Giải đua Công thức 1: Vì sao Hamilton và Leclerc bị loại khỏi GP Mỹ?

Hai tay đua Lewis Hamilton và Charles Leclerc bị loại khỏi chặng GP Mỹ (US Grand Prix) khi những chiếc xe bất hợp pháp của họ cho thấy những hạn chế trong quá trình kiểm tra giám sát của F1.

Chỉ kém người chiến thắng chặng đua Austin là Max Verstappen 2,2 giây, tay đua Hamilton của Mercedes cùng với người xếp thứ 6 là Leclerc sau đó đã bị loại vì chạy với ván sàn quá mòn. Họ đã vi phạm Quy định kỹ thuật của FIA, trong đó quy định rằng cụm ván được đo tại các lỗ được chỉ định chỉ có thể mòn từ 1 mm đến 9 mm sau chặng đua cuối tuần.

Quy trình chuẩn

Giám sát sau chặng đua là một phần không thể thiếu của môn đua xe thể thao từ cấp cơ sở trở lên. Sau một chặng F1, một loạt các bước kiểm tra nhiệt độ, mô men xoắn, phần mềm, nhiên liệu và linh kiện sẽ được thực hiện.

Nhưng những điều này không đồng nhất ở 20 chiếc xe. Các quy định thể thao cho phép đại biểu kĩ thuật Jo Bauer thực hiện "theo quyết định riêng của mình, bất kì cuộc kiểm tra nào để xác minh sự tuân thủ của những chiếc xe tham gia chặng".

Theo đó, không có chiếc xe nào được kiểm tra sàn sau GP Nhật, 1 chiếc được xem xét sau chặng sprint Qatar và 3 chiếc xe được đánh giá ngay sau chặng GP Qatar kéo dài. Đối với chặng đua ở Austin, 4 chiếc xe đã được xem xét. Cùng với Mercedes và Ferrari, RB19 của Verstappen và tay đua về nhì của McLaren là Lando Norris đã được kiểm tra và được coi là hợp pháp.

Tại sao là Hamilton và Leclerc?

FIA có thể xác định những chiếc xe nào sẽ được chọn lọc để kiểm tra thêm dựa trên nhiều chỉ số khác nhau. Trong trường hợp sàn bị mòn, tấm trượt titan bị đập nát tỏa ra mùi nồng nặc có thể làm dấy lên sự nghi ngờ từ pitwall. FIA sẽ theo dõi xem liệu đầu của người lái xe có bị lung lay do chạm đáy khi va chạm hay không.

Sau sự trở lại nổi bật của hiện tượng lướt cá heo trong bối cảnh áp dụng hiệu ứng mặt đất cho năm 2022, FIA hiện cũng đo lường các dao động thẳng đứng trong xe để đảm bảo người lái không gặp rủi ro do rung động. Nếu một chiếc xe thu hút sự chú ý vì những chuyển động quá mức này thì đại biểu kĩ thuật sẽ có xu hướng điều tra thêm.

Bauer cũng không bị giới hạn một chiếc xe cho mỗi đội, có nghĩa là ông cũng có thể ra lệnh kiểm tra tại chỗ đối với George Russell và Carlos Sainz nếu có cơ sở để nghi ngờ cả hai chiếc Mercedes hoặc cả hai chiếc Ferrari đều đang chạy quá thấp.

Việc cặp đôi này bị bỏ lại một mình cho thấy họ đã không gây chú ý với FIA dựa trên nguồn cấp dữ liệu máy ảnh và dữ liệu dao động. Do đó, có khả năng Hamilton và Leclerc đã phạm luật dựa trên các cài đặt cá nhân của họ.

Để mang tấm trượt phía sau cho thấy W14 và SF-23 chạy quá thấp ở trục sau hoặc chạy quá mềm khiến xe có thể "hôn" vào nhựa đường khi chúng bật ra sau khi va chạm. Việc Verstappen đã vượt qua quá trình giám sát có thể chỉ ra rằng RB19 đang chạy cứng hơn để khóa chiều cao xe ở vị trí ngăn nó chạm đáy, tuy nhiên gây khó chịu cho người lái. Đáng chú ý, Red Bulls đã phải vượt qua Eau Rouge tại Spa hồi đầu mùa giải này để tránh bị loại.

Hamilton và Leclerc bị ping không hề cho thấy họ nỗ lực cố tình lách luật. Thay vào đó, họ bị bắt bởi thể thức chạy nước rút chỉ cho phép luyện tập trong một giờ trước khi parc ferme (khu vực an toàn) có hiệu lực. Từ đó trở đi, các đội bị hạn chế rất nhiều về cách họ có thể thay đổi chiếc xe.

Khoảng thời gian hạn chế có nghĩa là một số đội đã không hoàn thành việc chạy nhiên liệu nặng trước GP. Do đó, họ không thể tối ưu hóa chiếc xe để điều hướng các va chạm của đường đua Circuit of the Americas, điều này còn tệ hơn nhiều trong năm nay mặc dù đã tái tạo bề mặt ở các góc 12, 14, 15 và 16.

Hơn nữa, các đội có thể tự do tháo tấm ván ra để thực hiện các phép đo chính xác nhằm đánh giá độ hao mòn cho đến khi khu vực parc ferme có hiệu lực. Sau đó, họ bị giới hạn ở những phỏng đoán có tính giáo dục cao một cách hiệu quả. Có vẻ như trường hợp Mercedes và Ferrari chỉ đơn giản là đã sai.

Kết quả chặng đua có thể bị kháng cáo?

Verstappen đã giành chức vô địch GP Mỹ trong 1 giờ 35 phút 21 giây (cộng với thời gian hoàn thành vòng đua đội hình) sau khi xuất phát lúc 2 giờ chiều theo giờ địa phương. Nhưng báo cáo của đại biểu kỹ thuật về việc kiểm tra sàn mãi đến 5 giờ 28 chiều mới được đưa ra. Lúc đó đã quá muộn để phản đối kết quả chặng đua.

Với những chiếc xe không được gọi để giám sát sau đó được trả lại cho đội của họ khi parc ferme kết thúc, việc tháo rời có thể bắt đầu. Một khi bị giả mạo, sẽ không thể thu hồi xe và kiểm tra sự phù hợp một cách đáng tin cậy. Như vậy, việc phản đối kết quả là không khả thi.

Với thể thức đua nước rút có nghĩa là họ đã không thể đo chính xác ván của mình kể từ chiều thứ Sáu, họ có thể đã vô tình chạy một chiếc xe không tuân thủ. Những điều này, khi phản đối, cũng sẽ được kiểm tra, xác định và không công nhận. Do đó, đây là một canh bạc lớn.

Thời gian phản đối đó đã khép lại, các bên duy nhất hiện có thể mở lại vụ việc là Mercedes và Ferrari, nếu họ quyết định kháng cáo việc bị loại. Tuy nhiên, dù cố ý hay không, họ đã vi phạm các quy tắc kĩ thuật, không có vùng xám nhằm lợi dụng để lật ngược quyết định. Việc bị loại là điều không thể tránh khỏi.

Ví dụ: Sebastian Vettel đã để mất vị trí trên podium cho Aston Martin ở GP Hungary vào năm 2021 sau khi đội này không thể cung cấp mẫu nhiên liệu 1 lít theo quy định vào cuối cuộc đua. Tuy nhiên, Aston Martin có thể chứng minh thành công rằng nguyên nhân là do rò rỉ nhiên liệu chứ không phải do lỗi tiếp nhiên liệu, nhưng dù sao thì việc loại trừ vẫn là một trường hợp đánh úp.

Kháng cáo là rất khó xảy ra. Điều đó sẽ khiến Hamilton và Leclerc bị loại.