Tranh Đông Hồ hút khách tại Triển lãm thành tựu đất nước

Tại Triển lãm thành tựu đất nước "80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc" (Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia), gian trưng bày tranh dân gian Đông Hồ-Mộc của tỉnh Bắc Ninh đã thu hút hàng ngàn người dân tới xem và trải nghiệm.

Trong không gian trưng bày của tỉnh Bắc Ninh, du khách được chiêm ngưỡng dòng tranh Đông Hồ - loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo có lịch sử hàng trăm năm.

Với kỹ thuật chế tác tinh xảo và vẻ đẹp mộc mạc, tranh Đông Hồ không chỉ phản ánh đời sống văn hóa, xã hội, sinh hoạt hằng ngày của người Việt, mà còn lưu giữ các giá trị văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.

Tại đây, khi được ngắm các bức tranh: Mục đồng thổi sáo, Chăn trâu thả diều,  Đám cưới chuột, Lợn đàn... những ký ức tuổi thơ, kỷ niệm về thời chăn trâu, cắt cỏ lại ùa về với không ít người tham quan.  

Nghệ nhân Nguyễn Hữu Đạo (phường Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) cho biết, theo các nhà nghiên cứu, lịch sử làng tranh dân gian Đông Hồ có từ thế kỷ XV. Để tạo nên một bức tranh Đông Hồ hoàn chỉnh, người nghệ nhân phải trải qua nhiều công đoạn công phu, từ tự làm giấy điệp, khắc ván, pha chế màu sắc, cho đến in nét, in mảng. Mỗi bức tranh không chỉ là sản phẩm nghệ thuật, mà còn thể hiện sinh động những giá trị văn hóa và tinh thần của người Việt.

"Tranh Đông Hồ là dòng tranh dân gian truyền thống được làm thủ công, với kỹ thuật phối màu độc đáo. Giấy in tranh là giấy dó, được phủ lên một lớp điệp, tạo ra màu sắc lấp lánh. Tất cả màu sắc trong tranh đều được tạo ra từ vật liệu hoàn toàn tự nhiên như: Màu đen từ tro than, màu đỏ từ gạch non, màu vàng từ hoa hòe, màu xanh từ lá cây, màu trắng nghiền từ vỏ điệp. Từng lớp màu được in thủ công, chồng lên nhau, tạo nên những gam màu tươi sáng, rực rỡ mà vẫn mộc mạc, tự nhiên", nghệ nhân Nguyễn Hữu Đạo cho biết thêm.

Được biết, các sản phẩm được trưng bày tại triển lãm là khuôn in, giấy điệp, mực, màu, cùng với đó là các bức tranh tiêu biểu như: Gà đàn, lợn gà, đám cưới chuột, tranh em bé cưỡi trâu thổi sáo, tranh vinh quy bái tổ, hiếu học... Tất cả hàm chứa giá trị biểu tượng tốt đẹp, đại diện cho sự chúc tụng, trường thọ, sung túc, con cháu đủ đầy, học hành đỗ đạt cao.

Bên cạnh đó, một không gian trải nghiệm được đặt tại triển lãm giúp người xem vừa có thể trực tiếp quan sát, vừa tham gia trải nghiệm làm tranh Đông Hồ.

Chị Vũ Thị Trang, quê ở phường Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh chia sẻ: "Tôi và các thành viên trong gia đình có mặt trong gian hàng của tỉnh Bắc Ninh trong đợt Triển lãm thành tựu đất nước với tư cách là những người làm nghề và yêu nghề truyền thống. Sản phẩm của gia đình tôi mang đến không gian trưng bày là khuôn in, giấy điệp, mực, màu, cùng với đó là các bức tranh tiêu biểu như: Gà đàn, đám cưới chuột, lợn đàn, tranh em bé cưỡi trâu thổi sáo, chim công, hứng dừa, tranh vinh quy bái tổ, hiếu học…Tất cả những vật dụng, các tranh mang theo để phục vụ người dân, nhất là để các em nhỏ có cơ hội trải nghiệm, nhằm lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc. Tôi mong muốn tranh Đông Hồ tỏa sáng trong sự kiện mang tầm quốc gia này".

Kiên nhẫn chờ gần 40 phút để được trải nghiệm ở gian trưng bày tranh dân gian Đông Hồ, anh Dương Văn Hùng ở phường Định Công, thành phố Hà Nội chia sẻ, anh được các nghệ nhân, cán bộ ngành văn hóa... hướng dẫn sử dụng dụng cụ, ván khắc, giấy điệp để có những trải nghiệm sinh động với tranh Đông Hồ... "Qua trải nghiệm, được các nhân viên ở gian trưng bày giới thiệu mới hiểu hết về tranh Đông Hồ, về mộc bản, tôi nhận thấy ông cha ta ngày trước rất tinh tế, rất trân trọng các giá trị văn hóa và thẩm mỹ. Xem tranh Đông Hồ thấy cảnh đàn gà, đàn lợn đông đúc, thấy hình tượng con trâu... xuất hiện rất nhiều trong các nhiều bức tranh. Điều này thể hiện khát vọng về một cuộc sống sung túc đủ đầy no ấm".

Anh Nguyễn Hữu Chiến, cán bộ Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh số 2 - người được phân công phụ trách gian trưng bày tranh dân gian Đông Hồ-Mộc bản cho biết: Bên cạnh trưng bày tranh Đông Hồ, tỉnh Bắc Ninh còn mang một số mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm đến trưng bày Triển lãm thành tựu đất nước. Chùa Vĩnh Nghiêm hiện còn lưu giữ trên 3.000 mộc bản có giá trị trên nhiều lĩnh vực. Mộc bản là những văn bản chữ Hán - Nôm được khắc ngược trên gỗ, từ đó để in ra thành các cuốn sách. Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm nhìn từ góc độ mĩ thuật truyền thống như một tác phẩm mĩ thuật đồ họa khắc gỗ độc lập, chứ không chỉ là một bản khắc chữ khô khan theo cách thức thủ công khi phương tiện khoa học kĩ thuật thời bấy giờ chưa phát triển, làm phương tiện để truyền bá Phật pháp bằng văn bản tới nhiều người.