(TT&VH) -“Tôi nghĩ tính thời điểm cũng quan trọng… Nếu tôi tốt nghiệp muộn hơn thì chắc tôi cũng chỉ đi buôn thôi, không nên cơm nên cháo gì” - NSND Đặng Thái Sơn tâm sự
Được gặp thầy là điều quan trọng
* Việc được thầy Issac Katz phát hiện với việc đoạt giải Chopin 1980 thì điều nào đối với ông quan trọng hơn?
- Tôi nghĩ rằng lúc đó mà không có thầy Katz thì tôi chẳng làm được điều gì hết. Mình mà có đi thi thì cũng chỉ cầm “cái rọ không” về mà chẳng đoạt được giải thưởng nào. Ông ấy đã làm cho tôi tin tưởng vào khả năng của mình, rằng tôi sẽ trở thành một nghệ sĩ biểu diễn tầm cỡ quốc tế. Dù lúc đó tôi chưa hoàn thiện nhưng cũng đã bộc lộ được tiềm năng.
Trước đây, mẹ tôi từng là một giáo viên piano nghiêm khắc. Ít có học sinh nào mà không phải trải qua sự nghiêm khắc của bà. Và trong giáo dục con cái thì bà đã dạy tôi không được kiêu ngạo và phải khiêm tốn. Tuy nhiên, có lúc tôi lại trở nên tự ti - điều này thì không tốt tí nào. Cho đến khi gặp ông Katz thì tôi mới biết mình là ai. Tôi nghĩ cho dù không có Concours Chopin nhưng được sự hướng dẫn của thầy Katz thì tôi vẫn có thể biểu diễn được ở tầm quốc tế và đoạt một giải khác. Do đó được gặp thầy với tôi là điều quan trọng hơn.
Tôi coi việc đoạt giải thưởng Chopin là một bước đệm cho sự nghiệp của mình sau này. Giải thưởng này đã đem lại một niềm tin lớn cho tôi. Không ai tin được là mình đã diễn đạt được cái nền văn hóa châu Á chuẩn như thế nào. Cũng nhờ có giải thưởng ấy mà sau này Nhà nước đầu tư rất nhiều cho các em ra nước ngoài du học ngay từ Trung cấp. Tôi rất chú ý đến chuyện này.
Tôi nghĩ tính thời điểm cũng quan trọng. Nếu tôi sinh sớm hơn thời điểm đó vài năm thì chắc cũng khó vì lúc này đất nước còn chiến tranh, kể cả có sự giúp đỡ của ông Katz thì tôi cũng chẳng có cơ hội đi đâu cả. Khi tôi tốt nghiệp năm 1975 thì đất nước cũng gần kết thúc chiến tranh và tôi đi là vừa đẹp. Còn muộn hơn thời điểm này thì chắc tôi cũng chỉ đi buôn thôi, không nên cơm nên cháo gì.
Tập đàn trong những điều kiện khắc nghiệt nhất
* Tết 1978, thời tiết tại Moskva xuống tới - 44 độ C, ông đã từng luyện tập trong những điều kiện hết sức khắc nghiệt như vậy?
- Mọi người cứ nghĩ nhiệt độ như vậy thì cũng sẽ lạnh như ở Việt Nam nhưng thực ra ở bên đó, chỉ có ra ngoài trời mới lạnh còn vào nhà lại rất ấm, nên tôi có thể tập đàn một cách thoải mái. Tôi có cảm giác ở Việt Nam, mùa lạnh còn lạnh hơn cả ở Nga vì nhiệt độ trong nhà và bên ngoài gần như nhau.
Nhưng cách đây hơn chục năm, có lần tôi cũng phải luyện tập với điều kiện thời tiết rất khó khăn. Đó là vào năm 1998 khi ở Canada xảy ra vụ bão tuyết lớn nhất trong lịch sử. Lúc ấy, tuyết rơi chậm và còn đóng băng thành những viên đá lớn khi rơi xuống. Những viên đá tuyết làm cây cối gãy đổ xuống đường, còn các mái nhà thì bị thủng. Toàn thành phố chìm trong bóng tối với một tuần không có điện. Mọi người phải di cư đi chỗ khác, hoặc chui vào các siêu thị để lánh nạn, nhưng tôi thì vẫn ở nhà. Vì lúc đó đã có lịch diễn và không thể hủy bỏ nên tôi quyết định ở lại để việc luyện tập của mình không bị gián đoạn. Một tuần không điện, không lò sưởi và rất lạnh nên tôi đã phải đeo găng tay để tập được đàn.
Song nghĩ lại, tôi thấy có lẽ những năm tháng đi sơ tán mới chính là khoảng thời gian phải học tập trong điều kiện khó khăn nhất. Vì lúc ấy, hầu như mọi sinh hoạt đều ở dưới hầm. Môi trường ẩm thấp nên đàn hay bị xịt nốt. Rồi lại còn phải giữ gìn đàn cho chuột khỏi chạy vào khe của các pedal, cắn hỏng búa đàn và lớp dạ lót bên trong. Ở nơi sơ tán, dân Hà Nội được người địa phương giúp đỡ tận tình về điều kiện ăn ở nhưng có những lúc họ không thích tiếng đàn vì sợ “tiếng đàn át tiếng bom”, ồn ào không nghe được thông báo có máy bay của địch đến để chạy xuống hầm trú ẩn. Vậy là có kẻ xui trẻ con trèo lên đàn và “bậy” lên đó. Thành ra, có những hôm khi chúng tôi vừa mở nắp đàn lên thì mùi xú uế bốc lên thật khủng khiếp. Một tay tập đàn, còn tay kia bịt mũi (cười).
Mỗi tiếng đàn tựa như một từ
* Theo ông, vì sao nhạc cổ điển lại khó hiểu với đám đông? Vì sao người Đức xếp âm nhạc có tầm tư tưởng chỉ đứng sau triết học?
- Người Đức xếp âm nhạc đứng sau triết học có lẽ cũng vì tính trừu tượng trong âm nhạc. Khi nghe nhạc, không thể đòi hỏi người nghe phải hiểu cụ thể là âm nhạc đang nói gì vì mỗi người có sự tự do trong cảm nhận riêng của mình. Điều đó thể hiện tính dân chủ cao trong âm nhạc. Và cũng vì âm nhạc không có ngôn ngữ cụ thể nên phần nào thể hiện được tính triết học ở đây.
Bình thường người ta luôn đòi hỏi người chơi đàn phải đem đến một tiếng đàn có chất hát. Tôi thì chia ra làm hai loại. Chất hát mới chỉ ở mức một, còn mức hai là tiếng đàn phải biết nói lên được. Hát là thuộc về cái đẹp. Đó là sự ngân nga, lên xuống trầm bổng. Nhưng khi “nói”, thì mỗi tiếng đàn tựa như một từ. Mà từ ở đây là triết và mình có thể triết theo cách mình muốn.
Tuy nhiên, xếp âm nhạc đứng sau triết học là với người Đức, còn không thể áp đặt điều này vào âm nhạc của Chopin được. Vì người Đức thì theo lý trí mà âm nhạc của Chopin là tình cảm.
CAHN đã giành quyền vào chung kết Cúp quốc gia, gặp SLNA, sau khi đánh bại Viettel 3-1 ở trận derby thủ đô. Ở trận này, Quang Hải góp công với một siêu phẩm cứa lòng.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, hồi 19 giờ ngày 26/6, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở vào khoảng 21,5 độ Vĩ Bắc 109,8 độ Kinh Đông trên vùng ven biển phía Tây Bắc bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc).
"F1 the Movie" (2025) là bộ phim thể thao kịch tính lấy bối cảnh thế giới đua xe F1, do Joseph Kosinski đạo diễn và Brad Pitt thủ vai chính. Bộ phim chính thức công chiếu tại Việt Nam, Mỹ, và nhiều thị trường khác từ 27/6/2025.
Du lịch Thủ đô đang trên đà phát triển ấn tượng với những con số kỷ lục trong 6 tháng đầu năm 2025. Đặc biệt, lượng khách quốc tế tăng trưởng vượt bậc, kéo theo tổng doanh thu ngành đạt mức cao chưa từng có.
Michael Olaha, chân sút đã đủ điều kiện nhập tịch Việt Nam, vừa tỏa sáng khi góp công vào cả ba bàn thắng giúp SLNA đánh bại Bình Dương 3-2 ở bán kết Cúp quốc gia.
HLV Mai Đức Chung vừa chốt danh sách 23 cầu thủ đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam tham dự vòng loại Giải bóng đá nữ châu Á (Asian Cup) 2026. Tiền vệ Việt kiều Nguyễn Hoàng Nam Mi đã không có tên trong danh sách chính thức.
Các nhà nghiên cứu Trung Quốc vừa phát triển mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) mang tên DAMO GRAPE có khả năng phát hiện sớm dấu hiệu ung thư dạ dày nhờ các hình ảnh thường quy chụp CT không cản quang (non-contrast CT).
Chiều 26/6, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh công bố điểm chuẩn thi tuyển vào lớp 10 của hơn 100 trường công lập năm học 2025-2026, hệ thường.
Chiều 26/6, các thí sinh tham dự Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2025 tiếp tục làm bài thi môn Toán. Sau 90 phút làm bài thi với hình thức trắc nghiệm, nhiều thí sinh Hà Nội ra về và than đề Toán "quá khó", dự báo điểm Toán năm nay sẽ không cao như mong đợi.
Chiều 26/6, kết thúc thời gian làm bài thi môn Toán - môn thi bắt buộc thứ hai trong Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông 2025, nhiều thí sinh tại Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng đề thi năm nay khá khó.
Barbora Krejcikova (hạng 17 WTA) rất có thể sẽ không thể bảo vệ chức vô địch mà cô đã giành được ở Wimbledon năm ngoái. Lý do: cô vừa dính chấn thương đùi ở giải đấu khởi động cho giải đấu năm nay.
Ngày 26/6, Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đã tới thăm huyện Aranyaprathet thuộc tỉnh Sa Kaeo, một trong 6 tỉnh Thái Lan giáp giới Campuchia và chủ trì cuộc họp tại đây để thảo luận căng thẳng biên giới đang diễn ra với Campuchia, cũng như đánh giá tác động của việc đóng cửa biên giới.