Tito & “Kinh điển”: Sự ra đời của tư duy mới

(TT&VH)- Có thể, những mất mát về nhân sự ở hàng thủ buộc Tito Vilanova phải có những thay đổi đầy bất ngờ bằng cách sử dụng Adriano trong vai trò trung vệ. Nhưng, cách mà Tito chủ động xây dựng chiến thuật trong trận đấu khắc nghiệt nhất ở La Liga từ đầu mùa khiến nhiều người phải kính nể. Đó có thể là sự khởi đầu cho một tư duy bóng đá mới của Tito và Barca.

Trong hơn hai thập niên trở lại đây, Barca luôn là hình ảnh tiêu biểu cho những bước tiến bộ quan trọng của bóng đá thế giới. Johan Cruyff đã viết nên một trong những trang sử hào hùng nhất của đội bóng xứ Catalunya bằng lối chơi tấn công đẹp mắt. Với huyền thoại người Hà Lan, Barca không vận hành theo sơ đồ cố định mà chuyển biến rất phức tạp, với những tiền vệ linh động. Cruyff đã xây dựng thế hệ “Dream Team”, và đến giờ những ảnh hưởng của ông vẫn còn.

Khi Pep Guardiola - một học trò xuất sắc của Cruyff - lên dẫn dắt Barca, một bước ngoặt mới ra đời. Một vài điểm mà Pep xây dựng mang hơi hướm của Cruyff, nhưng thực tế càng đá Barca càng mang đến một hình hài mới. “Pep Team” giống như một quy luật về sự tiến hóa của cuộc sống. Lối chơi tiqui-taca được Pep đẩy lên một tầm cao mới. Ở đó, Barca có thể hủy diệt các đối thủ kể cả khi họ không có một cầu thủ nào đá tiền đạo thực thụ. Sơ đồ không “số 9” mà Pep phát minh được Del Bosque lặp lại với đội Tây Ban Nha, và thành công vang dội. Với Pep, một loạt tiền vệ Busquets, Yaya Toure, Mascherano rồi Keita được kéo xuống đá trung vệ.

Từ nền tảng mà Pep để lại, Tito đang đưa Barca đi theo một hướng hoàn toàn mới. Trong 11 trận đấu từ khi Tito ngồi ghế huấn luyện, chỉ có một vài thay đổi nhỏ được thực hiện, nhưng thực tế là Barca đã thay đổi rất nhiều. Cách mà Tito bố trí hàng thủ khi bước vào trận “El Clasico” là một bất ngờ lớn. Lúc đầu, khi nhìn vào danh sách 11 cầu thủ Barca đá chính, thậm chí người ta không hiểu Tito bố trí sơ đồ chiến thuật như thế nào. Sự xuất hiện cùng lúc của 3 hậu vệ cánh là một điều hết sức kỳ lạ.

Adriano đá trung vệ, điều mà chỉ Tito mới làm- Ảnh Getty

Chỉ đến khi Barca vận hành một thời gian nhất định, cách đá của Barca mới được nhìn ra, khi Adriano thi đấu với vai trò trung vệ. Mất các trụ cột Pique và Puyol khiến Tito buộc phải làm thế? Đúng! Nhưng điểm đáng chú ý là Song đã được xây dựng thành cặp trung vệ với Mascherano từ một vài trận trước. Vậy mà Tito vẫn chọn Adriano, chưa kể Busquets cũng có thể đá trung vệ. Sự kết hợp giữa Adriano, Mascherano, Dani Alves và Jordi Alba, hàng thủ Barca có chiều cao trung bình 1,72m. Nghĩa là thấp hơn đến 11cm nếu so với chiều cao trung bình 10 cầu thủ Real, trừ Casillas.

Chưa ai làm điều kỳ lạ như vậy, nhưng giờ thì Tito đã làm. Không có một trung vệ thực thụ - Mascherano vốn xuất thân từ trung tuyến - nhưng Barca vẫn đá rất tốt. Sau nửa đầu hiệp thứ nhất gặp khó khăn, tình hình được kiểm soát khi Messi ghi bàn gỡ hòa 1-1.

Sự suy giảm của đế chế Pep Guardiola

Mỗi trận đấu, Tito đều cố gắng để làm giảm đi dấu ấn của người tiền nhiệm Pep Guardiola, và biến Barca thành đội bóng mang bản sắc riêng. Tất nhiên, không HLV nào muốn chịu ảnh hưởng quá lớn từ người đi trước. Tito đang làm được khá tốt mục tiêu của mình trong 10 trận đầu tiên. Trận “El Clasico” càng giúp làm nổi bật hơn nữa dấu ấn của Tito. Không chỉ về cách bố trí đội hình, mà còn nhiều điểm khác.

Có thể một số người thất vọng khi Barca không thắng, nhưng Tito đã thành công với trận “El Clasico” của riêng mình, trong bối cảnh mà lâu rồi Real mới đá hay và chủ động đến vậy. Barca của Tito đang thể hiện tinh thần mạnh mẽ. Messi ghi cú đúp, nhưng không phải cả đội dựa vào anh. Tương tự, Xavi, Iniesta, hay Fabregas cũng được biến thành những mắt xích riêng trong lối chơi tập thể, chứ không còn là trung tâm của đội bóng. Nói cách khác, đế chế Pep đang suy giảm đi rất nhiều.

Mùa trước, Pep thất bại khi vào giai đoạn căng thẳng nhất các trụ cột Messi và Xavi không lên tiếng. Thời điểm này, một trận “Kinh điển” chấp nhận được về tỷ số lẫn lối chơi, và 8 điểm nhiều hơn Real, Tito có lý do để lạc quan về khả năng giành vinh quang.

Ngọc Huy