Giải pháp thiết yếu bảo vệ sinh kế người dân trước thiên tai

Việt Nam chịu ảnh hưởng nặng nề từ thiên tai và biến đổi khí hậu, với bão, lũ, mưa lớn và các hiện tượng thời tiết cực đoan liên tiếp, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. 

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, trong bối cảnh đó, việc chủ động tham gia bảo hiểm tài sản, thủy sản, nhà cửa, nông nghiệp không còn là lựa chọn mà là nhu cầu thiết yếu, giúp bảo vệ sinh kế, giảm gánh nặng cứu trợ và tăng khả năng phục hồi cộng đồng. Các cơ quan quản lý và doanh nghiệp bảo hiểm đang kêu gọi người dân sớm nhận thức và hành động, biến bảo hiểm thành "tấm lá chắn tài chính" trước rủi ro từ thiên nhiên.

Theo các chuyên gia tài chính, bảo hiểm nên trở thành một phần chiến lược ứng phó thiên tai, không chỉ là công cụ kinh tế mà còn là chính sách an sinh, giúp cộng đồng tăng khả năng phục hồi. Thực tế cho thấy, ở những khu vực người dân có thói quen mua bảo hiểm, việc khắc phục hậu quả diễn ra nhanh hơn, đời sống sớm ổn định hơn. Các cơ quan chức năng đang phối hợp doanh nghiệp phát triển sản phẩm phù hợp với đặc thù vùng bão lũ, gồm bảo hiểm nhà ở, tàu cá, cây trồng, vật nuôi, đồng thời nghiên cứu bảo hiểm vi mô cho hộ thu nhập thấp với mức phí vài trăm nghìn đồng/năm, bồi thường hàng chục triệu đồng khi thiên tai xảy ra.

Các chuyên gia cũng cho rằng, nhận thức của người dân về vai trò của bảo hiểm đã được nâng lên, nhưng tỷ lệ hợp đồng bảo hiểm tài sản vẫn còn thấp, đặc biệt tại nông thôn và ven biển. Trong bối cảnh thiệt hại do bão, lũ ngày càng gia tăng, việc tham gia bảo hiểm vừa bảo vệ tài sản cá nhân, vừa giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước.

Sau bão số 13, tại Quảng Ngãi, Gia Lai và Đắk Lắk, nhiều hộ dân rơi vào cảnh trắng tay, song những người có tham gia bảo hiểm sẽ sớm nhận được hỗ trợ. Ông Nguyễn Văn Lợi, ngư dân tại Đắk Lắk, chia sẻ " Bão đánh chìm hết bốn bè nuôi cá, mất gần 600 triệu đồng. May là tôi có mua bảo hiểm thủy sản, việc công ty bảo hiểm tạm ứng để dựng lại bè mới sẽ giúp gia đình nhanh chóng khắc phục hậu quả".

Theo các doanh nghiệp bảo hiểm, công tác cứu trợ ban đầu đóng vai trò quan trọng để giảm thiểu thiệt hại và tổn thất cho khách hàng. Các tổng đài ghi nhận tổn thất 24/7 của các doanh nghiệp bảo hiểm đã liên tục hoạt động để cập nhật kịp thời và chủ động hướng dẫn khách hàng các phương án di dời, cứu vớt tài sản. Tại các địa bàn có thể tiếp cận, mặc dù nước lũ chưa rút, các cán bộ  bảo hiểm cũng đã có mặt tại hiện trường để sẵn sàng ứng cứu, hỗ trợ khách hàng.

Đại diện Bảo hiểm PVI cho biết: Với kinh nghiệm xử lý các vụ tổn thất phức tạp từ các cơn bão trước đó, đã kích hoạt kế hoạch phản ứng nhanh ngay khi bão còn ngoài khơi. Công ty đã bố trí đường dây nóng trực 24/7, đồng thời tăng cường tối đa số lượng giám định viên trực để có thể nhanh chóng tiếp cận hiện trường, hướng dẫn, hỗ trợ khách hàng các phương án phù hợp để đề phòng, hạn chế tổn thất cũng như phối hợp cùng lực lượng cứu hộ đưa xe ra khỏi vùng ngập đến các đơn vị sửa chữa uy tín, đảm bảo chất lượng.

Theo ông Nguyễn Việt Anh, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm Bảo Việt, trước những thiệt hại do bão lũ gây ra, doanh nghiệp đã triển khai mọi biện pháp cần thiết nhằm bảo vệ quyền lợi khách hàng, đồng thời hỗ trợ kịp thời các khu vực chịu ảnh hưởng. Bảo Việt cũng cam kết hoạt động chi trả của Bảo hiểm Bảo Việt được triển khai khẩn trương, minh bạch, đảm bảo khách hàng sớm khắc phục thiệt hại, ổn định tài chính và duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh".

Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), từ đầu năm đến nay thiên tai diễn biến phức tạp, bất thường và có xu hướng cực đoan hơn so với trung bình nhiều năm, với 13 cơn bão hoạt động trên Biển Đông; trong đó, bão số 13 gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng: bão và hoàn lưu bão làm 2.365 nhà bị sập, số liệu không thay đổi; có 58.824 nhà bị hư hỏng, tốc mái, tăng 1.326 nhà; có 4.534 ha lúa, hoa màu bị ảnh hưởng, gãy đổ, tăng 315 ha; có 35.045 ha cây trồng khác bị thiệt hại, tăng 300 ha; 6 người chết, số liệu không thay đổi; có 171 con gia súc bị chết, cuốn trôi, 4.683 con gia cầm bị chết; 179 tàu bị sóng đánh chìm, hư hỏng thiệt hại hơn 7.800 tỷ đồng. Còn theo Cục Quản lý, Giám sát Bảo hiểm (Bộ Tài chính), tổng thiệt hại bảo hiểm chỉ riêng bão số 10 và số 11 gây  ra ước tính hơn 1.674 tỷ đồng.

Theo các chuyên gia, bảo hiểm không ngăn bão lũ, nhưng giúp người dân đứng vững, khôi phục sản xuất và ổn định đời sống. Việc tham gia bảo hiểm, từ tài sản, nông nghiệp đến nhân thọ  là hành động cần thiết và cấp bách, góp phần xây dựng cộng đồng chủ động phòng ngừa, an toàn và bền vững.