Tự hào những ngả đường mang tên nhà báo Thông tấn

Vào đúng dịp kỷ niệm 78 năm Ngày thành lập Thông tấn xã Việt Nam (15/9/1945-15/9/2023) sẽ có thêm hai con đường khang trang, đẹp đẽ, mới mở ở phía Nam thành phố Bắc Giang chính thức được đặt tên hai cố nhà báo Thông tấn. 

Đó là đường Trần Kim Xuyến, ghi danh người liệt sỹ đầu tiên trong hàng ngũ Báo chí Cách mạng Việt Nam và cũng là người lãnh đạo, nhà báo Thông tấn đứng đầu danh sách hơn 260 nhà báo - liệt sỹ TTXVN hy sinh vì sự nghiệp chung của dân tộc khi mãi mãi nằm lại ở tuổi 26. Cùng với đó là đường Đào Tùng, ghi danh vị lãnh đạo, người từng giữ cương vị cao nhất  của hãng Thông tấn Quốc gia suốt một phần tư thế kỷ.

Niềm tự hào chung của cơ quan TTXVN

Theo Nghị quyết số 20/NQ-HĐND tỉnh Bắc Giang, đường Trần Kim Xuyến có hình chữ U, nằm trong khu đô thị cao cấp phía Nam thành phố, dài gần 600m; lòng đường rộng 7,5m, vỉa hè 2x4,5m. Đường Đào Tùng có chiều dài gần 1.200m, lòng đường rộng 12m, vỉa hè 2x6m. Đây là hai trong số các con đường ở phía Nam thành phố Bắc Giang - khu vực được kỳ vọng sẽ là tương lai phát triển của thành phố.

Đây là hai con đường thứ 6 và 7 mang tên nhà báo TTXVN trong cả nước. Trước đó, dọc theo chiều dài đất nước từ Bắc vào Nam, đã có 5 tỉnh, thành phố dành những ngả đường đẹp ghi danh nhà báo Thông tấn, những người đã từng sát cánh, đồng hành, sẵn sàng đóng góp xương máu, chia lửa cùng cán bộ, chiến sỹ, nhân dân địa phương trong suốt các chặng đường cách mạng. Đó là phố Trần Kim Xuyến tại Hà Nội; đường Trần Kim Xuyến tại Hà Tĩnh; đường Bùi Đình Túy tại Thành phố Hồ Chí Minh; đường Lâm Hồng Long tại Bình Thuận và đường Trần Bỉnh Khuôl tại Bạc Liêu.

Những điều này, một lần nữa khẳng định sự ghi nhận, đánh giá cao của Đảng, Nhà nước, các tỉnh, thành phố không chỉ với các nhà báo Thông tấn được ghi danh, còn là niềm tự hào chung của toàn cơ quan TTXVN, đơn vị 3 lần nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang và Anh hùng Lao động thời kỳ Đổi mới vì những cống hiến lớn lao, sẵn sàng xả thân cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và nền báo chí cách mạng.

Tấm gương sáng về lòng can đảm và sự tận tâm

Cũng trong những ngày này, câu chuyện về hai nhà báo Trần Kim Xuyến và Đào Tùng gắn liền với chặng đường phát triển của TTXVN lại được nhắc lại. TTXVN vốn một đơn vị trực thuộc Bộ Tuyên truyền, sau chuyển thành Nha Thông tin. Nhà báo Trần Kim Xuyến, khi hy sinh, chưa tròn 26 tuổi đã từng giữ trách nhiệm Đổng lý văn phòng Bộ Nội vụ, kiêm Phó Giám đốc Nha thông tin Việt Nam, tiền thân của VNTTX (TTXVN ngày nay). Ông cũng là một trong 3 người được Chủ tịch Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ tham gia thành lập Đài Phát thanh quốc gia…

Sinh năm 1921 tại Sơn Mỹ, Hương Sơn, Hà Tĩnh, nhà báo Trần Kim Xuyến vốn là người ham học, ham hiểu biết. Tốt nghiệp Trường Quốc học Vinh (Nghệ An) với tấm bằng Thành chung loại ưu, ông đã từng được bổ nhiệm làm Phán sự ở tỉnh Bắc Giang. Năm 1943, ở tuổi 22, ông bắt đầu tham gia hoạt động cách mạng ở Hà Nội. Năm 1944, ông bị thực dân Pháp bắt giam ở nhà tù Hỏa Lò. Nhật đảo chính Pháp, ngày 9/3/1945, ông cùng một số đồng chí khác tổ chức vượt ngục, kịp ra ngoài bắt nhịp với nhiệm vụ tuyên truyền, chuẩn bị Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội. Cách mạng Tháng Tám thành công, ông giữ chức vụ Ðổng lý Văn phòng (Chánh Văn phòng) Bộ Tuyên truyền kiêm Phó Giám đốc Nha Thông tin Việt Nam, trực tiếp phụ trách VNTTX. Ông là người góp phần đặt nền móng trong lịch sử xây dựng VNTTX  bằng việc chỉ đạo phát toàn văn Bản Tuyên ngôn Độc lập bằng 3 thứ tiếng Việt, Anh, Pháp vào ngày 15/9/1945.

Trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp, TTXVN đã 21 lần phải di chuyển trụ sở để tránh sự lùng sục, phát hiện của địch, trong đó có 3 lần phá vòng vây giặc, rút chuyển máy móc, thiết bị lên chiến khu Việt Bắc, vừa chiến đấu để bảo toàn lực lượng, vừa bảo đảm nhiệm vụ thông tin. Cuộc di chuyển đầu tiên là ngay sau ngày Kháng chiến toàn quốc bùng nổ, ông Trần Kim Xuyến là người trực tiếp tổ chức việc di chuyển toàn bộ cơ sở vật chất kỹ thuật và tài liệu quan trọng của Nha Thông tin Việt Nam lên căn cứ kháng chiến, với mục tiêu giữ liên tục dòng thông tin phục vụ hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Bác Hồ.

Sáng 3/3/1947, dưới làn đạn dày đặc do máy bay, xe tăng địch ào ạt tấn công, ông đã hy sinh vì trúng đạn liên thanh khi đang chỉ huy phá vòng vây địch, chuyên chở, cất giấu tài liệu, cùng cơ quan rút lên khu căn cứ. Ngày 19/3/1947, Bộ Nội vụ làm giấy truy tặng Liệt sỹ, tuyên dương ông, môt tấm gương sáng về lòng can đảm, tận tâm khi thực thi nhiệm vụ. Hai năm sau, ngày 23/4/1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh đích thân ký sắc lệnh số 32/SL truy tặng ông Huân chương Kháng chiến hạng Nhất... Tên của ông đã được đặt cho hai con đường ở quận Cầu Giấy, Hà Nội (tháng 3/2014) và thị trấn Phố Châu, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh - quê hương ông (tháng 6/2017). Tên tuổi nhà báo Trần Kim Xuyến còn là niềm tự hào của nhiều thế hệ người dân Bắc Giang, bởi từ năm 1946, ông là đại biểu Quốc hội khóa I khu vực Bắc Giang và là một trong những đại biểu trẻ nhất của Quốc hội thời ấy....

Cán bộ, nhân dân tỉnh Bắc Giang cũng luôn nhớ và tự hào về nhà báo Đào Tùng, người con ưu tú của quê hương. Cán bộ, chiến sỹ của không ít cơ quan, đơn vị đã biết đến ông từ những ngày ở Chiến khu Việt Bắc. Sinh năm 1925 tại Phủ Lạng Thương, tỉnh Bắc Giang, khi Cách mạng Tháng Tám thành công là lúc ông 20 tuổi, từ đó, ông đã gắn bó với nghề báo từ cương vị phóng viên tại báo Chi Lăng khu 12 (Cao - Bắc - Lạng). Sôi nổi, giàu nhiệt huyết, làm việc năng nổ, hiệu quả, chỉ ít năm sau ông lần lượt được giao các trách nhiệm Trưởng ty thông tin tỉnh Bắc Ninh, Chánh văn phòng Nha thông tin - Tuyên truyền văn nghệ. Từ tháng 5/1966, ông là Tổng biên tập VNTTX; từ năm 1977, ông là Tổng giám đốc kiêm Tổng biên tập TTXVN cho đến năm 1990, trước khi ông qua đời. Trong suốt những năm tháng ấy, nhà báo Đào Tùng đã cùng tập thể Ban lãnh đạo cơ quan kiên cường nỗ lực mở mang, phát triển TTXVN. Nhiệt huyết và công sức của ông còn được nhớ mãi trong việc xây dựng hãng thông tấn vững mạnh trong thời chiến và trở thành trung tâm thông tin chiến lược quốc gia trong thời bình, tiên phong trong lĩnh vực vi tính hóa, điện tử hóa công nghệ truyền phát, khởi xướng ấn hành ba ấn phẩm: Tuần Tin Tức; Thể thao&Văn hóa: Khoa học kỹ thuật và Kinh tế thế giới trở thành thương hiệu TTXVN, đồng thời mở mang quan hệ đối ngoại báo chí trong khối xã hội chủ nghĩa.

Cũng từ năm 1970, nhà báo Đào Tùng đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển của Hội nhà báo Việt Nam. Tại Hội nghị hợp nhất giữa Hội nhà báo Việt Nam ở miền Bắc với Hội nhà báo yêu nước và dân chủ miền Nam sau ngày đất nước thống nhất, nhà báo Đào Tùng được bầu vào Ban chấp hành, giữ chức vụ Ủy viên Ban thư ký Hội nhà báo Việt Nam thống nhất. Tại Đại hội lần thứ IV của Hội nhà báo Việt Nam (tháng 12/1983), ông được bầu làm Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội nhà báo Việt Nam. Ông cũng là người có nhiều đóng góp quan trọng cho Tổ chức quốc tế các nhà báo (OIJ) trong vai trò Phó Chủ tịch. Ông là một trong số lãnh đạo Hội nhà báo Việt Nam vinh dự được tặng Giải thưởng báo chí của Tổ chức quốc tế các nhà báo và huy chương vì sự đóng góp cho hoạt động của tổ chức báo chí quốc tế danh tiếng này. Trong suốt quá trình công tác lâu dài, gắn bó với TTXVN, nhà báo Đào Tùng còn đảm nhiệm nhiều trọng trách khác như: Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia… Đánh giá cao những cống hiến của nhà báo Đào Tùng, Đảng, Nhà nước đã trao tặng ông Huân chương Độc lập hạng Nhì, Huân chương Kháng chiến hạng Nhất cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.

Tuổi trẻ tiếp bước cha anh

Tên tuổi của các nhà báo Trần Kim Xuyến, Đào Tùng, Bùi Đình Túy, Lâm Hồng Long, Trần Bỉnh Khuôl ... được lưu danh trên các ngả đường chắc chắn không chỉ là niềm tự hào của cá nhân và gia đình, quê hương, mà còn là niềm tự hào chung của đội ngũ cán bộ, phóng viên, nhân viên TTXVN. Những ngả đường mang tên các nhà báo Thông tấn còn là những tấm bia vàng, cụm tâm nhang tưởng nhớ hương linh hơn 260 liệt sỹ, nhà báo đã ngã xuống trên chiến trường và cả trong những năm tháng hòa bình, xây dựng đất nước. Đó là tổn thất nhưng cũng là niềm tự hào, truyền thống tươi thắm về lòng yêu nước, chí khí kiên cường, anh dũng của các nhà báo Thông tấn - đội quân xung kích trên mặt trận báo chí và tư tưởng của Đảng, Nhà nước. Đó còn là niềm tin yêu của cán bộ nhân dân các địa phương trong cả nước đối với TTXVN, một đơn vị thông tin anh hùng, nơi mà số cán bộ, phóng viên, nhân viên kỹ thuật đã ngã xuống vì nền độc lập tự do của tổ quốc đã chiếm tới hơn một phần tư tổng số cán bộ, nhân viên TTXVN và bằng 4/5 số liệt sỹ - nhà báo nhà báo cả nước trong giai đoạn kháng chiến cứu nước...

Nhắc đến những con đường mang tên các nhà báo Thông tấn, bà Vũ Việt Trang, Bí  thư Đảng ủy, Tổng Giám đốc TTXVN bày tỏ: Tên của các nhà báo Trần Kim Xuyến, Lâm Hồng Long, Bùi Đình Túy, Trần Bỉnh Khuôl, Đào Tùng được vinh danh trên những con đường khang trang, rộng mở là sự ghi nhận, tôn vinh những cống hiến, hy sinh to lớn; thể hiện truyền thống, đạo lý "Uống nước, nhớ nguồn" tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Tại địa danh nơi các nhà báo-liệt sỹ sinh ra, trưởng thành và cống hiến, những con đường mang tên các nhà báo Thông tấn sẽ nối dài những "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống cách mạng, truyền lửa và nguồn năng lượng đi tới cho thế hệ những người làm báo cách mạng.

Nhân dân và những người làm báo, đặc biệt thế hệ trẻ, sẽ hiểu hơn về thân thế, sự nghiệp của nhiều nhà báo một thời xông pha lửa đạn, can trường chiến đấu, trí tuệ và bản lĩnh để có dòng tin, bức ảnh ghi lại thời khắc lịch sử của dân tộc hay phản ánh khí thế sôi nổi của công cuộc dựng xây đất nước. Những "quyết định cân não", lòng dũng cảm và các tác phẩm báo chí đi cùng năm tháng của thế hệ đi trước là tài sản vô giá của cơ quan Thông tấn Quốc gia. Thế hệ những người làm báo hôm nay tự hào về truyền thống vẻ vang của ngành và càng nhận rõ trách nhiệm khi ngày càng nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước ghi danh các nhà báo tiêu biểu của ngành - Tổng giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang chia sẻ.

Tự hào về truyền thống vẻ vang, tiếp bước cha anh, đội ngũ cán bộ, phóng viên TTXVN đang có mặt trên mọi miền đất nước cùng các khu vực quan trọng trên thế giới luôn nỗ lực, luyện rèn, nâng cao năng lực, phẩm chất, đoàn kết, phấn đấu bảo đảm dòng thông tin liên tục, chính xác, đúng định hướng và ngày càng nhanh nhạy.

Tuổi trẻ TTXVN rèn luyện bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, nâng cao ý thức cầu thị, không ngừng học hỏi vươn lên, tiếp cận nhanh tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ mới; đẩy nhanh tiến trình hiện đại hóa hoạt động thông tin, nhằm sớm thực hiện mục tiêu đưa TTXVN trở thành tổ hợp truyền thông quốc gia đa phương tiện mạnh...