Nhiều bức tranh quý của họa sĩ Tô Ngọc Vân lần đầu tiên được công bố

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1925 - 2025), ngày 18/12, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam ra mắt Không gian trưng bày Chuyên đề đặc biệt nhằm tôn vinh những tác giả và tác phẩm tiêu biểu của mỹ thuật Việt Nam. Trong lần ra mắt này, lần đầu tiên công chúng được tiếp cận một chuyên đề riêng về họa sĩ, liệt sĩ Tô Ngọc Vân (1906 - 1954) – một trong những danh họa tiêu biểu nhất của nền mỹ thuật hiện đại và mỹ thuật cách mạng Việt Nam.

Giới thiệu 26 bức tranh quý của họa sĩ Tô Ngọc Vân

Chuyên đề giới thiệu tuyển chọn 26 tác phẩm thuộc các chất liệu sơn dầu, sơn mài, lụa, màu nước, chì, mực... do họa sĩ sáng tác trong giai đoạn trước và sau 1945, phản ánh rõ nét sự chuyển biến sâu sắc trong tư tưởng và phong cách nghệ thuật của Tô Ngọc Vân, qua đó thể hiện hành trình của người nghệ sĩ từ "nghệ thuật vị nghệ thuật" đến "nghệ thuật vị nhân sinh".

Tô Ngọc Vân không chỉ là người đặt nền móng cho mỹ thuật cách mạng nước nhà mà còn là cầu nối quan trọng giữa hai nền mỹ thuật, từ Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương đến Trường Mỹ thuật Việt Nam (nay là Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam), nơi ông giữ vai trò Hiệu trưởng đầu tiên của nền mỹ thuật cách mạng.

Cuộc đời của họa sĩ Tô Ngọc Vân là biểu tượng của người nghệ sĩ gắn bó sâu sắc với vận mệnh dân tộc. Ông đã hy sinh anh dũng trong Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 khi đang trực tiếp ra mặt trận ghi chép, ký họa.

Những tác phẩm cuối cùng của ông không chỉ mang giá trị nghệ thuật đặc sắc mà còn là những tư liệu lịch sử vô giá, ghi lại chân thực tinh thần Việt Nam trong những năm tháng kháng chiến oanh liệt. Ông đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình: biến hội họa thành tiếng nói của dân tộc Việt Nam trên con đường giành độc lập và khẳng định bản sắc.

Bên cạnh đó, chuyên đề đặc biệt còn giới thiệu một số kỷ vật quý giá của họa sĩ Tô Ngọc Vân do gia đình họa sĩ lưu giữ.

Chuyên đề đặc biệt này là dịp ý nghĩa để công chúng và giới nghiên cứu nhìn lại một hành trình sáng tạo phi thường: từ người họa sĩ lãng mạn trở thành người chiến sĩ cầm bút, người đã hiến dâng trọn vẹn cuộc đời mình cho nghệ thuật và Tổ quốc.

Ông Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cho biết, các tác phẩm tiêu biểu được lựa chọn trưng bày trong chuyên đề lần này phản ánh rõ nét sự chuyển biến trong tư tưởng và phong cách nghệ thuật của ông, thấy rõ hành trình từ cái đẹp của thẩm mỹ cá nhân đến vẻ đẹp của dân tộc trong kháng chiến. Cuộc đời của hoạ sĩ Tô Ngọc Vân là biểu tượng cao đẹp của người nghệ sĩ gắn bó sâu sắc với nỗi niềm dân tộc. Ông Minh cũng cho biết, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam hiện đang lưu giữ 45 tác phẩm của danh họa Tô Ngọc Vân, trong đó có Bảo vật quốc gia Hai thiếu nữ và em bé (sáng tác năm 1944).

Tại lễ khai mạc, họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam khẳng định, danh họa Tô Ngọc Vân đã làm tròn sứ mệnh lịch sử của mình, hiến dâng cả cuộc đời cho nghệ thuật và Tổ quốc, đem ánh sáng của cái đẹp hòa cùng ánh sáng của cách mạng, biến hội họa thành tiếng nói của tình yêu và niềm tin trên con đường giành độc lập, khẳng định bản sắc dân tộc Việt Nam.

Một số hình ảnh và tác phẩm tại trưng bày: