Từ 1/6, Anh cấm thuốc lá điện tử dùng một lần

Lệnh cấm bán và phân phối thuốc lá điện tử dùng một lần sẽ chính thức có hiệu lực trên toàn Vương quốc Anh kể từ ngày 1/6. 

Đây là một phần nỗ lực của Anh nhằm bảo vệ sức khỏe trẻ em và hạn chế văn hóa tiêu dùng chỉ dùng một lần rồi bỏ, thiếu tính bền vững. Thứ trưởng Bộ Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn Anh, bà Mary Creagh, cho biết trong nhiều năm qua, các loại thuốc lá điện tử sử dụng một lần không chỉ trở thành rác thải bừa bãi trên đường phố mà còn khiến nhiều trẻ em sớm bị phụ thuộc nicotine. Bà nhấn mạnh, chính phủ đang "chấm dứt thời kỳ của những thiết bị nguy hại này" bằng cách cấm hoàn toàn việc bán hoặc cung cấp các sản phẩm này thông qua chiến dịch kiểm soát nghiêm ngặt tại các cửa hàng tiện lợi và siêu thị trên toàn quốc.

Theo quy định mới, người vi phạm sẽ bị phạt tới 200 bảng Anh (tương đương 269 USD) nhưng nếu tái phạm sẽ đối mặt với mức án lên tới 2 năm tù giam.

Kể từ khi được bày bán tại Anh vào năm 2021, các sản phẩm thuốc lá điện tử dùng một lần với thiết kế bắt mắt và nhiều hương vị như bạc hà, sô-cô-la, xoài hay dưa hấu đã thu hút đông đảo thanh thiếu niên và trẻ em. Theo tổ chức phi lợi nhuận Material Focus (trụ sở tại Anh), trong năm 2024, mỗi tuần có gần 5 triệu sản phẩm như vậy bị vứt bỏ, tương đương hơn 40 tấn lithium, vốn là kim loại quan trọng trong ngành công nghệ, bị lãng phí mỗi năm, đủ để sản xuất pin cho khoảng 5.000 xe điện.

Cơ quan cứu hỏa và các công ty xử lý rác thải cũng đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ cháy nổ từ các sản phẩm bị vứt bỏ không đúng cách. Ông Justin Greenaway, Giám đốc thương mại công ty SWEEEP Kuusakoski chuyên xử lý rác thải điện tử nhấn mạnh mỗi thiết bị thuốc lá điện tử đều có thể gây cháy nếu bị xử lý sai cách.

Luật mới cũng nhằm ngăn chặn đà gia tăng hiện tượng sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ. Bà Caroline Cerny, Phó Giám đốc tổ chức y tế Action on Smoking and Health (ASH), nhận định đây là một bước tiến trong việc giảm tỷ lệ thanh thiếu niên hút thuốc lá điện tử, đồng thời vẫn bảo đảm các sản phẩm hỗ trợ cai thuốc lá cho người trưởng thành được lưu hành.

Theo khảo sát mới nhất của ASH, có khoảng 11% người trưởng thành tại Anh đang sử dụng thuốc lá điện tử, tương đương 5,6 triệu người. Trong khi đó, tỷ lệ này ở nhóm từ 11-17 tuổi là 18%, tương đương gần 980.000 thanh thiếu niên. Trong số những người sử dụng thuốc lá điện tử có tới 52% thanh niên từ 18–24 tuổi thích dùng loại sử dụng một lần.

Mặc dù thuốc lá điện tử không sinh ra nhựa thuốc lá (tar) hay khí CO, hai thành phần độc hại nhất trong khói thuốc lá truyền thống, nhưng vẫn chứa nicotine - chất gây nghiện mạnh. Hiện các tác động lâu dài đối với sức khỏe của việc hút thuốc lá điện tử vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ.

Lệnh cấm vốn được đề xuất từ thời chính phủ tiền nhiệm, dù chưa chính thức có hiệu lực nhưng đã tạo ra những hiệu ứng tâm lý "đón đầu" trong cộng đồng. Theo tổ chức ASH, tỷ lệ thanh niên từ 18–24 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử dùng một lần đã giảm từ 52% năm 2024 xuống còn 40% trong năm nay.

Lệnh cấm của Anh được đưa ra sau khi Bỉ và Pháp trở thành hai quốc gia đầu tiên trong Liên minh châu Âu (EU) ban hành lệnh cấm tương tự. Ireland cũng đang trong quá trình chuẩn bị ban hành các hạn chế mới.

Tuy nhiên, một số ý kiến lo ngại người dùng sẽ chuyển sang sử dụng các thiết bị thuốc lá điện tử có thể nạp lại, dẫn đến việc kiểm soát tiêu thụ nicotine khó đạt hiệu quả mong đợi. Một số chuyên gia trong ngành cảnh báo lệnh cấm cũng có thể dẫn đến sự gia tăng sản phẩm bất hợp pháp trên thị trường.

Ông Dan Marchant, Giám đốc điều hành Vape Club, nhà bán lẻ thuốc lá điện tử trực tuyến lớn nhất Anh, cho rằng luật mới chỉ cấm bán sản phẩm dùng một lần chứ không cấm việc sử dụng, vì thế sẽ có nguy cơ xuất hiện các sản phẩm bất hợp pháp tiềm ẩn rủi ro trên thị trường chợ đen.