Cafe đầu tuần: Man City, Liverpool và bài học từ Warren Buffett

Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett có một câu nói rất nổi tiếng: "Bạn chỉ phải làm đúng rất ít lần trong đời, miễn là bạn đừng làm sai quá nhiều".

1. Năm 1999, thị trường chứng khoán Mỹ sôi sục với cơn sốt dot-com: Các cổ phiếu công nghệ internet tăng giá chóng mặt, khiến nhiều nhà đầu tư giàu lên nhanh chóng. Mọi người đổ xô mua cổ phiếu của các công ty như Amazon hay các startup internet, dù nhiều công ty trong số đó chưa hề có lợi nhuận thực sự.

Warren Buffett, lúc đó đã là tỷ phú nổi tiếng với triết lý đầu tư giá trị, bị chỉ trích nặng nề từ giới phân tích và báo chí vì ông... chẳng làm gì cả. Ông từ chối đầu tư vào bất kỳ cổ phiếu công nghệ nào, vì chúng nằm ngoài "vòng tròn năng lực" của ông.

Buffett chỉ đầu tư vào những doanh nghiệp mà ông hiểu rõ và có thể dự đoán lợi nhuận dài hạn. Ông không muốn sai lầm.

Kết quả? Khi bong bóng dot-com nổ tung từ năm 2000 đến 2002, chỉ số Nasdaq mất tới 78% giá trị, hàng triệu nhà đầu tư mất trắng tài sản, và vô số công ty công nghệ phá sản. Buffett cầm tiền bắt đáy những công ty truyền thống với giá rất rẻ, và tiếp tục thành công.

Đấy là một trong những người đã thành công nhờ việc nâng tầm triết lý "đừng sai lầm" lên mức cực đoan: Buffett làm mọi thứ để tránh sai lầm, ngay cả khi xung quanh ông có là con sóng thần lợi nhuận đi chăng nữa.

2. Có một HLV tại Premier League cũng có triết lý cực đoan giống như Buffett: Sir Alex Ferguson. Vào những năm 1990 và đầu 2000, nhà cầm quân người Scotland từng tính toán kỹ và đưa ra một con số như đinh đóng cột: Man United không thể thua quá 6 trận, nếu muốn vô địch quốc gia Anh.

Điều duy trì sự thống trị của MU suốt gần 3 thập niên dưới thời Sir Alex có lẽ là tinh thần tránh tuyệt đối mọi sai lầm này. Ông thích những người tận tuỵ và tập trung, ngay cả khi không vượt trội về tài năng, như Gary Neville, Denis Irwin, hay thậm chí là John O'Shea… Họ không hẳn là các chuyên gia thắng trận, nhưng là những cầu thủ mắc rất ít sai lầm.

Trong những mùa giải MU không thể vô địch, họ mắc sai lầm nhiều hơn đối thủ. Arsenal thậm chí không thua trong mùa 2003-2004 (chuỗi 49 trận bất bại). Chelsea của Jose Mourinho thậm chí thiết lập một tiêu chuẩn mới về việc không sai lầm: Họ giành đến 95 điểm mùa 2004-2005, với đúng một thất bại; và 91 điểm mùa 2005-2006 (thua 5 trận).

Điểm chung của tất cả những nhà vô địch quốc gia có lẽ là tinh thần tránh mất điểm như Buffett sợ mất tiền. Một khi không còn duy trì được sự tập trung này, họ không còn dáng dấp của một nhà vô địch nữa.

3. Pep Guardiola nói rằng Arsenal "trông như không thể ngăn cản vào thời điểm hiện tại", nhưng vấn đề không nằm ở đội bóng của Mikel Arteta, mà thuộc về chính Man City: Họ sai lầm quá nhiều.

Cho đến giờ, họ đã thua 3 trận, hầu hết đều đến từ các lỗi cá nhân. Trong thất bại đầu tiên của mùa giải, trước Tottenham, thủ môn James Trafford đã phát bóng thẳng vào chân đối thủ, dẫn đến bàn mở tỉ số. Một tuần sau, họ ngã ngựa trên sân của Brighton, từ những "lỗi con nít", theo lời tiền vệ Rodri.

Mùa trước, sau khởi đầu tốt, Man City cũng hoàn toàn mất phương hướng chỉ từ 1-2 trận thua sai lầm: Họ chỉ thắng được đúng 1 lần trong 13 trận diễn ra từ cuối tháng 10 đến tháng 12. Sau này, Guardiola đã rất nuối tiếc vì quá dễ dãi với 2 trận thua đầu tiên: "À, chỉ là 2 trận thôi đó. Nhưng sau đó là 3, 4, 5, 6". Khi điều đó xảy ra, Pep nói rằng đó là một ngọn núi "quá khó để vượt qua".

Thứ Ba tuần trước, khi chứng kiến Liverpool áp đảo Real Madrid, nhiều CĐV của họ có lẽ không thể tin được đội bóng đang khủng hoảng ở Premier League. Liverpool vừa thua một mạch 4 trận, bỗng nhiên lại đá một trận với đúng tư thế của nhà vô địch.

Hãng thống kê Opta sử dụng thuật toán dựa trên 10.000 mô phỏng các trận đấu còn lại của mùa giải, đưa ra cơ hội Arsenal giành chức vô địch Premier League đầu tiên sau 21 năm là 71,5%, với City là 13,5% và Liverpool 9,7%. Khác biệt rất đơn giản: Đội bóng của Arteta mắc rất ít sai lầm, bằng một lối chơi vô cùng tập trung và chặt chẽ.

Đầu mùa giải này, Arteta đã thuê một toán trộm chuyên nghiệp móc sạch túi của các cầu thủ trong bữa ăn tối, chính là để nhắc nhở họ về nỗi ám ảnh của ông: Đừng mắc sai lầm. Như Warren Buffett đã dạy rồi: Nguyên tắc 1 là đừng mất tiền. Nguyên tắc 2 là đừng quên nguyên tắc 1.

Man City và Liverpool đã "tiêu" xong một nửa quỹ sai lầm của mùa giải này, nếu chiếu theo hệ quy chiếu của Sir Alex trước kia. Vào những lúc như thế này, sức mạnh của họ có thể trở nên rất vô nghĩa, chỉ vì những sai lầm đã mắc phải.

Phạm An