Góc nhìn 365: "Cột mốc" cho năm mới

Chỉ còn ít ngày nữa, năm 2025 sẽ khép lại. Và như một thói quen đã hình thành, tâm trí của nhiều người lúc này đang hướng về thời khắc đón năm mới vào tối 31/12 sắp tới, một "Giao thừa" theo lịch Dương.

Xem chuyên đề Góc nhìn 365 TẠI ĐÂY

Năm nay, hàng loạt địa phương trên cả nước đã sớm công bố kế hoạch tổ chức các hoạt động chào đón thời điểm này, với những hình thức quen thuộc như bắn pháo hoa và biểu diễn âm nhạc tại các quảng trường, không gian công cộng. Điều ấy cho thấy: Trong nhịp sống hiện đại, việc đón "Giao thừa" Dương lịch đã trở thành một cột mốc được tổ chức bài bản, nghiêm túc và ngày càng có sức hút đối với cộng đồng.

Thực tế, vài chục năm trước, việc đón thời khắc chuyển giao năm mới theo lịch Dương vẫn chưa phổ biến nhiều tại Việt Nam. Trong cách nhìn của chúng ta khi ấy, Tết Dương lịch giống như một ngày nghỉ theo lịch làm việc, ít gắn với cảm xúc hay nghi thức khép lại một năm cũ. Với nhiều người, việc thức đến nửa đêm để chờ "Giao thừa", hay trao nhau những lời chúc mừng năm mới, không phải điều quen thuộc.

Khi bước sang giai đoạn hội nhập mạnh, sự thay đổi của câu chuyện ấy thật ra cũng đến một cách chậm rãi, không ồn ào. Nó bắt đầu ở các đô thị lớn, nơi nhịp sống hiện đại khiến con người ngày càng cảm nhận rõ nhu cầu được ý thức về sự chuyển tiếp của những vòng quay thời gian.

Từ đó, những chương trình đón năm mới vào đêm 31/12 lần lượt ra đời, với quy mô khiêm tốn rồi dần được đầu tư bài bản hơn. Và thêm ít năm sau nữa, các quảng trường, vườn hoa, khu vực trung tâm thành phố dần trở thành nơi hội tụ của người dân trong đêm cuối năm, với sự chờ đợi và những cảm xúc ngày càng rõ nét.

Bây giờ, cùng với sự phát triển của đời sống đô thị, những lễ hội đếm ngược, pháo hoa, âm nhạc và trình diễn ánh sáng đã góp phần đưa Giao thừa Dương lịch trở thành một cột mốc đáng nhớ trong đời sống xã hội. Nhưng sau bề ngoài náo nhiệt ấy, cũng không thể quên một nhu cầu khác, thiên về chiều sâu: Nhu cầu được cùng nhau chia sẻ một thời khắc của cả cộng đồng.

Nhất là trong xã hội hiện đại, khi mỗi cá nhân luôn bị giới hạn bởi lịch trình, công việc và không gian, nhịp thời gian chung ấy càng trở nên có ý nghĩa, khi mọi người cùng nhìn về một điểm, cùng đếm những giây cuối cùng của năm cũ và chào đón năm mới đang về.

***

Từ ý nghĩa ấy, Giao thừa Dương lịch  không chỉ dừng lại ở các sự kiện cộng đồng quy mô lớn hay những không gian hoành tráng. Trong những năm trở lại đây, nhiều gia đình, cơ quan và doanh nghiệp cũng bắt đầu hình thành thói quen gặp gỡ vào tối 31/12. Tại đó, những bữa tiệc cuối năm, những lời chúc được trao trực tiếp trong không gian quen thuộc cho thấy Giao thừa Dương lịch đang dần được "đời sống hóa" để bước vào sinh hoạt thường nhật của nhiều nhóm xã hội khác nhau.

Rõ ràng, đó là một quá trình tiếp biến văn hóa khá tự nhiên và thú vị: Đón năm mới (Dương lịch) vốn là thời khắc quen thuộc ở nhiều quốc gia, nhưng cách chúng ta tiếp nhận nó không phải là sự sao chép nguyên mẫu. Bởi trong khi Giao thừa Âm lịch vẫn giữ vị trí đặc biệt, gắn với gia đình, cội nguồn và những nghi thức được bồi đắp qua nhiều thế hệ, thì Giao thừa Dương lịch mang sắc thái cộng đồng, đô thị và hiện đại hơn. Hai thời khắc ấy tồn tại song song, bổ sung những nhu cầu khác nhau của đời sống tinh thần theo cách riêng của mình.

Tất nhiên, đón Giao thừa Dương lịch hiện nay vẫn mang dấu ấn rõ nét của đô thị. Các hoạt động lớn chủ yếu diễn ra ở thành phố, nơi tập trung đông dân cư và có điều kiện tổ chức. Ở nhiều vùng nông thôn, thời khắc này có thể vẫn trôi qua khá lặng lẽ. Nhưng đó là điều dễ hiểu, khi những thay đổi về văn hóa thường lan tỏa từ các trung tâm có mức độ giao lưu cao, rồi dần tìm được cách thích nghi với những không gian sống khác nhau.

Trong tương lai, rồi cũng sẽ tới lúc "Giao thừa Dương lịch" được chào đón đầy đủ tại mọi vùng đất của Việt Nam, với những sắc thái đa dạng. Bởi khi một thời khắc được cộng đồng cùng chờ đón, cùng chia sẻ và cùng trao gửi những lời chúc tốt đẹp tới nhau, nó sẽ tự nhiên tìm được chỗ đứng trong đời sống văn hóa của kỷ nguyên mới.