Bình luận viên Quang Huy: 'Bóng đá Việt Nam phải giữ bản sắc trước làn sóng nhập tịch'

BLV Vũ Quang Huy cho rằng bóng đá Việt Nam phải chọn "chiến lược" phát triển từ cái gốc của chính mình, một hành trình đòi hỏi thời gian, sự kiên nhẫn và đầu tư bài bản.

* Thể thao & Văn hóa: Bóng đá Malaysia thực sự trải qua một cú sốc lớn nhất trong lịch sử của mình, sau khi FIFA công bố án phạt nặng dành cho Liên đoàn bóng đá Malaysia (FAM) cùng 7 cầu thủ nhập tịch, những nhìn nhận của anh về vấn đề này?

- BLV Vũ Quang Huy: Trong suốt 4 tháng qua kể từ khi đội tuyển Việt Nam thua 0-4 trước đội tuyển Malaysia, tôi vẫn cho rằng dàn cầu thủ nhập tịch Malaysia dường như có điều gì đó không rõ ràng. Thật sự có điều gì gờn gợn khi nhìn cái cách mà Malaysia đăng ký cầu thủ nhập tịch một cách quá nhanh và ồ ạt. Quả nhiên mới nhất, FIFA đã có những quyết định ban đầu về vấn đề này.

Cách nhìn nhận khi đó khiến tôi nhận không ít chỉ trích. Tuy vậy, những nhận định của tôi càng có cơ sở, khi cầu thủ Facundo Garcés nói hớ trên sóng truyền hình về gốc gác của mình, sau đó là việc giới thượng tầng bóng đá Malaysia chao đảo. Để rồi đến hôm nay, mọi chuyện dần sáng tỏ với án phạt được FIFA đưa ra.

* Như thế, án phạt của FIFA sẽ dẫn đến những hệ lụy cho bóng đá Malaysia?

- Chiến dịch nhập tịch cầu thủ bằng "đường đi tắt" của bóng đá Malaysia đang phải gánh chịu những hệ quả nặng nề. Kết luận của FIFA không chỉ là án phạt về tài chính hay chuyên môn, mà còn là đòn giáng mạnh vào danh tiếng và uy tín của bóng đá Malaysia, vốn đang nỗ lực xây dựng lại sau nhiều năm sa sút. Các án phạt của FIFA còn kéo theo những hệ lụy khôn lường, rất có thể sẽ phá hủy nền móng của bóng đá Malaysia, từ giải VĐQG đến đào tạo trẻ.

Những ngoại binh nhập tịch được kỳ vọng sẽ mang lại một diện mạo mới cho ĐTQG, nhưng họ chưa kịp mang đến thành tích cụ thể đã kéo cả nền bóng đá vào một cơn bão bê bối chưa từng có. Toàn bộ thế giới bóng đá đang theo dõi, từ FIFA, AFC đến các đội tuyển trong khu vực đều quan sát cách Malaysia xử lý khủng hoảng này.

Quyết định xử phạt của FIFA với FAM không chỉ là cú sốc đối với bóng đá nước này, mà còn là lời cảnh tỉnh với cả khu vực về sự minh bạch và tính công bằng trong thi đấu. Với việc 7 cầu thủ nhập tịch bị treo giò, Malaysia mất đi phần lớn sức mạnh và đối diện nguy cơ bị xử thua 0-3 trong trận gặp Việt Nam, cơ hội đang mở rộng cho thầy trò HLV Kim Sang Sik cùng các đối thủ khác ở vòng loại Asian Cup 2027.

* Việc sử dụng cầu thủ nhập tịch luôn là vấn đề nhạy cảm và tranh cãi xảy ra ở nhiều quốc gia, sự việc của bóng đá Malaysia cũng là lời cảnh tỉnh cho các quốc gia Đông Nam Á?

- Bắt đầu từ tham vọng rút ngắn khoảng cách với các đội bóng hàng đầu châu Á. Rõ ràng Malaysia thiếu kiên trì đầu tư vào hệ thống đào tạo trẻ và cơ sở hạ tầng, mà chọn đường đi tắt nhập tịch cầu thủ. Thực chất đây không phải là chiến lược xa lạ, bởi nhiều đội tuyển trong khu vực cũng đã áp dụng, nhưng vấn đề nằm ở chỗ, quá trình này cần sự minh bạch và tuân thủ tuyệt đối các quy định của FIFA.

Sự việc lần này cũng là hồi chuông cảnh tỉnh cho bóng đá Malaysia trong chiến lược sử dụng ồ ạt cầu thủ nhập tịch. Thay vì xây dựng lực lượng nội địa bền vững, họ đã đặt cược quá nhiều vào nguồn lực ngoại binh. Khi nhóm cầu thủ này bị treo giò, sức mạnh đội tuyển Malaysia sẽ suy giảm nghiêm trọng. Một đội hình vốn phụ thuộc vào ngoại binh sẽ khó duy trì phong độ nếu quay trở lại với lực lượng nội binh chưa đủ dày và chưa tích lũy đủ kinh nghiệm quốc tế.

* Việc nhập tịch đã trở thành xu thế không thể cưỡng lại nhưng với bóng đá Việt Nam vẫn phải xác định đào tạo trẻ là quan trọng nhất, phải không thưa anh?

- Vấn đề nhập tịch là xu hướng tất yếu của bóng đá thế giới, nhất là với những nền bóng đá vùng trũng như Đông Nam Á. Sự thay đổi chóng mặt của những nền bóng đá khu vực với chính sách nhập tịch cầu thủ đã đặt ra câu hỏi cấp bách cho bóng đá Việt Nam: Nên ưu tiên bản sắc truyền thống hay mạnh dạn thay đổi để theo đuổi thành tích quốc tế?

Nhập tịch cầu thủ và tận dụng nguồn Việt kiều là xu hướng tất yếu để tăng chất lượng ĐTQG, nhưng bóng đá Việt Nam vẫn cần sự chọn lọc kỹ lưỡng và nền tảng đào tạo trẻ vững chắc để phát triển bền vững. Nhập tịch một vài cầu thủ xuất sắc chỉ là giải pháp trước mắt. Muốn lâu dài vẫn là giải VĐQG. Không thể có nền bóng đá mạnh khi giải pháp đều ở phần ngọn.

Tôi luôn cho rằng cốt lõi của một nền bóng đá mạnh vẫn là giải VĐQG chất lượng, hệ thống đào tạo trẻ tốt và cầu thủ bản địa giỏi. Nhập tịch là giải pháp hỗ trợ chứ không thể thay thế quá trình xây dựng nền móng.

* Từ đó sẽ thấy bóng đá Việt Nam phải có chiến lược cụ thể cho hướng đi của mình trước làn sóng nhập tịch của khu vực Đông Nam Á?

- Theo quan điểm cá nhân, dù các nước có làm gì đi chăng nữa, Việt Nam phải phát triển từ gốc, phải có chính sách, hành lang pháp lý, kiên định để phát triển bóng đá chuyên nghiệp, làm sao các CLB chuyên nghiệp giàu lên, mạnh lên. Các CLB mạnh mới có cầu thủ giỏi. Có cầu thủ giỏi, ĐTQG mới hay.

Trong bối cảnh đó, bóng đá Việt Nam cần tận dụng tốt lợi thế, tiếp tục xây dựng lực lượng trẻ, kiên định với con đường phát triển bền vững và minh bạch. Bài học từ Malaysia cho thấy, thành công không thể chỉ dựa vào những giải pháp ngắn hạn, mà phải đến từ sự đầu tư dài hạn, nghiêm túc và tuân thủ luật chơi quốc tế. Đây chính là nền tảng để đội tuyển Việt Nam hướng tới mục tiêu lớn, khẳng định vị thế ở đấu trường châu lục.

Trên bình diện rộng hơn, vụ việc cũng tạo ra tác động tích cực cho bóng đá Đông Nam Á. Các đội tuyển trong khu vực có thêm cơ hội cạnh tranh sòng phẳng, giảm đi sự chênh lệch quá lớn do chính sách nhập tịch ồ ạt của Malaysia. Đồng thời, nó cũng nhắc nhở các liên đoàn bóng đá quốc gia cần minh bạch, tuân thủ đúng quy định quốc tế để tránh nguy cơ bị xử phạt nặng nề.

* Qua đây cũng là cơ hội để bóng đá Việt Nam nhìn lại mình một cách toàn diện?

- Tất cả sẽ giống như tấm gương phản chiếu để bóng đá Việt Nam nhìn lại mình một cách toàn diện, không chỉ ở khía cạnh nhân sự, mà cả về cấu trúc, tư duy, và tham vọng dài hạn. Không có con đường tắt nào bền vững trong bóng đá, như việc chạy đua nhập tịch ngoại binh ồ ạt như các quốc gia khác, vừa đánh mất bản sắc, lại vừa tước đi cơ hội cho cầu thủ trẻ trong nước.

Mấu chốt CLB làm ra tiền, chứ các CLB thoi thóp thì khó. CLB không có tiền thì làm sao đào tạo trẻ. Hiện tại các CLB vẫn sống nhờ bầu sữa của doanh nghiệp. Yếu tố căn cơ là làm sao cơ sở vật chất tốt, HLV giỏi sẽ đào tạo cầu thủ giỏi.

Về lâu dài, chúng ta vẫn cần một chiến lược dựa vào nguồn nhân lực trong nước. Trong đó, quan trọng nhất vẫn phải tiếp tục đầu tư mạnh vào đào tạo trẻ, nâng chất giải VĐQG để tạo ra một ĐTQG mạnh.

* Trân trọng cảm ơn anh về cuộc trò chuyện!