Tọa đàm "Quản lý công chức: Làm gì để đánh giá đúng?"

"Quản lý công chức: Làm gì để đánh giá đúng?", đây là chủ đề của Tọa đàm do Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam tổ chức sáng 15/9.

Đánh giá, chọn người không đúng sẽ không hoàn thành được nhiệm vụ

Tiến sĩ Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, đánh giá đúng công chức là một vấn đề rất khó, bởi phải bảo đảm nguyên tắc khách quan, công bằng, chính xác. Thực hiện được điều này liên quan đến thẩm quyền và trách nhiệm của người đánh giá. Về nội dung đánh giá, phải căn cứ vào Điều 25 Luật Cán bộ, công chức, đây là cơ sở pháp lý rất quan trọng để quy định chi tiết, không thể "sáng tác" được.

Ông đề nghị đánh giá công chức trong điều kiện hiện nay phải có những tư duy mang tính đột phá để góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ khi chúng ta đang thực hiện tinh gọn tổ chức bộ máy, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Về thẩm quyền đánh giá, theo Tiến sĩ Trần Anh Tuấn, nên theo hướng ai sử dụng người ấy đánh giá. Người giao việc khi nhận sản phẩm sẽ là người đánh giá chính xác nhất.

Về công cụ, hiện nay có ba công cụ có thể tham khảo để phục vụ cho việc đánh giá đó là phản hồi 360 độ, OKR và KPI, nhưng không phải sử dụng hoàn toàn một công cụ là đánh giá được hết, có nội dung liên quan đến định tính, có nội dung liên quan đến định lượng. Phản hồi 360 độ dùng để áp dụng chung không chỉ cho cán bộ, công chức lãnh đạo mà áp dụng cho cả cán bộ công chức thực thi, thừa hành, bởi vì đó là công cụ có thể lắng nghe ý kiến mọi người đánh giá về một cá nhân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình, là những ý kiến ở các góc độ, khía cạnh khác nhau, nên áp dụng đánh giá cho những nội dung, tiêu chí định tính.

Với người đứng đầu, dùng công cụ OKR đánh giá mục tiêu, hiệu quả của cả một tổ chức. Với đội ngũ thực thi, thừa hành dùng công cụ KPI để đánh giá. OKR hay KPI áp dụng cho những nội dung có thể định lượng được. Đây là lúc chúng ta phải sử dụng những giải pháp tư duy mang tính đột phá mạnh mẽ hơn, để có thể đánh giá được chính xác.

"Khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, cán bộ công chức cấp xã, cấp huyện tích hợp lại đưa về đơn vị hành chính cấp xã nên có những khó khăn vướng mắc. Nếu đánh giá không chuẩn lúc này thì rất khó phân loại và tạo nên khó khăn. Trung ương cũng thế. Con người vẫn là yếu tố quyết định trong thực thi công vụ, nếu đánh giá, chọn người không đúng sẽ không hoàn thành được nhiệm vụ được giao", ông Tuấn nói.

KPI không phải "cây đũa thần"

Cho rằng cần đổi mới nội dung và tiêu chí đánh giá, Tiến sĩ Đoàn Văn Tình, Phó Trưởng khoa Quản trị nhân lực, Học viện Hành chính và quản trị công nhấn mạnh, KPI không phải "cây đũa thần", "chìa khóa vạn năng" và "bất biến", chúng ta không thể dùng KPI để đánh giá toàn diện, mà nên tập trung vào một số chỉ số then chốt, lượng hóa và tinh giản hóa đánh giá định tính. Cân bằng đo lường "lượng" và "chất"; cân nhắc chi phí cơ hội trong đo lường.

Ông cũng nhấn mạnh việc đổi mới phương pháp đánh giá, xếp loại theo hướng áp dụng OKR với các vị trí lãnh đạo, quản lý; KPI đối với các vị trí không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, kết hợp phản hồi 360 độ và nhận xét về điểm mạnh cần phát huy, hạn chế cần khắc phục, triển vọng phát triển. Bên cạnh đó bỏ "bình bầu" trong đánh giá, đảm bảo thực sự liên thông trong đánh giá, điều chỉnh tỉ lệ phân phối bắt buộc về xếp loại và luật hóa phỏng vấn và cung cấp thông tin phản hồi trong đánh giá.

Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Phúc nêu quan điểm, hạn chế đánh giá cảm tính, lợi ích nhóm, thân hữu trong đánh giá. Sử dụng công nghệ, trong đó có trí tuệ nhân tạo để đánh giá, để gạt bỏ sự cảm tính của cá nhân.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đăng Dung (Trường Đại học Tôn Đức Thắng) thì cho rằng, đánh giá làm sao cho người công chức an tâm làm việc, cống hiến cho công việc, bồi dưỡng cho họ trở thành công chức giỏi trong lĩnh vực họ được tuyển dụng.

Thứ trưởng Nội vụ Trương Hải Long cho biết, sắp tới Bộ Chính trị sẽ ban hành quy định mới để sửa đổi, bổ sung Quy định 124-QĐ/TW về việc kiểm điểm và đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị. Trong đó, các quan điểm là không phải cuối năm mới bình xét, đánh giá mà thực hiện việc theo dõi, đánh giá thường xuyên, liên tục. Việc thực thi nhiệm vụ của cán bộ, công chức sẽ được theo dõi, giám sát, trên cơ sở kết quả theo dõi, giám sát đó để đánh giá.

Để thực hiện việc đánh giá công chức, ông Long cho rằng khó nhất là tiêu chí, phương pháp đánh giá, công cụ thực hiện việc theo dõi. Quan điểm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước là việc đánh giá cần tham khảo kinh nghiệm quốc tế, kinh nghiệm doanh nghiệp để đảm bảo tính hiệu quả.

Nói về các công cụ đánh giá, Thứ trưởng Trương Hải Long cho rằng, công cụ KPI phù hợp với đối tượng được giao nhiệm vụ cụ thể. Ở giai đoạn đầu, khi chúng ta đang thực hiện việc sắp xếp, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, số lượng công chức dôi dư, để sàng lọc những người dôi dư thì ở thời điểm này tiêu chí đánh giá thiên về công việc cụ thể, khi không đáp ứng được khối lượng công việc được giao thì thực hiện việc sàng lọc.

"Để sàng lọc thì áp dụng KPI sẽ rất rõ, nhưng đứng ở góc độ để đánh giá mục tiêu đổi mới sáng tạo thì phải sử dụng phương pháp đánh giá OKR", ông Long nói.

Từ những phân tích đối với từng công cụ đánh giá (KPI, OKR, 360 độ), Thứ trưởng Nội vụ nêu quan điểm, áp dụng các công cụ cho phù hợp với từng vị trí việc làm và quan trọng nhất là theo dõi thường xuyên việc thực hiện chức trách được giao và gắn với việc đánh giá. Xây dựng các tiêu chí phù hợp với từng vị trí công tác, có những vị trí phải hoàn thành chức trách, nhiệm vụ, có những vị trí phải đổi mới, sáng tạo. Với những vị trí việc làm trong lĩnh vực đổi mới, sáng tạo phải tính đến hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, tạo ra giá trị. Những công chức ở vị trí cao, lãnh đạo quản lý thì các tiêu chí phải mang tính đổi mới, sáng tạo. Mọi hoạt động của công chức phải được theo dõi trên nền tảng số, bằng phần mềm để tránh cảm tính khi ra quyết định đánh giá.