(Thethoavanhoa.vn) - Mường Lò - Nghĩa Lộ - thị xã miền tây của tỉnh Yên Bái, không chỉ nổi tiếng là vùng gạo trắng nước trong với cánh đồng Mường Lò lớn thứ hai ở vùng Tây Bắc mà còn là nơi cư ngụ đông đúc và lâu đời của người Thái Đen với nhiều nét văn hóa độc đáo. Bên cạnh hệ thống ngôn ngữ, chữ viết, người Thái Mường Lò còn có nhiều lễ hội dân gian, nhiều loại nhạc cụ, nhiều điệu dân ca, dân vũ... trong đó phải kể đến điệu múa xòe, đặc biệt là 6 điệu xòe cổ hay “xé cáu ké”.
Trải qua thăng trầm của lịch sử, người Thái Mường Lò không làm mất đi bản sắc văn hóa... 6 điệu xòe cổ gồm; điệu xòe vòng (xé vóng); điệu vòng tròn vỗ tay (ỏm lọm tốp mứ); điệu tung khăn (nhôm khăn); điệu bổ bốn (phá xí); điệu tiến lùi (đổn hôn); điệu nâng khăn mời rượu (khắm khăn mơi lảu) chính là khởi nguồn cho 36 điệu xòe khác vẫn được người Thái vùng Mường Lò - Nghĩa Lộ gìn giữ và lưu truyền với mong muốn về một cuộc sống bình yên, hạnh phúc...
Chúng tôi đến Mường Lò - Nghĩa Lộ vào những ngày cuối cùng của năm 2013. Nơi đây, gần như bản làng nào của người Thái cũng có một đội múa xoè. Những thiếu nữ Thái với chiếc áo cỏm mềm mại, váy nhung huyền căng tràn sức trẻ, thướt tha như bước ra từ trong câu truyện cổ. Những điệu xoè cổ còn lưu truyền nơi đây như đưa ta về thủa hồng hoang. Câu hát mời gọi đưa nhịp chân du khách cuốn vào vòng xoè…
Một tiết mục múa xòe của người Thái. Nguồn: Internet
Bà Hoàng Thị Hồng Hạnh, Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghĩa Lộ phấn khởi cho biết: Trong những năm qua, thị xã Nghĩa Lộ đã có nhiều hoạt động gìn giữ phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của người dân nơi đây. Đặc biệt là sau 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc” thị xã Nghĩa Lộ đã đầu tư, nghiên cứu, sưu tầm và tổ chức truyền dạy những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc, trong đó có 6 điệu xòe cổ của đồng bàoThái cho các thế hệ trẻ.
Đến nay tất cả 7 xã, phường của thị xã Nghĩa Lộ đều có đội văn nghệ, trong đó 6 điệu xòe được coi là mũi nhọn. Chính những hoạt động tích cực của các đội văn nghệ quần chúng ở cơ sở đã góp phần gìn giữ, khôi phục và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của người Thái nơi đây. Nhiều lễ hội đã được khôi phục, tổ chức, đáp ứng được nhu cầu của bà con, từ đó làm phong phú thêm đời sống tinh thần cuả người dân nơi này. Điển hình là đội văn nghệ bản Đêu - xã Nghĩa An hay đội văn nghệ bản Tông Pọng - phường Tân An, đội văn nghệ bản Cang Nà - phường Trung Tâm...
Trước đây, không phải đội văn nghệ nào cũng biết thể hiện các điệu xòe cổ. Do vậy, chính quyền địa phương rất quan tâm tới việc mời các nghệ nhân hiểu sâu sắc về 6 điệu xòe cổ tổ chức truyền dạy cho lớp trẻ. Một trong những người có công lớn là ông Lò Văn Biến, một nghệ nhân dân gian dân tộc Thái, ở Bản Căng Nà, phường Trung Tâm, ông chia sẻ: Là một trong số ít người hiểu biết sâu sắc về văn hóa dân tộc Thái và thể hiện được thuần thục 6 điệu xòe cổ nên trong suốt thời gian qua ông đã không mệt mỏi dày công nghiên cứu và truyền dạy cho đội văn nghệ của bản mình. Giờ đây thành viên trong các đội văn nghệ đều thành thạo các điệu xòe cổ… Cũng theo ông Lò Văn Biến thì việc truyền dậy cho các thế hệ con cháu biết và cảm nhận được những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, đặc sắc của dân tộc mình chính là niềm vui, là việc làm có ý nghĩa lớn nhất đối với cuộc đời ông.
Người Thái Đen Mường Lò có nguồn gốc và quá trình hình thành với gần nghìn năm lịch sử. Chính trong bề dày lịch sử ấy, người Thái đã biết xây dựng cho mình một truyền thống văn hóa riêng, độc đáo mà ở đó chứa đựng đầy đủ các giá trị nghệ thuật, giá trị nhận thức, giáo dục, giá trị thẩm mỹ. Trong đó xòe cổ chính là một trong những yếu tố tạo nên những giá trị ấy. Và màn đại xòe xác lập Kỷ lục Việt Nam, với sự tham gia của hơn 2000 nghệ nhân, diễn viên chuyên và không chuyên được thị xã Nghĩa Lộ tỉnh Yên Bái tổ chức ngày 29/9/2013 nhân dịp kỉ niệm 55 năm ngày Bác Hồ lên thăm Yên Bái (25/9/1958 - 25/9/2013) chính là sự khẳng định giá trị trường tồn của 6 điệu xòe cổ - một sắc thái làm nên văn hóa tộc người Thái Mường Lò.
Múa xòe - một hoạt động không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Thái Đen Mường Lò. Chính trong lao động sáng tạo cùng với lối ứng xử đẹp của con người với con người, của con người với tự nhiên đã tạo ra loại hình nghệ thuật xòe cổ độc đáo, chứa đựng những nét văn hóa riêng có của đồng bào Thái. Trong các điệu múa xòe cổ đó chứa đựng đầy đủ các yếu tố để khẳng định là một giá trị văn hóa, giá trị nghệ thuật, giá trị giáo dục, nhận thức, thẩm mỹ trong kho tàng văn hóa dân gian.
Những giá trị ấy không chỉ tạo nên môi trường văn hóa để nuôi dưỡng tâm hồn cộng đồng người Thái mà còn có tác động tích cực tới đời sống tinh thần của các dân tộc anh em cùng chung sống. Do vậy việc gìn giữ phát huy và bảo tồn những giá trị văn hóa đặc sắc của Người Thái Mường Lò mà đặc biệt là 6 điệu xòe cổ là việc cần thiết không chỉ làm phong phú thêm đời sống tinh thần của người dân nơi đây mà còn góp phần “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc” như Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII ) của Đảng đề ra.
Ngày 17/10, ông Nguyễn Phước Lộc, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh cùng đại diện Sở Văn hóa và Thể thao, Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Thành phố đến thăm, tri ân các văn nghệ sỹ đang sinh sống tại Viện dưỡng lão Thị Nghè (phường Thạnh Mỹ Tây).
Ngày 16/10, Tập đoàn sản xuất chất bán dẫn Đài Loan (TSMC) của Trung Quốc công bố lợi nhuận quý III/2025 tăng 39,1% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt dự báo và đạt mức cao nhất từ trước đến nay, nhờ nhu cầu mạnh mẽ đối với chip trí tuệ nhân tạo (AI).
Sáng 17/10, tiếp tục Chương trình Phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận và thông qua Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, áp dụng từ thời kỳ tính thuế năm 2026 và thời điểm quyết toán thuế sẽ là vào quý I/2027. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên thảo luận.
Cô ấy được coi là một trong những tài năng trẻ hàng đầu của bóng chuyền nữ Việt Nam. Bên cạnh tài năng, cô ấy còn sở hữu nhan sắc “lạ”, khác hẳn các hoa khôi bóng chuyền.
Sáng 17/10 tại Hà Nội, ngay sau chuyến bay hơn 10 giờ từ Oslo (Na Uy), bộ đôi huyền thoại Secret Garden đã có buổi gặp gỡ báo chí do Báo Nhân Dân và IB Group Việt Nam tổ chức, chia sẻ về đêm diễn "Secret Garden Live in Vietnam" sẽ diễn ra tối 18/10/2025 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Mỹ Đình.
Ngày 17/10, tại Tokyo (Nhật Bản), Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam phối hợp cùng Liên hiệp các Hội UNESCO Nhật Bản tổ chức Hội nghị quốc tế "Công nghiệp văn hóa – Động lực chiến lược trong phát triển bền vững".
Đỗ Hoàng Hên (tên tiếng Việt của Hendrio Araujo Da Silva) không giấu được hạnh phúc tại Lễ trao Quyết định cho nhập tịch Việt Nam đối với tiền vệ gốc Brazil được tổ chức tại Sở Tư pháp thành phố Hà Nội sáng nay 17/10.
Trong mỗi giai đoạn phát triển, Đảng ta đều để lại một dấu ấn thể chế gắn với văn hóa lãnh đạo của thời đại. Nếu Nghị quyết 26 (ngày 19/5/2018) là tầm nhìn chiến lược về xây dựng đội ngũ cán bộ, thì nay, Quy định số 377-QĐ/TW vừa được Bộ Chính trị ban hành lại là bước tiến mới – không chỉ "phân cấp" hay "siết quy trình", mà còn là một cách ứng xử có văn hóa với quyền lực và con người.
Sáng 17/10, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi). Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên thảo luận.
Bóng rổ Việt Nam vừa ghi nhận một cột mốc đáng tự hào khi trung phong Nguyễn Huỳnh Phú Vinh chính thức gia nhập Bishrelt Metal Basketball Team, đội bóng đang thi đấu tại MBA – Mongolian Basketball The League, giải bóng rổ chuyên nghiệp cao nhất của Mông Cổ.
Các trường đại học vừa là nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, vừa là động lực thúc đẩy phát triển. Tuy nhiên, giáo dục đại học Việt Nam đang đối mặt với áp lực cạnh tranh to lớn trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.
Các hãng hàng không giá rẻ (LCC) của Hàn Quốc đang đối mặt nguy cơ sụt giảm doanh thu do tâm lý e ngại du lịch tới Đông Nam Á gia tăng, sau một loạt vụ việc gây lo ngại về an ninh đối với du khách Hàn Quốc tại khu vực này được truyền thông trong nước phản ánh đậm nét.
Hà Nội FC ra mắt HLV Harry Kewell vốn có sự nghiệp cầu thủ lừng lẫy, bên cạnh ngôi sao Hoàng Hên đã được nhập tịch. Nhưng bên kia chiến tuyến, Ninh Bình của HLV Gerard Castano cũng sở hữu dàn ngôi sao đình đám như Hoàng Đức, Văn Lâm...
Steve Jobs, nhà đồng sáng lập và CEO huyền thoại của Apple, sẽ được vinh danh bằng một đồng xu kỷ niệm 1 USD đặc biệt vào năm 2026 từ Cục đúc tiền kim loại Hoa Kỳ (United States Mint).
Ngày 17/10, Thành ủy Huế tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, phân công, chỉ định đồng chí Nguyễn Đình Trung, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đắk Lắk tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Bí thư Thành ủy Huế, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Trong khuôn khổ "Ngày hội Văn học Hàn Quốc 2025", Trung tâm Văn hóa Hàn Quốc tại Việt Nam phối hợp cùng Cơ quan Xúc tiến Công nghiệp Xuất bản Hàn Quốc và Trường ĐH Phenikaa tổ chức chương trình "Gặp gỡ tác giả Shin Kyung Sook".
Herbalife Việt Nam, một trong những công ty hàng đầu về sức khỏe và thể chất, đã và đang tổ chức chuỗi chương trình Lễ Tái Ký Kết với các đối tác Casa Herbalife trên toàn quốc.
Sáng 17/10/2025, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính chủ trì cuộc họp về việc đề xuất chọn ngày 24 tháng 11 hằng năm là “Ngày Văn hóa Việt Nam”.