"Ngôi sao" thực sự ở World Cup 2010: Tại sao bạch tuộc Paul dự đoán đúng?

09/07/2010 10:41 GMT+7 | World Cup 2010

(TT&VH) - Trong khi các nhà phân tích bóng đá đổ dồn về Oberhausen để giải thích kỹ năng dự đoán của bạch tuộc Paul, giới toán học cũng có những lập luận riêng của họ. Hãy hình dung trò dự đoán của Paul giống như việc tung đồng xu: chỉ có hai kết quả, sấp hoặc ngửa. Cơ hội xảy ra một trong hai trường hợp đó là 0,5, hay 50%.


Ảnh: Getty
Nếu đồng xu được tung lên hai lần, khả năng ra sấp, hoặc ngửa, liên tiếp là 0,25 (0,5 x 0,5), hay 25%. Tương tự như thế, nếu chúng ta tung đồng xu 5 lần thì khả năng ra sấp, hoặc ngửa, liên tiếp là 0,03125 (0,5 x 0,5 x 0,5 x 0,5 x 0,5), hay 3,125%. Vậy nếu tung đồng xu 10 lần thì sao? Khi đó, tỷ lệ sẽ là 0,0009765625, hay có 0,098% cơ hội đồng xu sẽ cùng xuất hiện một mặt sau 10 lần tung liên tiếp.

Điều đó có nghĩa là dù cho có tung đồng xu bao nhiêu lần, cơ hội cùng ra một mặt sẽ nhỏ đi, nhưng vẫn luôn tồn tại. Áp dụng điều đó vào những dự đoán của Paul, với việc mỗi trận đấu luôn có kết quả thắng thua từ vòng loại trực tiếp, thì khả năng Paul dự đoán đúng một trận riêng lẻ là 50%. Giờ đây, Paul đã dự đoán đúng kết quả cả 6 trận của tuyển Đức. Khả năng điều đó xảy ra, theo xác suất, là 1,5625%, khá nhỏ, nhưng không phải là vô vọng.

Cho nên có lẽ Paul không phải là một phép màu, mà chỉ là sự may mắn. Hiện tượng này có thể áp dụng vào nhiều lĩnh vực khác trong cuộc sống. John Allen Paulos trong quyển A Mathematician Plays the Stock Market (Một nhà toán học làm điên đảo thị trường chứng khoán). Nhà toán học trong quyển sách đó sẽ gửi một lá thư dự đoán cho 64.000 người chơi chứng khoán trong tuần lễ đầu tiên. Một nửa thư dự đoán chỉ số chứng khoán sẽ tăng, một nửa dự đoán nó sẽ giảm. Dù cho điều gì xảy ra, khoảng 32.000 người sẽ nhận được dự đoán chính xác. Nhà toán học tiếp tục lặp lại quá trình đó, nhưng lần này chỉ với một nửa những người dự đoán chính xác. Như thế sẽ có 16.000 người nhận dự đoán chính xác trong tuần lễ tiếp theo. Cứ tiếp tục như thế, đến tuần lễ thứ 6, sẽ còn lại 1.000 người nhận được dự đoán chính xác trong 6 tuần liên tiếp. Kể từ đây, những người nào muốn nhận thư tiếp sẽ phải trả tiền, và rõ ràng họ sẵn sàng trả.

Hiện tượng Paul cũng gần như thế. Nassem Nicholas Taleb, trong cuốn sách Fooled by Randomness (Bị sự ngẫu nhiên lừa phỉnh) mà ông viết trước khi hoàn tất quyển sách nổi tiếng The Black Swan (Con thiên nga đen), giải thích hiện tượng này: “Nếu một người đặt một số lượng vô hạn định những chú khỉ phía trước một lượng vô hạn định những máy đánh chữ và để mặc cho chúng muốn làm gì thì làm, chắc chắn sẽ có một chú khỉ gõ được chính xác bản trường ca Iliad. Tuy nhiên, vấn đề là khi bạn đã tìm ra người hùng trong số những chú khỉ đó, bạn có dám cả gan đánh cược rằng chú ta sẽ gõ được bản trường ca Oddessey nữa không?”
Trần Trọng

Dành cho fan tuyển Đức

Bạch tuộc là món ăn phổ biến, được ưa chuộng đặc biệt ở Hàn Quốc và Nhật Bản; được xem như loại thức ăn bồi bổ sức khỏe cực tốt cho những người sức khỏe yếu, phụ nữ mới sinh con, thậm chí được ăn sống theo kiểu sushi. Tại Việt Nam, bạch tuộc có đôi phần lép vế so với các loại mực có lẽ do chúng kém ngọt. Tuy nhiên bạch tuộc sống, còn tung tăng bơi lội thì độ ngọt trội hơn hẳn.

Đối thủ của Đức

Giải đấu

Vòng

Dự đoán

của Paul

 Kết quả

 

Ba Lan

Euro 2008

Vòng bảng

Đức

2-0

Đúng

Croatia

Euro 2008

Vòng bảng

Croatia

1-2

Đúng

Áo

Euro 2008

Vòng bảng

Đức

1-0

Đúng

BĐN

Euro 2008

Tứ kết

Đức

3-2

Đúng

TNK

Euro 2008

Bán kết

Đức

3-2

Đúng

TBN

Euro 2008

Chung kết

Đức

0-1

Sai

Australia

WC 2010

Vòng bảng

Đức

4-0

Đúng

Serbia

WC 2010

Vòng bảng

Serbia

0-1

Đúng

Ghana

WC 2010

Vòng bảng

Đức

1-0

Đúng

Anh

WC 2010

Vòng 16 đội

Đức

4-1

Đúng

Argentina

WC 2010

Tứ kết

Đức

4-0

Đúng

TBN

WC 2010

Bán kết

TBN

0-1

Đúng

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm