THEO DÒNG THỜI SỰ: Phát triển kinh tế tư nhân – Bài 2: Tháo gỡ điểm nghẽn

Mặc dù có nhiều đóng góp nổi bật, tuy nhiên, các chuyên gia cho biết kinh tế tư nhân Trung Quốc vẫn phải vượt qua nhiều khó khăn và thách thức như chi phí tài chính cao, rào cản gia nhập thị trường, gánh nặng quá lớn cũng như những biến động của tình hình thế giới...

Xem chuyên đề Phát triển kinh tế tư nhân TẠI ĐÂY

Hiện nay, những vướng mắc chính mà kinh tế tư nhân Trung Quốc phải đối mặt trong quá trình phát triển, đó là khó khăn về tiếp cận vốn và lãi suất cao. Các doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ và siêu nhỏ thường khó tiếp cận vốn và lãi suất cao. Theo báo cáo của Trung tâm Xúc tiến Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ Trung Quốc, hơn 60% doanh nghiệp vừa và nhỏ và siêu nhỏ cho biết vấn đề tài chính là trở ngại lớn nhất đối với sự phát triển của họ. Ngưỡng vay vốn ngân hàng cao và lãi suất cao khiến nhiều doanh nghiệp tư nhân khó có thể nhận được đủ hỗ trợ tài chính.

Ông Trương Hiểu Tinh, Trưởng Phòng thí nghiệm Phát triển và Tài chính quốc gia Trung Quốc, cho biết sự mất cân bằng về mặt cơ cấu trong việc phân bổ nguồn lực tài chính đã trở thành nút thắt chính hạn chế quá trình chuyển đổi và nâng cấp doanh nghiệp tư nhân.

Thứ hai là rào cản gia nhập thị trường. Một số ngành, lĩnh vực có chính sách tiếp cận thị trường không công bằng đối với doanh nghiệp tư nhân. Ví dụ, một số địa phương thiết lập rào cản ẩn trong quá trình đấu thầu, nhằm hạn chế sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân. Những hiện tượng này đã ảnh hưởng đến sự cạnh tranh lành mạnh của các doanh nghiệp tư nhân và hạn chế sự phát triển của kinh tế tư nhân.

Một cuộc khảo sát do Trung tâm Nghiên cứu Phát triển của Quốc vụ viện Trung Quốc tiến hành cho thấy, trong các lĩnh vực trọng điểm như năng lượng, truyền thông…, tỷ lệ tham gia của doanh nghiệp tư nhân chưa đến 35%. Trong khi đó, theo một cuộc khảo sát do Liên đoàn Công thương toàn Trung Quốc tiến hành năm 2024, có tới 43% doanh nghiệp từng gặp phải tình trạng phân biệt đối xử trong đấu thầu và 61,8% doanh nghiệp tư nhân cho rằng hiện tượng "cửa kính" và "cửa xoay" vẫn tồn tại. Hiện tượng "cửa kính" (glass door) và "cửa xoay" (revolving door) trong nền kinh tế Trung Quốc là những thuật ngữ mô tả tình trạng quan chức chính phủ sau khi nghỉ hưu hoặc rời bỏ vị trí công tác, sau đó chuyển sang làm việc trong các doanh nghiệp nhà nước, các tập đoàn lớn, hoặc các công ty có liên quan đến lĩnh vực mà họ từng quản lý.

Thứ ba, gánh nặng chi phí quá lớn. Các doanh nghiệp tư nhân phải gánh chịu gánh nặng lớn về thuế, phí, bảo hiểm xã hội... Theo số liệu từ Viện nghiên cứu Khoa học Tài chính Trung Quốc, gánh nặng thuế của doanh nghiệp nước này đang ở mức tương đối cao trên toàn cầu, trong đó các doanh nghiệp tư nhân phải chịu gánh nặng thuế đặc biệt cao.

Thứ tư, chính sách chưa thực hiện đầy đủ. Một số biện pháp chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân đã bị xem nhẹ và chưa được triển khai đầy đủ trong quá trình thực hiện. Ví dụ, một số nơi triển khai chính sách miễn, giảm thuế, phí chậm, chưa đầy đủ, ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện chính sách.

Để giải quyết những khó khăn và vấn đề chính mà kinh tế tư nhân Trung Quốc phải đối mặt, các chuyên gia đã đưa ra nhiều kiến nghị chính sách, trong đó bao gồm tối ưu hóa môi trường tài chính. Các tổ chức tài chính cần tăng cường hỗ trợ cho các doanh nghiệp tư nhân. Khuyến khích các tổ chức tài chính đổi mới sản phẩm và dịch vụ tài chính, tăng tín dụng cho doanh nghiệp tư nhân và giảm chi phí tài chính. Hoàn thiện việc xây dựng hệ thống tín dụng. Thúc đẩy việc thành lập hồ sơ tín dụng cho doanh nghiệp tư nhân, nâng cao xếp hạng tín nhiệm của doanh nghiệp tư nhân, cung cấp cho các tổ chức tài chính cơ sở đánh giá rủi ro chính xác.

Bên cạnh đó là xóa bỏ rào cản gia nhập thị trường. Thực hiện đầy đủ chế độ danh mục cấm để tiếp cận thị trường; liệt kê rõ ràng các ngành, lĩnh vực, doanh nghiệp... bị cấm hoặc hạn chế tham gia thị trường, để bảo đảm cho các doanh nghiệp tư nhân có thể tham gia cạnh tranh trên thị trường một cách công bằng. Cùng với đó là tăng cường giám sát các ngành công nghiệp độc quyền, đồng thời phá vỡ độc quyền hành chính và khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các lĩnh vực điện, viễn thông, giao thông vận tải, dầu khí...

Các biện pháp giảm gánh nặng cho doanh nghiệp cũng được nêu ra, cụ thể là tiếp tục giảm thuế và phí song hành với tối ưu hóa chính sách thuế, thực hiện cải cách thuế giá trị gia tăng, ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp và các chính sách khác, giảm gánh nặng cho doanh nghiệp tư nhân một cách hiệu quả; điều chỉnh hợp lý mức đóng bảo hiểm xã hội; nghiên cứu giảm tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội của doanh nghiệp hợp lý, để giảm chi phí lao động của doanh nghiệp.

Một điểm quan trọng là tăng cường thực hiện hiệu quả các chính sách, cụ thể tăng cường công tác tuyên truyền chính sách. Công khai, giải thích các chính sách, biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân thông qua nhiều kênh khác nhau, nhằm nâng cao nhận thức của doanh nghiệp tư nhân về các chính sách. Thiết lập cơ chế giám sát thực hiện chính sách. Thường xuyên kiểm tra việc thực hiện chính sách để bảo đảm các biện pháp chính sách đi vào cuộc sống, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế tư nhân.

Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chỉ ra rằng, một số khó khăn và thách thức mà phát triển kinh tế tư nhân phải đối mặt hiện nay, xuất hiện trong quá trình cải cách phát triển, chuyển đổi nâng cấp công nghiệp, là cục bộ chứ không phải tổng thể, là tạm thời chứ không phải lâu dài, là có thể khắc phục chứ không phải khó giải quyết. Phần lớn các doanh nghiệp tư nhân, doanh nhân tư nhân cần xem xét tình hình một cách toàn diện, biện chứng, hiểu sâu sắc những ưu thế nổi bật của sự phát triển kinh tế, sức phục hồi mạnh mẽ, tiềm năng lớn và dư địa phục hồi rộng rãi.

Trung Quốc vẫn là một trong những quốc gia có cơ hội đầu tư tốt nhất trên thế giới. Với sự phát triển của kinh tế ngoài quốc doanh, các doanh nghiệp tư nhân có nhiều không gian, nhiều cơ hội và triển vọng tươi sáng hơn để thể hiện tài năng của mình, hoàn toàn có thể đạt được những thành tựu lớn hơn.