Miền Trung - Tây Nguyên gồng mình giữa mưa lũ

Mưa lớn kéo dài khiến nhiều tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên chìm trong lũ dữ, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Trước diễn biến cực đoan, nhiều địa phương đã ban bố tình huống khẩn cấp và Trung ương đang khẩn trương hỗ trợ hàng trăm tỷ đồng, gạo dự trữ và vật tư ứng cứu.

Do mưa lớn đặc biệt đoạn từ Nha Trang đến Quy Nhơn, hoạt động vận tải đường sắt Bắc – Nam bị tê liệt nghiêm trọng. Ngày 21/11, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam tiếp tục thông báo ngừng chạy nhiều đoàn tàu gồm SE6/SE5, SE8/SE7 xuất phát ga Sài Gòn/Hà Nội và tàu SE22/SE21 từ Sài Gòn/Đà Nẵng. Ngoài ra, nhiều đoàn tàu Thống Nhất và tàu khu đoạn phải bãi bỏ hoặc thay đổi lịch trình.

Tình trạng gián đoạn khiến hơn 11.000 vé tàu bị trả, với tổng số tiền hoàn trả lên đến 7,5 tỷ đồng. Sáu đoàn tàu hàng buộc phải hủy hoàn toàn, 27 đoàn khác phải dừng chờ dọc đường (13 đoàn tàu số chẵn, 14 đoàn tàu số lẻ). Tổng thiệt hại ước tính gần 10 tỷ đồng, bao gồm 400 triệu đồng chi phí phục vụ hành khách bị kẹt lại tại ga và trên tàu, cùng 1,6 tỷ đồng thiệt hại do bãi bỏ tàu hàng.

Mưa lớn kéo dài khiến đến ngày 21/11 vẫn còn 85/122 hồ thủy điện phải xả điều tiết, giảm 8 hồ so với ngày trước đó. Tổng công suất xả khoảng 14.000 MW trên tổng số 19.600 MW công suất thủy điện toàn hệ thống. Tại miền Trung, lưu lượng nước về các hồ đã giảm so với đỉnh lũ ngày 19/11 nhưng vẫn ở mức cao, tiếp tục tạo áp lực đối với vận hành hệ thống và cấp điện.

Tính đến 16 giờ ngày 21/11, mưa lũ và sạt lở đã làm 26 vị trí trên các tuyến quốc lộ bị ngập lụt, sạt lở gây ách tắc giao thông, giảm 4 vị trí so với sáng 21/11 và 180 vị trí trên các tuyến tỉnh lộ, đường liên xã bị ngập lụt, sạt lở.

Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, ngày 21/11, Cảng Hàng không Tuy Hoà đã khai thác trở lại từ 12 giờ ngày 21/11. Hiện còn 28.460 nhà ngập, giảm 39.257 nhà; 945 nhà bị hư hỏng. Cùng với đó, mưa lũ, sạt lở làm 54 người chết, mất tích; thiệt hại 15.314 ha lúa, hoa màu và 2.059 ha cây trồng lâu năm; có 49.595 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi; có 157 ha thủy sản thiệt hại. Ước thiệt hại sơ bộ ban đầu về kinh tế khoảng hơn 3.272 tỷ đồng.

Phóng viên tại Đắk Lắk thông tin, lực lượng chức năng và cán bộ, chiến sĩ Quân khu 5 từ sáng 21/11 đã tiếp cận vùng ngập nặng tại xã Hòa Thịnh. Nhiều thôn như Phú Hữu, Mỹ Hoà, Cảnh Tịnh, Mỹ Cảnh, Mỹ Xuân 1, Mỹ Xuân 2, Mỹ Lâm, Mỹ Phú, Mỹ Trung, Mỹ Điền vẫn chìm sâu trong nước lũ. Ghi nhận của phóng viên, hàng trăm căn nhà bị ngập đến nóc, hàng chục căn sập hoàn toàn, nhiều người dân chưa thể thoát ra ngoài, tài sản bị hư hại chưa thể thống kê.

Trước tình hình nguy cấp, ông Trương Công Thái, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, đã ký quyết định công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai tại 40 xã, phường. Tỉnh yêu cầu huy động tối đa lực lượng, phương tiện cứu hộ; thiết lập nơi ở tạm an toàn cho các hộ bị mất nhà; đồng thời khẩn trương sửa chữa các công trình hạ tầng giao thông, thủy lợi, điện lưới, thông tin liên lạc. Công tác cảnh báo sạt lở, nguy cơ cháy nổ do chập điện cũng được triển khai nhằm giảm thiểu rủi ro sau mưa.

Theo phóng viên tại Gia Lai, báo cáo nhanh của Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự tỉnh cho thấy, mưa lũ đã làm 3 người chết, 2 người bị thương và 19.200 hộ dân bị ngập, trong đó đến nay khoảng 6.500 hộ vẫn bị ngập cục bộ. Hệ thống giao thông thiệt hại nặng nề với nhiều tuyến đường ngập, hư hỏng như đường Điện Biên Phủ, tuyến ĐT60 đoạn cầu Đội Thông – xã Cát Chánh, khu vực Ngã 3 Long Vân, Ngã 3 Ông Thọ. Nhiều đoạn đê bị sạt lở như đê Luật Lễ và một số đê Đông; hệ thống kênh mương sa bồi, sạt lở. Các khu – cụm công nghiệp trên địa bàn cũng chịu ảnh hưởng nặng. Ước tổng thiệt hại toàn tỉnh vượt 1.000 tỷ đồng.

Tỉnh Gia Lai đề xuất Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ khẩn cấp 2.000 kg Chloramin B dạng bột, 100.000 viên Aquatabs để xử lý môi trường; kinh phí bố trí ổn định dân cư; tái thiết các khu vực bị thiệt hại; gói ưu đãi thuế, phí, tín dụng cho doanh nghiệp; chính sách hỗ trợ bảo hiểm tài sản, máy móc và hàng hóa. Trung ương đã hỗ trợ tỉnh 2.000 tấn gạo, dự kiến cấp cho các hộ nghèo, cận nghèo và hộ khó khăn với định mức 15 kg/khẩu/1,5 tháng. Tỉnh đề nghị bổ sung thêm 2.000 tấn gạo hỗ trợ người dân vùng lũ.

Trong khi đó, phóng viên tại Lâm Đồng cho hay, mưa lớn liên tục đã gây ra hàng loạt điểm sạt lở, sụt lún, đứt đường trên nhiều tuyến quốc lộ như 20, 28 và 27. Đến trưa 21/11, tỉnh ghi nhận 24 vị trí tắc đường, gồm 14 điểm trên tuyến Trung ương quản lý và 10 điểm thuộc tuyến địa phương quản lý. Để kịp thời khắc phục, Khu Quản lý đường bộ IV phối hợp Sở Xây dựng Lâm Đồng đã cung cấp 5.000 rọ đá nhằm xử lý taluy âm, đảm bảo giao thông an toàn. Địa phương bố trí nhân sự, phương tiện triển khai thi công tại các vị trí xung yếu.

Để khắc phục hậu quả mưa lũ, Chính phủ quyết định hỗ trợ 700 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2025 cho 4 địa phương: Khánh Hòa, Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk. Trong số đó, tỉnh Khánh Hòa 200 tỷ đồng, tỉnh Lâm Đồng 200 tỷ đồng, tỉnh Gia Lai 150 tỷ đồng, tỉnh Đắk Lắk 150 tỷ đồng để khắc phục thiệt hại do mưa lũ gây ra.  Bộ Tài chính cho biết đã chuyển số tiền này tới các địa phương. Chính phủ cũng đã tổ chức 3 đoàn công tác do các Phó Thủ tướng Chính phủ làm trưởng đoàn đi kiểm tra, chỉ đạo công tác ứng phó, khắc phục hậu quả mưa lũ (Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình tại Đắk Lắk, Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng tại Lâm Đồng, Phó Thủ tướng Lê Thành Long tại Gia Lai).

Cùng với đó, Cục Dự trữ Nhà nước ban hành quyết định xuất cấp 4.000 tấn gạo dự trữ quốc gia cho Gia Lai và Khánh Hòa. Trong đó, Chi cục Dự trữ Nhà nước khu vực XI đã được giao nhiệm vụ xuất 2.000 tấn gạo đợt 1 cho tỉnh Gia Lai. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đề nghị các bộ, ngành, địa phương chịu ảnh hưởng.

Các lực lượng chức năng ở các địa phương đang chạy đua với thời gian để cứu hộ, khôi phục hạ tầng và đảm bảo sinh hoạt cho người dân, trong bối cảnh mưa lũ dự báo còn tiếp diễn phức tạp.

Theo Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO), mưa lũ kéo dài những ngày qua đã khiến nhiều khu vực miền Trung - Tây Nguyên xảy ra mất điện cục bộ. Đến 15h ngày 21/11, gần 50% công suất phụ tải bị gián đoạn đã được khôi phục, các đơn vị điện lực đang huy động tối đa lực lượng để sớm cấp điện trở lại cho người dân và doanh nghiệp.