(TT&VH) - Nhân dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long Hà Nội, nhiều bộ phim truyện lịch sử được thực hiện, như: Tây Sơn hào kiệt, Lý Công Uẩn - Đường tới thành Thăng Long, Khát vọng Thăng Long, Long thành cầm giả ca, Thái sư Trần Thủ Độ, Huyền sử thiên đô... Đây là lần đầu tiên chúng ta có lượng phim cổ trang mạnh về cả số lượng và chất lượng như vậy.
Trong đó có sự tham gia của nhiều công ty tư nhân với số tiền đầu tư nhiều chục tỷ đồng như công ty Trường Thành, Sao thế giới, Lý Huỳnh, Kỷ nguyên sáng (chiếm tới 2/3 lượng phim sản xuất). Thiết nghĩ, rất đáng ghi nhận tấm lòng của họ với văn hóa, lịch sử dân tộc (trong hoàn cảnh dân ta thuộc sử Tàu hơn sử ta), và cũng rất đáng ghi nhận lòng dũng cảm đầu tư vào một lĩnh vực đầy rủi ro (chúng ta hầu như thiếu kinh nghiệm, thiếu kiến thức làm phim lịch sử).
Gần đây rộ lên nhiều ý kiến phê phán phim Lý Công Uẩn - Đường tới thành Thăng Long về việc giống phim Trung Quốc trong bộ phim này. Cũng nhiều ý kiến nặng lời với nhà sản xuất và những người sáng tác.
Tôi thấy cần trao đổi thêm về việc này, vì sau đây, khi các bộ phim khác ra đời cũng sẽ không tránh khỏi những yếu tố ảnh hưởng tương tự.
Phim Lý Công Uẩn - Đường tới thành Thăng Long làm dấy lên những suy nghĩ về phim lịch sử
Thứ nhất, trách nhiệm đầu tiên phải được đặt lên các nhà quản lý văn hóa
Khi có chủ trương cho ra đời hàng loạt phim lịch sử như đợt này, lẽ ra các nhà quản lý văn hóa cần tổ chức, tập hợp các chuyên gia lịch sử, văn hóa, xã hội, văn nghệ sĩ để tìm ra và thống nhất những yếu tố có tính chiến lược, như: thế nào là phim lịch sử Việt Nam, đâu là đặc tính Việt cho dòng phim này, nên hình dung ra sao về văn hóa, phong cách quan hệ xã hội xưng hô, về đi lại, ăn, ở, mặc... của người Việt trong lịch sử.
Tại sao điện ảnh Nhật Bản, Hàn Quốc tạo nên được một dòng phim lịch sử có sắc thái riêng, khác phim Trung Quốc? Tôi nghĩ không phải do các nhà làm phim các nước này yêu dân tộc họ hơn chúng ta, mà là đường lối văn nghệ, chính sách văn hóa lịch sử của lãnh đạo đã được triển khai cụ thể bài bản đến các nhà sản xuất, đến văn nghệ sĩ.
Thứ hai, chúng ta còn rất thiếu kiến thức, kinh nghiệm làm phim lịch sử
Trước hết là về quan niệm. Cách đây vài năm, nhà biên kịch Lê Ngọc Minh hỏi ông Chủ tịch Hiệp hội Kịch bản Hàn Quốc về kinh nghiệm làm phim lịch sử. Câu trả lời là, muốn làm được phim lịch sử thì không nên quá tin ghi chép lịch sử.
Tôi cho rằng, không nên câu nệ vào những ghi chép lịch sử mà chỉ cần tôn trọng tâm thức lịch sử, không khí lịch sử.
Chi tiết, yếu tố lịch sử trong phim sẽ luôn là đề tài tranh cãi. Sẽ không có tài liệu nào đáng tin cậy về trang phục, nhà cửa, vật dụng, thói quen sinh hoạt của người Việt cách đây hàng ngàn năm. Mà giả sử có khai quật được ở đâu đó thì cũng sẽ chỉ là để tham khảo do yếu tố vùng miền. Dân cố đô Hoa Lư chắc gì đã sinh hoạt giống dân kẻ chợ Thăng Long?
Vậy rất cần sự thống nhất tương đối của các nhà làm phim, giới sử gia, văn hóa, văn hóa dân gian, văn học sử. Để xây dựng hình ảnh người Việt trong lịch sử (triều đình và dân chúng), trên nguyên tắc: đẹp và giống lịch sử. Tôi nhấn mạnh yếu tố đẹp vì sẽ khó chấp nhận các nhân vật nữ trong phim đều nhuộm răng đen.
Nếu chúng ta làm tốt được việc này, thì 10, 20 năm nữa, các thế hệ làm phim sau không khốn khó như chúng ta hôm nay. Và biết đâu, phim lịch sử Việt sẽ tạo dựng được hình mẫu người Việt xưa trong lòng các thế hệ mai sau?
Thứ ba, cần đầu tư tập trung để hiệu quả và không tốn kém
Sản xuất phim lịch sử cần đầu tư lớn, chủ yếu cho bối cảnh, đạo cụ, phục trang, hóa trang. Vừa qua, do không đủ kinh phí nên nhiều đoàn phim phải qua Trung Quốc quay nhờ bối cảnh (cung điện), thuê phục trang tại Trung Quốc, hoặc vào Huế để quay giả cung điện thời Lý, thời Trần... Phần lớn cảnh trí, đạo cụ phục trang chỉ làm có tuổi thọ vừa đủ để quay chính phim đó, nên sau một thời gian ngắn không thể tái sử dụng cho phim khác được.
Rất tốn kém, không chuẩn, lại thất thoát do chi trả tại nước ngoài. Lý do vẫn là thiếu một sự chỉ đạo, tổ chức. Một số nhà làm phim ao ước: giá như Nhà nước đầu tư khoảng 200 tỷ cho một khu chuyên làm phim lịch sử, xây dựng sẵn thành quách, đền đài, nhà cửa... thì đã không xảy ra tình trạng phí phạm, manh mún chắp vá và giống phim Trung Quốc như vừa rồi.
Phim lịch sử là một dòng phim đặc biệt, có ảnh hưởng lớn đến ý thức tự hào dân tộc, góp phần định hình nhiều sắc thái lịch sử, văn hóa, xã hội (vốn chưa đủ cụ thể rõ nét trong chính sử, dã sử và văn học sử). Do vậy cần sách lược ở tầm Nhà nước cho dòng phim này.
Từ dữ liệu của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho thấy, bão số 11 sau khi liên tục tăng cấp, bão đã duy trì cấp 11 và giữ nguyên hướng di chuyển và cách đặc khu Hoàng Sa khoảng 530km. Tuy nhiên, dự báo báo vẫn có khả năng mạnh thêm và tăng cấp.
Chỉ vài giờ sau khi giá vé chính thức của World Cup 2026 bị rò rỉ, cộng đồng người hâm mộ bóng đá toàn cầu đã dậy sóng. Những con số được công bố không chỉ gây choáng ngợp, mà còn khiến nhiều cổ động viên lo ngại rằng việc dự khán World Cup sẽ trở thành đặc quyền xa xỉ cho số đông.
Hai nhà sản xuất ô tô Tesla và General Motors đang dẫn đầu ngành ô tô Mỹ trong năm nay với doanh số kỷ lục các xe chạy hoàn toàn bằng điện bán trong nước, khi người tiêu dùng vội vã mua xe điện trước khi khoản ưu đãi liên bang lên tới 7.500 USD cho mỗi lần mua kết thúc vào tháng 9 vừa qua.
XSMB 4/10: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 4/10/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Do ảnh hưởng của bão số 10, gây mưa lớn, mực nước sông Hồng dâng cao, nhiều khu vực ven sông ở Hà Nội ngập sâu, dòng chảy xiết đe doạ trực tiếp đến các vùng trũng thấp. Hậu quả của bão số khiến nhiều công trình bị hư hỏng, cảnh quan khu di tích bị ảnh hưởng.
Tối ngày 3/10/2025, "Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội" - hạng mục quan trọng nhất của Giải thưởng Bùi Xuân Phái đã gọi tên nhạc sĩ Trần Tiến, tiếp nối những nhân vật gắn bó Hà Nội như Nguyễn Vinh Phúc, Tô Hoài, Phan Huy Lê, Phú Quang, Hồng Đăng…
XSBP 4/10: Xổ số Bình Phước được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Bình Phước. Kết quả xổ số miền Nam được cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSHCM 4/10: Được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Thành phố Hồ Chí Minh, quay thưởng vào lúc 16h10 thứ Hai và thứ Bảy hàng tuần. Kết quả XSMN cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSHG 4/10: Xổ số Hậu Giang được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Hậu Giang. Kết quả xổ số miền Nam được cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Sau hai đêm diễn tại Hà Nội vào tháng 5/2025, SOOBIN vừa chính thức công bố điểm đến tiếp theo của chuỗi live concert SOOBIN live concert: All-rounder.
VĐV tennis người Pháp Oceane Dodin tiết lộ đã phẫu thuật nâng ngực, trở thành tay vợt chuyên nghiệp đầu tiên thực hiện điều này bất chấp lời cảnh báo "sẽ không thể thi đấu".
Sáng ngày 3/10, trận bán kết đơn nam tại giải PPA Tour Asia - Vietnam Cup 2025 giữa Lý Hoàng Nam và Trương Vinh Hiển không chỉ thu hút sự chú ý nhờ chuyên môn cao mà còn trở thành tâm điểm tranh cãi dữ dội, đặc biệt liên quan đến các quyết định của trọng tài và hành xử của các tay vợt trên sân. Hậu quả kéo dài sau trận đấu khiến Trương Vinh Hiển phải khóa trang Facebook cá nhân vì bị cộng đồng mạng tấn công dồn dập.