dân

Trình bày Tờ trình tóm tắt Quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 với tổng vốn thực hiện chương trình giai đoạn 2026-2030: 88.635 tỷ đồng trong 10 năm, từ năm 2026 đến hết năm 2035, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, với mục tiêu nhằm nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của nhân dân…, Chương trình chia thành 2 giai đoạn: 2026 - 2030 và 2031 - 2035,

Mục tiêu cụ thể: Góp phần nâng tỷ lệ xã, phường, đặc khu đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã là 90% vào năm 2030 và đạt 95% đến năm 2035; tỷ lệ người dân được lập sổ sức khỏe điện tử và quản lý sức khỏe theo vòng đời đến năm 2030 đạt 100% và duy trì đến năm 2035; tỷ lệ trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) các tỉnh, thành phố đủ năng lực xét nghiệm tác nhân, kháng nguyên, kháng thể các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, chất lượng nước sạch, vệ sinh trường học đến năm 2030 đạt 100%.

Tỷ lệ trạm y tế xã, phường, đặc khu trên toàn quốc triển khai thực hiện dự phòng, quản lý, điều trị một số bệnh không lây nhiễm đầy đủ theo quy trình được hướng dẫn đến năm 2030 đạt 100% và duy trì đến năm 2035; tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi trẻ em dưới 5 tuổi đến năm 2030 giảm xuống dưới 15% và đến năm 2035 giảm xuống dưới 13%. Số lượng người yếu thế, người dễ bị tổn thương được tiếp cận, sử dụng các dịch vụ tại các cơ sở chăm sóc xã hội đến năm 2030 tăng thêm 70% so với năm 2025 và đến năm 2035 tăng thêm 90% so với năm 2030.

Tán thành với sự cần thiết xây dựng Chương trình để thể chế hóa chủ trương của Đảng nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân, thực hiện tốt công tác dân số và phát triển, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị có đánh giá sát hơn khả năng huy động nguồn vốn ngân sách địa phương và tính toán đề xuất mức bố trí vốn ngân sách địa phương phù hợp hơn với tình hình thực tiễn; đồng thời tiếp tục rà soát mục tiêu chung, mục tiêu cụ thể, các nội dung hoạt động của từng tiểu dự án để bảo đảm tính thống nhất, logic theo nguyên tắc quản lý dựa trên kết quả, thuận lợi cho việc kiểm tra, giám sát và dễ dàng đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội của Chương trình.

Mỗi mục tiêu cụ thể cần được xây dựng các giải pháp và xác định nguồn lực, tiến độ thực hiện để đạt được mục tiêu; gắn với mục tiêu, chỉ tiêu của từng dự án và tiểu dự án thành phần; làm rõ căn cứ đề xuất, xây dựng một số mục tiêu; tính khả thi và giải pháp thực hiện một số mục tiêu; làm rõ hơn nội hàm của một số chỉ tiêu đã nêu tại Báo cáo thẩm tra sơ bộ.

Đồng thời, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị rà soát, lựa chọn những nội dung cốt lõi, quan trọng, tránh dàn trải, lãng phí nguồn lực. Các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của các tiểu dự án phải bảo đảm thống nhất giữa mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể và nội dung hoạt động, có các chỉ số cụ thể, dễ kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện…

Trí tuệ nhân tạo là động lực cốt lõi để phát triển kinh tế, xã hội

Tờ trình dự án, dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo nhấn mạnh: Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành công nghệ mũi nhọn của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, mở ra nhiều cơ hội to lớn cho phát triển kinh tế - xã hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức, cấp bách về quản lý, đạo đức và an toàn mà các quy định pháp luật hiện hành chưa bao quát đầy đủ.

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước, tạo hành lang pháp lý đột phá cho trí tuệ nhân tạo; kiến tạo môi trường pháp lý thuận lợi để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; đồng thời quản lý rủi ro, bảo vệ lợi ích quốc gia, quyền con người và chủ quyền số. Dự thảo Luật gồm 8 chương, 36 điều.

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhận thấy, các nội dung của dự thảo Luật cơ bản phù hợp với quy định của Hiến pháp và thống nhất với hệ thống pháp luật. Tuy nhiên, đề nghị cơ quan thẩm tra tiếp tục rà soát tính đồng bộ với một số luật, như: Bộ Luật Dân sự, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật…

Cho ý kiến về dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng trong quá trình xây dựng nội dung Luật cần cân nhắc dựa trên rủi ro bằng các biện pháp phòng ngừa sẽ phù hợp với khả năng thực tế của Việt Nam; đồng thời cần nghiên cứu, thống nhất vai trò điều phối của Chính phủ và chức năng quản lý Nhà nước của các bộ, ngành liên quan. Đặc biệt, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương lưu ý đến cơ chế, tác động của trí tuệ nhân tạo đến con người.

“Bộ não của con người có thể sẽ lười đi, trí nhớ kém hơn và giảm kỹ năng học tập, nhất là đối với trẻ em”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Quốc hội đã ban hành Luật Công nghiệp công nghệ số, trong đó bao gồm một chương “Chương IV: Trí tuệ nhân tạo” nhằm thiết lập nền tảng pháp lý ban đầu mang tính nguyên tắc cho việc phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, các nội dung quy định này chưa hình thành một hành lang pháp lý toàn diện, đủ thông thoáng để tạo thuận lợi cho việc nghiên cứu, phát triển, triển khai và sử dụng trí tuệ nhân tạo và hệ sinh thái toàn diện về trí tuệ nhân tạo.

Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, nếu sử dụng đúng, trí tuệ nhân tạo không chỉ là công nghệ mà là động lực cốt lõi để phát triển kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng. Tuy nhiên bên cạnh cơ hội cũng sẽ có nhiều thách thức, vì vậy cần có khung pháp lý kịp thời để kiểm soát, triển khai hiệu quả; vì vậy, cần thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, đảm bảo quyền con người và quản lý rủ ro theo mức độ ảnh hưởng từ thấp đến cao. Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, Luật Trí tuệ nhân tạo sẽ được thông qua tại Kỳ họp thứ 10…