Tranh Đông Hồ tại Triển lãm thành tựu đất nước: Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp

Tại Triển lãm thành tựu đất nước "80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc" (Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia), gian trưng bày tranh dân gian Đông Hồ-Mộc của tỉnh Bắc Ninh đã thu hút hàng ngàn người dân tới xem và trải nghiệm.

Tại đây, khi được ngắm các bức tranh: Mục đồng thổi sáo, Chăn trâu thả diều,  Đám cưới chuột, Lợn đàn... những ký ức tuổi thơ, kỷ niệm về thời chăn trâu, cắt cỏ lại ùa về với không ít người tham quan.  

Chị Vũ Thị Trang, quê ở phường Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh chia sẻ: "Tôi và các thành viên trong gia đình có mặt trong gian hàng của tỉnh Bắc Ninh trong đợt Triển lãm thành tựu đất nước với tư cách là những người làm nghề và yêu nghề truyền thống. Sản phẩm của gia đình tôi mang đến không gian trưng bày là khuôn in, giấy điệp, mực, màu, cùng với đó là các bức tranh tiêu biểu như: Gà đàn, đám cưới chuột, lợn đàn, tranh em bé cưỡi trâu thổi sáo, chim công, hứng dừa, tranh vinh quy bái tổ, hiếu học…Tất cả những vật dụng, các tranh mang theo để phục vụ người dân, nhất là để các em nhỏ có cơ hội trải nghiệm, nhằm lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc. Tôi mong muốn tranh Đông Hồ tỏa sáng trong sự kiện mang tầm quốc gia này".

Anh Nguyễn Hữu Đại, ở phường Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh  cho biết: "Theo các nhà nghiên cứu, lịch sử làng tranh dân gian Đông Hồ có từ thế kỷ 15. Tranh Đông Hồ là dòng tranh dân gian truyền thống được làm thủ công với kỹ thuật phối màu độc đáo. Giấy in tranh là giấy dó được phủ lên một lớp điệp tạo ra màu sắc lấp lánh. Màu sắc của tranh hoàn toàn lấy từ thiên nhiên sẵn có, đó là màu đen của than lá tre, màu đỏ từ gạch non, màu vàng của hoa hòe, màu xanh từ lá cây, màu trắng nghiền từ vỏ điệp...".

Kiên nhẫn chờ gần 40 phút để được trải nghiệm ở gian trưng bày tranh dân gian Đông Hồ, anh Dương Văn Hùng ở phường Định Công, thành phố Hà Nội chia sẻ, anh được các nghệ nhân, cán bộ ngành văn hóa... hướng dẫn sử dụng dụng cụ, ván khắc, giấy điệp để có những trải nghiệm sinh động với tranh Đông Hồ... "Qua trải nghiệm, được các nhân viên ở gian trưng bày giới thiệu mới hiểu hết về tranh Đông Hồ, về mộc bản, tôi nhận thấy ông cha ta ngày trước rất tinh tế, rất trân trọng các giá trị văn hóa và thẩm mỹ. Xem tranh Đông Hồ thấy cảnh đàn gà, đàn lợn đông đúc, thấy hình tượng con trâu... xuất hiện rất nhiều trong các nhiều bức tranh. Điều này thể hiện khát vọng về một cuộc sống sung túc đủ đầy no ấm".

Còn anh Nguyễn Văn Sỹ, ở phường Long Biên, thành phố Hà Nội xúc động chia sẻ: "Sống ở đô thị ồn ào, nhiều khi tôi lại muốn có khoảng thời gian bình yên như miền quê, như tuổi thơ- nơi sinh ra tôi ngày trước. Đi xem tranh Đông Hồ lại nhớ câu thơ của thi sĩ Hoàng Cầm rằng: 'Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong/Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp'. Đặc biệt, được ngắm bức tranh Chăn trâu thả diều, Mục đồng thổi sáo... đã đưa tôi về tuôi thơ chăn trâu, cắt cỏ, thả diều ở bãi sông quê. Sau khi về, tôi quyết định mua vài bức tranh Đông Hồ mà mình thấy thích, ấn tượng"..

Anh Nguyễn Hữu Chiến, cán bộ Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh số 2 - người được phân công phụ trách gian trưng bày tranh dân gian Đông Hồ-Mộc bản cho biết: Bên cạnh trưng bày tranh Đông Hồ, tỉnh Bắc Ninh còn mang một số mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm đến trưng bày Triển lãm thành tựu đất nước. Chùa Vĩnh Nghiêm hiện còn lưu giữ trên 3.000 mộc bản có giá trị trên nhiều lĩnh vực. Mộc bản là những văn bản chữ Hán - Nôm được khắc ngược trên gỗ, từ đó để in ra thành các cuốn sách. Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm nhìn từ góc độ mĩ thuật truyền thống như một tác phẩm mĩ thuật đồ họa khắc gỗ độc lập, chứ không chỉ là một bản khắc chữ khô khan theo cách thức thủ công khi phương tiện khoa học kĩ thuật thời bấy giờ chưa phát triển, làm phương tiện để truyền bá Phật pháp bằng văn bản tới nhiều người.

Theo đánh giá của các nhà nghiên cứu: Những năm gần đây, những sản phẩm tranh hiện đại, tranh nhập từ một số nước vào Việt Nam đã khiến cho việc sản xuất, tiêu thụ tranh khó khăn. Tuy vậy, tranh dân gian Đông Hồ vẫn được nhiều du khách đến tìm mua và ưa chuộng bởi nét đẹp truyền thống và là một trong những dòng tranh cổ hiếm hoi phản ánh sâu sắc về tín ngưỡng, đời sống sinh hoạt của người dân Việt Nam. Một số khách sạn, nhà hàng từ Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh cũng về đây đặt những bức tranh khổ lớn để trang trí cho các phòng khách, hoặc phòng ăn lớn. Sự phát triển của tranh Đông Hồ sẽ khẳng định văn hóa là cội nguồn sức mạnh nội sinh, dân tộc luôn biết giữ gìn quá khứ, trân trọng di sản của ông cha...