Quan điểm: Barcelona đang có cả núi vấn đề

Với Barcelona, thời thế thay đổi, nhân sự thay đổi, nhưng cách vận hành thì không và những vấn đề của đội bóng này ngày càng bộc lộ rõ.

1. Lối chơi dâng cao đội hình là một phần không thể tách khỏi DNA bóng đá Barcelona. Nó giúp họ giữ thế chủ động, duy trì khoảng cách đội hình ngắn và xuyên suốt nhiều năm đã trở thành nền tảng của mọi thành công. Tuy nhiên, điều nguy hiểm xảy ra khi Barca không còn sở hữu bộ khung đủ mạnh về tốc độ và tổ chức để đảm bảo an toàn cho hệ thống này.

Trận thua Chelsea chỉ là một ví dụ. Barca chủ động đẩy cao 2 hậu vệ biên, đồng thời mở rộng cự ly 2 trung vệ khi triển khai bóng từ sân nhà. Nhưng chỉ cần một tình huống mất bóng ở tuyến giữa, toàn bộ khoảng trống phía sau lập tức bị lộ rõ. Những cầu thủ giàu tốc độ và sức mạnh như Estevao hay Garnacho có thể xuyên phá hệ thống này chỉ bằng một pha chuyền dài vượt tuyến.

Trong nhiều năm trước, Barca từng thoát hiểm nhờ kỹ năng đọc tình huống của Pique, tốc độ bù đắp của Mascherano hay khả năng kiểm soát bóng siêu hạng của tuyến giữa. Nhưng hiện tại, họ không còn những cầu thủ lý tưởng cho cách vận hành ấy. Araujo mạnh mẽ nhưng dễ mất bình tĩnh, Kounde không phải mẫu đọc tình huống thượng thặng…

Hàng thủ dâng cao chỉ hiệu quả khi tuyến giữa giữ bóng tốt và khi pressing đồng bộ. Với một Barca thiếu ổn định ở cả hai yếu tố ấy, việc tiếp tục dâng cao không khác gì tự giăng bẫy cho chính mình. Và Barca đã "tự sát" theo cách này quá nhiều lần, từ La Liga đến Champions League, nhưng bài học vẫn chưa được rút kinh nghiệm triệt để.

2. Điều đáng nói là vấn đề của Barca không chỉ nằm ở hàng thủ. Khi tuyến giữa không thể duy trì sự kiểm soát, khi áp lực lên đối phương không đủ mạnh, khi hàng công không hỗ trợ pressing, mọi lỗ hổng đổ dồn xuống tuyến dưới. Ở trận đấu với Chelsea, chỉ cần Enzo Fernandez và Caicedo tăng cường áp sát, Barca lập tức bị đánh bật khỏi khu trung tuyến và rơi vào những tình huống phòng ngự 1v1 vốn dĩ họ không đủ khả năng xử lý.

Thêm vào đó, Barca đánh mất khả năng điều tiết nhịp độ, yếu tố từng là điểm mạnh nhất của họ. Không có Busquets để giữ bóng, giảm nhịp, định hướng pressing; không có Gavi để gây áp lực liên tục; không có Pedri với sự tinh tế trong kiểm soát; còn De Jong lại thiếu sự ổn định ở thời điểm cần nhất. Khi tuyến giữa mất kiểm soát, hàng thủ dâng cao trở thành mồi ngon cho những đường chuyền vượt tuyến.

Một yếu tố khác không thể bỏ qua là tâm lý thi đấu. Barca hiện nay dễ mất bình tĩnh trong các tình huống nóng. Araujo bị thẻ đỏ trước Chelsea không chỉ vì lỗi kỹ thuật mà còn vì sự hấp tấp, thiếu tỉnh táo, điều tối kỵ với một trung vệ chơi trong hệ thống dâng cao. Khi những trụ cột không đủ bình tĩnh, toàn bộ cấu trúc chiến thuật lập tức sụp đổ.

3. Giữa bối cảnh đầy rẫy vấn đề này, Barca không cần, và cũng không nên, từ bỏ triết lý vốn là linh hồn của mình. Thay vào đó, đội bóng cần học cách thích ứng. Một đội bóng đẳng cấp không chỉ thắng bằng bản sắc mà còn bằng khả năng linh hoạt giữa các trạng thái thi đấu. Barca cần biết khi nào phải pressing cao, khi nào cần hạ thấp đội hình để tránh bị cuốn vào các cuộc đua tốc độ bất lợi, đặc biệt khi đối đầu với những đội bóng chơi trực diện như Chelsea hay Bayern.

Điều Barca cần nhất bây giờ là tái thiết cấu trúc thi đấu, thay vì cố can thiệp từng vị trí riêng lẻ. Tuyến giữa phải được củng cố bằng những cầu thủ có thể giữ nhịp và giảm nhịp, có khả năng che chắn khoảng trống để hàng thủ không rơi vào tình trạng trơ trọi. Hàng công phải được tổ chức lại để pressing hiệu quả hơn, tránh việc mỗi lần mất bóng là cả hệ thống lập tức bị xuyên thủng.

Và trên hết, Barca cần sự ổn định tâm lý. Không thể tiếp tục để một trung vệ đội trưởng đánh mất bình tĩnh trong thời khắc quan trọng như Araujo đã làm. Trong lối chơi dâng cao, chỉ một thoáng thiếu tập trung cũng đủ khiến toàn bộ cấu trúc sụp đổ.