(TT&VH) - Trong lúc các nhà họat dộng bảo vệ động vật hoang dã kêu gào đến khản cổ “Cần phải bảo vệ đàn hổ”, bảo vệ cái anh họ hàng rất gần của loài sư tử, cùng thuộc giống “Phe lít” (Felis) đang chết dần chết mòn, thì ở xứ ta, cái nhà anh Sư tử cùng giống cùng họ ấy, sao mà sinh sôi nẩy nở lắm thế hả giời? Chỉ có điều là sư tử Việt Nam không phải là sư tử giời sinh bằng xương bằng thịt mà là sư tử nhân tạo. Sư tử ngọc, sư tử đá, sư tử vôi vữa... Đâu đâu cũng nhan nhản những sư tử!
Từ đôi sư tử đầu tiên ở Hà Nội
Có lẽ anh sư tử đầu tiên xuất hiện ở Hà Nội chính là cặp sư tử gang đúc tại Công ty Tusey miền Nam nước Pháp được kiến trúc sư, nhà thiết kế và quy họach nổi tiếng Đông Dương và thế giới có tên Busy rước về trang trí cho tòa nhà chính của khu Đấu Xảo Hà Nội từ trước cái ngày khai mạc 6-2-1902.
“Chú sử tử” đầu tiên được rước về Hà Nội năm 1902 (nay đặt ở trước cửa rạp Xiếc Trung ương)
Cái công trình kiến trúc kiểu Tây đẹp như thiên đường này đã bị bom Đồng Minh phá hủy vào những năm cuối của đại chiến thế giới. Không hiểu sao bom Mỹ phá hủy toàn bộ cái công trình đồ sộ và tuyệt mỹ này nhưng riêng đôi sư tử thì vẫn còn “sống sót”.
Sau này, khi tiếp quản Thủ Đô, người ta dựng lên tại khu đất rộng lớn ấy một công trình nhà hát ngoài trời bằng gỗ đồ sộ nhất Việt Nam. Đó là “Nhà hát Nhân Dân”. Biết bao sự kiện lịch sử, biết bao cuộc biểu diễn nghệ thuật thực sự phục vụ Nhân Dân đã diễn ra tại cái nhà hát ngòai trời này. Cũng ở đây, lần đầu tiên tôi được thấy đôi sư tử gang của nhà Đấu Xảo xưa được “tái sử dụng” đặt oai nghiêm trước mặt tiền sân khấu của nhà hát này.
Liệu có ai còn lưu giữ dược những bức ảnh của khu nhà hát này không nhưng suốt đợt rầm rộ kỉ niệm nghìn năm Thăng Long này cho đến giờ tôi chẳng thấy báo chí nào nói đến cái Nhà hát ngoài trời có đôi sư tử hoành tráng của một thời.
Bây giờ, nếu bạn muốn chiêm ngưỡng đôi cổ vật sư tử xưa, xin cứ đến cửa rạp xiếc Trưng Ương trên đường Trần Nhân Tông (cạnh Công viên Thống Nhất) là thấy. Khi xây rạp xiếc, người ta đã rước đôi sư tử ấy về.
Đến
sư tử nơi công sở
Sở dĩ tôi phải nói kĩ về đôi sư tử này là bởi đồ rằng chính nó là
‘tổ tiên” của nhiều đôi sử tử khác đang chễm chệ ngự trên nhiều công
trình kiến trúc ở xứ ta trong thời dổi mới sau này.
Ngày nay, nếu có việc phải đến chốn công quyền hay nhiều trụ sở của các tập đoàn đại gia khắp cả nước, bạn có thể thấy những đôi sư tử hệt như đôi sư tử hiện ở rạp xiếc Trung ương. Chỉ khác ở chỗ người ta làm bằng nhiều chất liệu khác nhau, cỡ kích thì lớn hơn bội phần.
Xuống đến các địa phương, không thiếu gì cơ quan hành chính cấp Tỉnh mà đồ sộ hoành tráng gấp nhiều lần cái Phủ Toàn Quyền xưa nhưng khác ở chỗ ngay ngoài cửa chính thường đặt hai ông sư tử rõ là to, rõ oai vệ đang xù bờm, nhe răng thè lưỡi như muốn xé xác, ăn sống nuốt tươi những kẻ nào dám xâm phạm vào cái lãnh địa này.
Đồn rằng mấy năm trước, ở một trụ sở cơ quan nọ có đôi sư tử đá không lồ được đặt ngay trước cửa. Chẳng hiểu nghe thầy địa lí, thầy phong thủy nào mà bộ phận Hành chính lại cho rước cái của nợ ấy đặt chềnh ềnh giữa cửa chính của cơ quan. Chẳng may, năm ấy trong cơ quan xảy ra lắm chuyện tày đình…Thế là họ lại đi hỏi thầy. Ông thầy địa lí phán “Cái hạn của cơ quan này chính là đôi sư tử. Đời thủa nhà ai lại đặt hai ông sư tử đực cạnh nhau như thế? Nó đánh nhau thì cả lũ chết là đáng đời! Đặt sư tử thì phải có đôi mới “âm dương hài hòa” chứ”?
Vào một đêm cuối năm, tối trời, người ta đã bí mật cho xe cẩu “lưỡng vị” sư tử đi biệt tích. Nghe đồn các vị sư tử đá này hiện đang nằm ở một thị xã cổ trong Thủ đô Hà Nội mở rộng bây giờ.
Biết được chuyện trên, từ ấy, khi đặt tạc sư tử cho công sở, người ta luôn chú ý nhắc nhở nhau phải có đực có cái mới yên. Thế là ở cổng trụ sở lại xuất hiện những giống sư tử mới. Bên phải là một sư tử xù bờm có kèm con nhỏ dưới chân. Bên trái là một sư tử đơn độc cũng xù bờm nhe răng.
Cứ tưởng thế là ổn. Có ai hay? Chỉ có sư tử đực mới có bờm. Sư tử cái thì làm gì có bờm? Vậy mà khắp nơi người ta vẫn để cả hai vệ sỹ sư tử đực kèm một sư tử non xù bờm nghênh ngang. Liệu có tai họa nào sẽ ập xuống cho các công sở với đôi ba sư tử đực kiểu ấy nữa không?
Đôi sư tử đang “giỡn cầu” dưới chân hai cô gái múa và thổi sáo. Ảnh chụp tại Nha Trang
Sư tử trong di tích
Thủa xưa, theo Bà nội đi đền, chùa, tôi chưa bao giờ nhìn thấy sư tử ở chùa cả. Ngoài đình, chùa, chỉ thấy nghê chầu chứ làm gì có sư tử. Có người cho rằng con nghê chính là biến dạng của một giống chó thờ chứ chẳng phải sư tử. Họa hoằn ở một số di tích, người ta tạc cả những cẩu tượng lớn để canh thờ. Những pho tượng chó này nghe nói cũng linh thiêng lắm.
Đôi sư tử chầu trước đền ông Hoàng Mười (Hà
Tĩnh)
Có nhiều dịp công tác phải đi các tỉnh, do tham gia nghiên cứu cả các di tích đền chùa, tôi thật ngỡ ngàng khi thấy ở rất nhiều đình nhiều chùa nguời ta rước về bày đặt không biết bao nhiêu loài sư tử khác nhau. Nơi thì bầy sư tử Tây không khác gì sư tử đúc ở Tusey bên Pháp. Nơi thì rập khuôn theo đúng như sư tử ở Bắc Kinh bên Tàu. Chỗ thì đặt cả sư tử theo mẫu của đền thờ của đồng bào Chăm ở miền Trung…
Xem kĩ ra thì ra đấy là những sư tử được các các cá nhân, tổ chức cung tiến. Cũng có cả những sư tử do chính các nhà Kiến trúc sư tầm cỡ, hiện đại bê vào trong những ngôi chùa mới to đùng.
Tôi hỏi một vị quản trị ở một khu di tích: “Sao lại đặt hai con sư tử Tây ở đây? Đặt để làm gì? Có nghĩa lí gì không? Vị ấy phán: “Đấy là của công đức ông ạ! Của công đức thì có gì bầy nấy”.
Di tích là chốn linh thiêng không thể cung tiến gì thì đặt nấy được. Lẽ đương nhiên, có một số người cúng tiến vừa ham cái lộc ảo lại hiếu cái danh thực nên bao giờ cũng khắc tên người tặng, đơn vị hiến vào đấy. Cứ nhìn tên khắc dưới chân sư tử thì hiểu được cái trình độ hiểu biết của kẻ biếu, người dâng.
Và sư tử nhà
Chẳng phải nói mà chắc ai cũng thấy. Cái nhà chứ có phải là que tăm đút túi đâu. Ai xây nhà cũng muốn khoe cái mặt tiền của nhà mình. Không biết bao nhiêu giống loài sư tử đã hiện diện ở đây mà ta không thể đếm xuể, không thể tả hết. Nào là sư tử hí cầu, sư tử vờn nhau trên đỉnh nóc, sư tử nhe răng ườn mình gác cửa, sư tử chồm hỗm thu mình. Eo ôi sao mà kinh mà ghớm ghiếc đến thế?
Kẻ thì khen sang, khen đẹp! Người thì chê là “lai căng”!
Thôi mặc họ. Nhà của ai người nấy xây. Họ đúc sư tử kiểu gì, xếp đặt kiểu gì, tô vẽ ra sao là quyền của họ miễn là đừng phạm pháp là được. Chỉ khi nào có luật quy định muốn trang trí nhà cửa phải xin phép thì hãy bàn.
Mong sao sớm chấm dứt nạn “sư tử” đang xảy ra tràn lan đến phát khiếp ở xứ này.
Thethaovanhoa.vn cập nhật chi tiết Lịch thi đấu bóng chuyền SEA V.League 2025 chặng 2 (giải vô địch bóng chuyền Đông Nam Á 2025) của ĐT bóng chuyền nam Việt Nam ngày 17/7.
Lịch thi đấu U23 Đông Nam Á 2025 hôm nay - Thethaovanhoa.vn cập nhật lịch thi đấu và link xem trực tiếp các trận đấu thuộc giải vô địch U23 Đông Nam Á 2025 ngày 18/7/2025.
Văn phòng Chính phủ vừa ban hành thông báo số 367/TB-VPCP ngày 16/7/2025 kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Phiên họp thứ sáu của Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước.
Dù đã có những bổ sung đáng chú ý như Florian Wirtz, Jeremie Frimpong hay Milos Kerkez, Liverpool vẫn còn đó những vị trí cần bổ sung trên hàng công cũng như trung vệ trong phần còn lại của kỳ chuyển nhượng mùa Hè.
Thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ (ban hành ngày 12/7/2025) về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, từ ngày 1/7/2026 xe máy chạy xăng sẽ không được phép lưu thông trong Vành đai 1 Hà Nội, tiến tới loại bỏ hoàn toàn theo lộ trình trong tương lai.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, hồi 16 giờ ngày 16/7, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở vào khoảng 14,2 độ Vĩ Bắc; 130,1 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Đông Philippines.
Bài thơ "Thú vị thay tiếng Việt" của nhà thơ Bùi Đức Tú (Hội Nhà văn TP.HCM) được nhiều người ồ lên thích thú, chỉ vì anh đã liệt kê ra nhiều cặp từ để rồi hỏi: Tại sao lại không có tên gọi của cặp từ trái nghĩa? Thí dụ: "Có con ốc trai/ Tìm chẳng ra ốc gái".
Với mục tiêu đưa Malaysia trở thành trung tâm của ẩm thực và văn hóa trong khu vực, chính phủ nước này đã khởi động sáng kiến "Spice & Soul of Malaysia" nhằm quảng bá sự đa dạng của văn hóa địa phương, đồng thời là bước chuẩn bị cho Năm Du lịch Malaysia (VM2026) vào năm tới.
Một nhóm nhà nghiên cứu tại Nhật Bản đã phát hiện ra điều quan trọng có thể giúp giải thích vì sao nữ giới có xu hướng đốt cháy nhiều calo từ chất béo hơn nam giới. Phát hiện này có thể mở đường cho các phương pháp điều trị mới đối với bệnh béo phì và các bệnh liên quan khác.
Sau khi thi đấu thành công tại vòng loại giải vô địch bóng đá nữ châu Á 2026, HLV Mai Đức Chung tiếp tục tìm kiếm thêm các gương mặt mới để bổ sung cho đội tuyển nữ Việt Nam tham dự giải vô địch Đông Nam Á 2025.
Với 5 danh hiệu thủ khoa, gồm: thủ khoa thi tốt nghiệp và thủ khoa 4 tổ hợp xét tuyển đại học, Nguyễn Việt Hưng, học sinh lớp 12 chuyên Anh, Trường THPT Chuyên Chu Văn An trở thành một cái tên nổi trội ngay khi Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2025.
Cuộc thi 'Đến với Con đường tương lai' đã chính thức được phát động nhằm lan tỏa giá trị công trình nghiên cứu của nhà văn, nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Tuấn.
Với số điểm tuyệt đối 30/30, em Nguyễn Lê Hiền Mai, học sinh lớp chuyên Hóa, Trường THPT chuyên Hùng Vương, tỉnh Phú Thọ đã xuất sắc trở thành thủ khoa khối A00 của cả nước trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 khi đạt điểm tuyệt đối Toán 10, Vật lý 10, Hóa học 10.
Theo dữ liệu điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông năm 2025 do Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố, cả nước có 9 thí sinh đạt điểm tuyệt đối 30/30 theo khối xét tuyển đại học.