Tiến sĩ Mai Văn Khiêm: Chiều 3/10, bão MATMO vào Biển Đông, gây mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo dự báo của Cơ quan khí tượng thủy văn, bão MATMO diễn biến phức tạp khi vào Biển Đông. Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Mai Văn Khiêm đã có cuộc trao đổi về vấn đề này.

* Diễn biến bão MATMO hiện tại thế nào, và các dự báo của quốc tế cũng như Việt Nam về cơn bão này thưa ông?

- Sáng 2/10, áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Philippines đã mạnh lên thành bão - cơn bão thứ 21 trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương và có tên quốc tế là MATMO (Tên bão do Hoa Kỳ đặt tên. MATMO trong tiếng Chamorro có nghĩa là mưa lớn), đến trưa 3/10 bão MATMO ở vùng bờ biển phía Đông của khu vực đảo Luzon (Philippines).

Thời điểm trưa ngày 3/10, bão ở ngoài Biển Đông, dự báo của các Trung tâm Dự báo bão quốc tế tương đối đồng nhất, dự báo chiều 3/10, bão MATMO sẽ di chuyển vào Biển Đông, đến chiều và đêm ngày 5/10 sẽ đi qua khu vực giữa đảo Hải Nam và bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc) để đi vào phía Bắc của Vịnh Bắc Bộ, cường độ bão khi ở khu vực phía Đông bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc) mạnh cấp 12-13, khi vào vịnh Bắc Bộ cường độ bão giảm còn cấp 10, sau đó có khả năng di chuyển vào khu vực đất liền tỉnh Quảng Ninh và suy yếu dần.

Dự báo của Cơ quan khí tượng thủy văn Việt Nam là khoảng chiều tối 3/10, bão MATMO sẽ vượt qua khu vực phía Bắc của đảo Luzon (Philippines) vào Biển Đông và trở thành cơn bão số 11 trên Biển Đông trong năm 2025. Dự báo, sau khi di chuyển vào Biển Đông, gặp điều kiện nhiệt độ mặt nước biển tương đối thuận lợi (khoảng 29 độ C), độ đứt gió tại khu vực phía Bắc của Biển Đông (nơi vùng tâm bão MATMO di chuyển vào) nhỏ, thuận lợi cho sự phát triển của bão. Trong khi đó, áp cao cận nhiệt đới, hình thế quyết định tốc độ di chuyển vào hướng di chuyển của bão MATMO lấn mạnh về phía Tây khiến bão MATMO có xu hướng mạnh lên và di chuyển nhanh (trung bình từ 25-30km/h). Cường độ cực đại của bão có thể đạt cấp 12-13, giật cấp 14-15 khi ở phía Đông bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc).

* Khi di chuyển vào khu vực vùng biển tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), diễn biến bão số 11 sẽ thế nào, thưa ông?

- Từ thời điểm bão di chuyển vào khu vực vùng biển tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), lưỡi áp cao cận nhiệt đới có xu hướng suy yếu, lúc này sẽ có 2 kịch bản di chuyển của bão số 11.

Kịch bản 1 (có xác suất khoảng 70-75%) tương ứng với xu hướng lưỡi áp cao cận nhiệt đới suy yếu nhanh và rút ra phía Đông, bão số 11 sẽ di chuyển theo hướng lệch Bắc nhiều hơn, di chuyển trên đất liền nhiều hơn (khá giống đường đi của bão số 9) nên khi đến khu vực phía Bắc của tỉnh Quảng Ninh sẽ suy giảm đi từ 2-4 cấp so với thời điểm bão mạnh nhất. Với kịch bản này, ở khu vực vịnh Bắc Bộ gió mạnh cấp 9-10, đất liền Quảng Ninh-Hải Phòng gió mạnh cấp 8-9, và có mưa to ở Bắc Bộ (trọng tâm là khu vực trung du và vùng núi).

Kịch bản 2 cực đoan hơn (có xác suất khoảng 25-30%): khi áp cao cận nhiệt đới suy yếu không đáng kể khiến bão di chuyển chủ yếu trên biển nên suy yếu ít hơn kịch bản 1. Do đó, cường độ bão khi đi vào khu vực Quảng Ninh sẽ mạnh hơn so với kịch bản 1, có thể gây gió mạnh cấp 9-10 (giật cấp 12-14), ảnh hưởng sẽ mở rộng xuống phía Nam hơn (Quảng Ninh-Ninh Bình), mưa cũng sẽ lớn hơn, vùng gió mạnh cũng sâu hơn trong đất liền

Các khả năng di chuyển của bão còn có khả năng thay đổi khi bão di chuyển vào Biển Đông (thì các kịch bản sẽ rõ ràng hơn), vì vậy cần phải cập nhật thông tin liên tục về cơn bão MATMO (bão số 11). Cục Khí tượng Thủy văn hiện đang phát 4 bản tin/ngày về cơn bão MATMO. Từ chiều 3/10, khi bão MATMO vào Biển Đông, Cục sẽ phát 8 bản tin/ngày.

Đối với tình hình mưa lớn do tác động của bão MATMO (Bão số 11), dự báo từ đêm 5/10 đến hết đêm 7/10, khu vực Bắc Bộ và Thanh Hoá có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến 100-200mm, cục bộ có nơi trên 300mm; riêng khu vực vùng núi, trung du Bắc Bộ lượng mưa phổ biến từ 150-250mm, cục bộ có nơi trên 400mm.

Từ ngày 6-9/10, ở Bắc Bộ, Thanh Hóa, Nghệ An xuất hiện 1 đợt lũ, đỉnh lũ trên các sông ở từ trên báo động 2 đến trên báo động 3.

* Trân trọng cảm ơn Tiến sĩ Mai Văn Khiêm!