Những kỳ vọng đột phá mới trong công nghệ xe tự lái

Tại sự kiện Autonomy and AI Day (Ngày Tự động hóa và Trí tuệ nhân tạo) do hãng xe điện Mỹ Rivian tổ chức mới đây, hãng này đã chính thức giới thiệu nền tảng tự hành mới, đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển phương tiện "lấy phần mềm làm trung tâm" và tự chủ công nghệ theo chiều dọc.

Giám đốc điều hành (CEO) Rivian, ông RJ Scaringe, cho biết hãng đang hướng tới mục tiêu phát triển xe tự lái cá nhân cấp độ 4 (Level 4) trong những năm tới, đồng thời đẩy mạnh việc tự thiết kế chất bán dẫn (chip) trí tuệ nhân tạo (AI) để phục vụ lộ trình này.

Theo ông Scaringe, Rivian bắt đầu xây dựng lại toàn bộ nền tảng tự hành từ năm 2022, ngay sau khi tung ra thế hệ xe đầu tiên vào cuối năm 2021. Thay vì nâng cấp từng phần, hãng lựa chọn cách tiếp cận "thiết kế lại từ đầu", bao gồm hệ thống camera, nền tảng tính toán trên xe và kiến trúc phần mềm xoay quanh AI.

Giải thích lý do Rivian quyết định tự phát triển chip AI thay vì sử dụng các giải pháp thương mại sẵn có, CEO Scaringe cho biết hãng đã sớm xác định chiến lược xây dựng toàn bộ nền tảng phần mềm theo mô hình tích hợp dọc, không phụ thuộc vào các nhà cung cấp cấp một. Rivian coi AI và công nghệ tự hành là bước chuyển lớn nhất của ngành giao thông kể từ khi ô tô ra đời, vì vậy việc kiểm soát toàn bộ chuỗi công nghệ được xem là yếu tố then chốt. Mặc dù tự thiết kế chip, Rivian vẫn hợp tác với các đối tác sản xuất bán dẫn như TSMC để hiện thực hóa sản phẩm.

So sánh với Tesla – hãng xe điện hiếm hoi hiện đã đạt lợi nhuận – ông Scaringe đánh giá Tesla đã xây dựng được một nền tảng tự lái rất ấn tượng, đi đầu trong việc huấn luyện AI dựa trên mạng nơ-ron và dữ liệu thu thập từ đội xe. Tuy nhiên, Rivian theo đuổi cách tiếp cận khác khi kết hợp hệ thống camera với radar và lidar, qua đó biến toàn bộ đội xe lưu thông trên đường thành một "nguồn dữ liệu chuẩn", giúp quá trình huấn luyện mô hình tự hành chính xác và toàn diện hơn.

Sự kiện diễn ra trong bối cảnh ngành xe điện toàn cầu, đặc biệt tại Mỹ, đang đối mặt nhiều thách thức, khi đến nay mới chỉ có Tesla đạt được lợi nhuận ròng bền vững. Bất chấp việc Rivian đã ghi nhận lợi nhuận gộp trong một số quý gần đây, hãng vẫn chưa đạt được lợi nhuận ròng.

Ở góc độ toàn ngành, ông Scaringe bày tỏ lo ngại trước xu hướng nhiều nhà sản xuất tại Mỹ đang thu hẹp đầu tư vào xe điện, đặc biệt sau khi các ưu đãi thuế dần bị cắt giảm. Theo ông, điều này làm giảm sự lựa chọn của người tiêu dùng, khiến thị trường kém cạnh tranh và cản trở quá trình điện hóa giao thông. Việc Tesla hiện nắm khoảng 50% thị phần trong phân khúc xe điện có giá dưới 50.000 USD/xe, theo CEO Scaringe, không phản ánh một thị trường lành mạnh mà cho thấy nhu cầu vẫn chưa được đáp ứng đầy đủ.

Ông Scaringe cho rằng để tỷ lệ xe điện tại Mỹ tăng từ mức khoảng 8% hiện nay lên 25–30%, thậm chí cao hơn, thị trường cần có nhiều lựa chọn chất lượng hơn. Ông kỳ vọng mẫu xe R2 sắp ra mắt của Rivian sẽ trở thành một trong những nhân tố góp phần thay đổi cục diện, đồng thời mong muốn có thêm nhiều đối thủ mạnh cùng tham gia thị trường.

Về lộ trình công nghệ, Rivian hiện mới cung cấp các tính năng hỗ trợ lái tiên tiến. Trong năm 2026, hãng dự kiến triển khai tính năng "point-to-point", cho phép người dùng nhập điểm đến và xe tự vận hành từ đầu đến cuối hành trình trong điều kiện vẫn có giám sát của người lái. Sau đó là giai đoạn "eyes-off", khi người ngồi trong xe không cần theo dõi đường đi. Đỉnh cao của lộ trình này là xe tự lái cá nhân cấp độ 4, có thể vận hành hoàn toàn độc lập, kể cả khi không có người trên xe, phục vụ các nhu cầu như đón con, đưa ra sân bay hoặc mua sắm.

CEO Scaringe cũng chính là nhà sáng lập của hãng xe Rivian vào năm 2011 và đưa cổ phiếu Rivian lên sàn chứng khoán từ năm 2021. Vào thời kỳ đỉnh cao, cổ phiếu của hãng này từng đạt mức định giá lên tới 120 USD/cổ phiếu, trước khi giảm mạnh về quanh ngưỡng 18 USD/cổ phiếu hiện nay. Một khoản đầu tư chiến lược gần 6 tỷ USD từ Volkswagen thông qua liên doanh giữa hai bên đã mang lại cho Rivian nguồn lực tài chính quan trọng để tiếp tục theo đuổi tham vọng công nghệ dài hạn.