Dấu ấn nghệ thuật đồ họa trong hành trình 100 năm

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm thành lập Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam (tiền thân là Trường Mỹ thuật Đông Dương 1925–2025), triển lãm "Tháng 10" chính thức khai mạc ngày 1/10 tại Hà Nội, giới thiệu đến công chúng khoảng 60 tác phẩm tiêu biểu của nhiều thế hệ giảng viên Khoa Đồ họa của nhà trường.

Các tác phẩm gồm tranh in khắc, tranh đồ họa, thiết kế đồ họa, kết tinh từ tình yêu nghề và đam mê nghệ thuật của các thầy cô, qua đó truyền cảm hứng cho các thế hệ tiếp tục phát huy giá trị nghệ thuật đồ họa Việt Nam.

Theo Tiến sĩ Hồ Trọng Minh, Phó Trưởng khoa, quản lý điều hành Khoa Đồ họa, Đại học Mỹ thuật Việt Nam, ngôn ngữ đồ họa được xây dựng từ chấm - nét - mảng, trong đó quan trọng nhất là nét. Ngôn ngữ thiết kế đồ hoạ cũng dựa trên ba yếu tố này, đồng thời bổ sung thêm yếu tố đặc thù là thiết kế chữ. Tên gọi triển lãm "Tháng 10" vừa gợi nhắc ký hiệu cơ bản của đồ họa, vừa liên hệ đến ngôn ngữ nhị phân của thời đại công nghệ số.

Giảng viên Trịnh Ngọc Lê (Khoa Đồ họa, Đại học Mỹ thuật Việt Nam) cho biết, triển lãm nhằm tri ân các thế hệ giảng viên, đồng thời giới thiệu đến công chúng và sinh viên quá trình sáng tạo, cống hiến của các thế hệ nghệ sĩ – nhà giáo. Đây cũng là dịp để sinh viên tiếp cận trực tiếp tác phẩm của thầy cô, từ đó có hình dung rõ hơn về nghề nghiệp và định hướng sáng tạo tương lai. Các tác phẩm trưng bày sử dụng chất liệu đa dạng, từ tranh in khắc gỗ, in đá, in kẽm đến thiết kế hiện đại và mẫu vẽ tay. Sự kết hợp này thể hiện rõ tinh thần đồ họa hiện đại: vừa gìn giữ giá trị truyền thống, vừa thích ứng với xu hướng sáng tạo mới.

Sinh viên Đinh Trung Kiên (Khoa Đồ họa) chia sẻ, triển lãm là hoạt động ý nghĩa trong bối cảnh trường chuẩn bị kỷ niệm 100 năm thành lập. Đây không chỉ là dịp quảng bá ngành đồ họa mà còn giúp sinh viên học hỏi, rèn luyện kỹ năng bố cục, sắp xếp hình ảnh và sử dụng màu sắc.

Khách tham quan triển lãm bày tỏ ấn tượng trước sự kết hợp hài hòa giữa chất liệu truyền thống và hơi thở hiện đại trong các tác phẩm trưng bày. Chia sẻ cảm nhận, chị Nguyễn Mai Anh (Hà Nội) nhận xét, mỗi tác phẩm đều mang dấu ấn sáng tạo riêng nhưng vẫn gắn kết trong dòng chảy chung của nghệ thuật đồ họa Việt Nam. Theo chị, triển lãm không chỉ giúp công chúng hiểu rõ hơn vai trò của đồ họa trong đời sống mà còn mở ra cơ hội tiếp cận những giá trị lịch sử song hành cùng tinh thần đương đại.

Ngay từ khi Trường Mỹ thuật Đông Dương được thành lập năm 1925, đồ họa đã hiện diện trong chương trình đào tạo thông qua môn Nghệ thuật trang trí và các thực hành sáng tác, nghiên cứu tranh in khắc gỗ. Những tác phẩm in đồ họa đầu tiên của nhà trường cũng chính là những tác phẩm mỹ thuật hiện đại Việt Nam đầu tiên được giới thiệu tại Pháp - một dấu mốc quan trọng, khẳng định vị thế và niềm tự hào của ngành đồ họa Việt Nam. Giai đoạn đầu sau Cách mạng Tháng Tám, các họa sĩ đồ họa đã góp phần quan trọng vào đời sống văn hoá - chính trị của đất nước với nhiều hình thức sáng tác: tranh nghệ thuật, tranh in tuyên truyền, tranh cổ động, cũng như các sản phẩm đồ họa ứng dụng như tem và tiền giấy.

Sau hòa bình lập lại, nghệ thuật đồ họa tiếp tục được duy trì và phát triển trong chương trình giảng dạy của nhà trường. Từ những nghiên cứu về tranh in mộc bản năm 1964, đến sự ra đời của xưởng in đồ họa năm 1974 và chính thức thành lập Khoa Đồ họa năm 1977, lĩnh vực này đã không ngừng lớn mạnh. Hiện nay, Khoa Đồ họa phát triển với hai chuyên ngành: Đồ họa tranh in và Thiết kế đồ họa, thu hút đông đảo sinh viên theo học.

Với tinh thần đó, triển lãm 'Tháng 10' không chỉ là dấu ấn tri ân, tôn vinh truyền thống một thế kỷ mỹ thuật Việt Nam, còn là lời khẳng định sức sống bền bỉ và khả năng thích ứng sáng tạo của nghệ thuật đồ họa trên hành trình gìn giữ và phát triển.

Triển lãm mở cửa đến ngày 10/10 tại Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, 42 Yết Kiêu, Hà Nội.