(Thethoavanhoa.vn) - Mường Lò - Nghĩa Lộ - thị xã miền tây của tỉnh Yên Bái, không chỉ nổi tiếng là vùng gạo trắng nước trong với cánh đồng Mường Lò lớn thứ hai ở vùng Tây Bắc mà còn là nơi cư ngụ đông đúc và lâu đời của người Thái Đen với nhiều nét văn hóa độc đáo. Bên cạnh hệ thống ngôn ngữ, chữ viết, người Thái Mường Lò còn có nhiều lễ hội dân gian, nhiều loại nhạc cụ, nhiều điệu dân ca, dân vũ... trong đó phải kể đến điệu múa xòe, đặc biệt là 6 điệu xòe cổ hay “xé cáu ké”.
Trải qua thăng trầm của lịch sử, người Thái Mường Lò không làm mất đi bản sắc văn hóa... 6 điệu xòe cổ gồm; điệu xòe vòng (xé vóng); điệu vòng tròn vỗ tay (ỏm lọm tốp mứ); điệu tung khăn (nhôm khăn); điệu bổ bốn (phá xí); điệu tiến lùi (đổn hôn); điệu nâng khăn mời rượu (khắm khăn mơi lảu) chính là khởi nguồn cho 36 điệu xòe khác vẫn được người Thái vùng Mường Lò - Nghĩa Lộ gìn giữ và lưu truyền với mong muốn về một cuộc sống bình yên, hạnh phúc...
Chúng tôi đến Mường Lò - Nghĩa Lộ vào những ngày cuối cùng của năm 2013. Nơi đây, gần như bản làng nào của người Thái cũng có một đội múa xoè. Những thiếu nữ Thái với chiếc áo cỏm mềm mại, váy nhung huyền căng tràn sức trẻ, thướt tha như bước ra từ trong câu truyện cổ. Những điệu xoè cổ còn lưu truyền nơi đây như đưa ta về thủa hồng hoang. Câu hát mời gọi đưa nhịp chân du khách cuốn vào vòng xoè…
Một tiết mục múa xòe của người Thái. Nguồn: Internet
Bà Hoàng Thị Hồng Hạnh, Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghĩa Lộ phấn khởi cho biết: Trong những năm qua, thị xã Nghĩa Lộ đã có nhiều hoạt động gìn giữ phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của người dân nơi đây. Đặc biệt là sau 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc” thị xã Nghĩa Lộ đã đầu tư, nghiên cứu, sưu tầm và tổ chức truyền dạy những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc, trong đó có 6 điệu xòe cổ của đồng bàoThái cho các thế hệ trẻ.
Đến nay tất cả 7 xã, phường của thị xã Nghĩa Lộ đều có đội văn nghệ, trong đó 6 điệu xòe được coi là mũi nhọn. Chính những hoạt động tích cực của các đội văn nghệ quần chúng ở cơ sở đã góp phần gìn giữ, khôi phục và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của người Thái nơi đây. Nhiều lễ hội đã được khôi phục, tổ chức, đáp ứng được nhu cầu của bà con, từ đó làm phong phú thêm đời sống tinh thần cuả người dân nơi này. Điển hình là đội văn nghệ bản Đêu - xã Nghĩa An hay đội văn nghệ bản Tông Pọng - phường Tân An, đội văn nghệ bản Cang Nà - phường Trung Tâm...
Trước đây, không phải đội văn nghệ nào cũng biết thể hiện các điệu xòe cổ. Do vậy, chính quyền địa phương rất quan tâm tới việc mời các nghệ nhân hiểu sâu sắc về 6 điệu xòe cổ tổ chức truyền dạy cho lớp trẻ. Một trong những người có công lớn là ông Lò Văn Biến, một nghệ nhân dân gian dân tộc Thái, ở Bản Căng Nà, phường Trung Tâm, ông chia sẻ: Là một trong số ít người hiểu biết sâu sắc về văn hóa dân tộc Thái và thể hiện được thuần thục 6 điệu xòe cổ nên trong suốt thời gian qua ông đã không mệt mỏi dày công nghiên cứu và truyền dạy cho đội văn nghệ của bản mình. Giờ đây thành viên trong các đội văn nghệ đều thành thạo các điệu xòe cổ… Cũng theo ông Lò Văn Biến thì việc truyền dậy cho các thế hệ con cháu biết và cảm nhận được những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, đặc sắc của dân tộc mình chính là niềm vui, là việc làm có ý nghĩa lớn nhất đối với cuộc đời ông.
Người Thái Đen Mường Lò có nguồn gốc và quá trình hình thành với gần nghìn năm lịch sử. Chính trong bề dày lịch sử ấy, người Thái đã biết xây dựng cho mình một truyền thống văn hóa riêng, độc đáo mà ở đó chứa đựng đầy đủ các giá trị nghệ thuật, giá trị nhận thức, giáo dục, giá trị thẩm mỹ. Trong đó xòe cổ chính là một trong những yếu tố tạo nên những giá trị ấy. Và màn đại xòe xác lập Kỷ lục Việt Nam, với sự tham gia của hơn 2000 nghệ nhân, diễn viên chuyên và không chuyên được thị xã Nghĩa Lộ tỉnh Yên Bái tổ chức ngày 29/9/2013 nhân dịp kỉ niệm 55 năm ngày Bác Hồ lên thăm Yên Bái (25/9/1958 - 25/9/2013) chính là sự khẳng định giá trị trường tồn của 6 điệu xòe cổ - một sắc thái làm nên văn hóa tộc người Thái Mường Lò.
Múa xòe - một hoạt động không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Thái Đen Mường Lò. Chính trong lao động sáng tạo cùng với lối ứng xử đẹp của con người với con người, của con người với tự nhiên đã tạo ra loại hình nghệ thuật xòe cổ độc đáo, chứa đựng những nét văn hóa riêng có của đồng bào Thái. Trong các điệu múa xòe cổ đó chứa đựng đầy đủ các yếu tố để khẳng định là một giá trị văn hóa, giá trị nghệ thuật, giá trị giáo dục, nhận thức, thẩm mỹ trong kho tàng văn hóa dân gian.
Những giá trị ấy không chỉ tạo nên môi trường văn hóa để nuôi dưỡng tâm hồn cộng đồng người Thái mà còn có tác động tích cực tới đời sống tinh thần của các dân tộc anh em cùng chung sống. Do vậy việc gìn giữ phát huy và bảo tồn những giá trị văn hóa đặc sắc của Người Thái Mường Lò mà đặc biệt là 6 điệu xòe cổ là việc cần thiết không chỉ làm phong phú thêm đời sống tinh thần của người dân nơi đây mà còn góp phần “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc” như Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII ) của Đảng đề ra.
Trong một diễn biến bất ngờ nhưng đầy hứa hẹn, Nico O'Reilly đã lần đầu tiên được gọi lên đội tuyển Anh. Quyết định được đưa ra sau khi hậu vệ Reece James buộc phải rút lui khỏi danh sách triệu tập.
Trước khi LĐBĐ Malaysia (FAM) dính bê bối liên quan đến việc nhập tịch trái quy định, LĐBĐ châu Á (AFC) vẫn luôn duy trì lập trường nghiêm khắc trong việc xử lý các hành vi vi phạm quy chế của các liên đoàn thành viên.
Tối 6/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc của Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành, địa phương về tình hình tháo gỡ, khó khăn vướng mắc cho các dự án tồn đọng, kéo dài theo Kết luận của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Quốc hội và các Nghị định của Chính phủ.
Ngày 6/10, UBND thành phố Hải Phòng ban hành công văn số 2531/UBND-NNMT về việc chủ động ứng phó nguy cơ mưa lũ, lũ ống, lũ quét và sạt lở đất do ảnh hưởng của bão số 11, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công điện số 188/CĐ-TTg cùng ngày.
Thị trường chứng khoán Paris giảm mạnh và chi phí đi vay của Pháp tăng vọt trong ngày 6/10 sau khi Thủ tướng Sébastien Lecornu tuyên bố từ chức chỉ sau chưa đầy 1 tháng nhậm chức, đẩy nước này chìm sâu hơn vào khủng hoảng chính trị.
Sau khi cùng đàn anh Đỗ Minh Quân vô địch giải pickleball Dankbaar Resort Open Cup 2025 tại Quy Nhơn, Trương Vinh Hiển đã không giấu nổi sự xúc động của mình.
Từ ngày 8 đến 10/10/2025, Viện Phim Việt Nam tổ chức Những ngày phim Việt Nam chào mừng kỷ niệm 71 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2025).
Trở lại màn ảnh rộng trong phim điện ảnh Chị ngã em nâng của đạo diễn Vũ Thành Vinh, diễn viên Quốc Trường gây chú ý khi vào vai bác sĩ Trường - một vai chính diện đầy thử thách đối với anh.
Việc Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần đã bước sang tuần thứ hai và các nhà phân tích cảnh báo tình trạng này có thể kéo dài nhiều tuần do sự chia rẽ phe phái sâu sắc giữa đảng Cộng hòa của Tổng thống Donald Trump và đảng Dân chủ đối lập.
Việc Việt Nam vận động thành công để Đại hội đồng Liên hợp quốc lựa chọn Hà Nội làm địa điểm tổ chức Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng và để văn kiện quan trọng này mang tên "Công ước Hà Nội" là một dấu ấn quan trọng trong đối ngoại đa phương của nước ta.
Trong danh sách 23 cầu thủ được HLV Ha Hyeok Jun công bố cho loạt trận vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027, đội tuyển Lào đã gây chú ý lớn khi gọi tên một cầu thủ gốc Việt đang khoác áo CLB Thanh Hóa – Damoth Thongkhamsavath.
Chiều tối 6/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì họp Ban Chỉ đạo của Chính phủ về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW về sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập thuộc các bộ, ngành, địa phương theo Công văn số 59-CV/BCĐ của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW.
Đêm hội "Ông sảo ông sao – Mời vào hát xẩm" năm nay như một món quà tuổi thơ đầy sắc màu, nơi tiếng trống, tiếng hát và những nụ cười trong veo hòa quyện cùng ánh đèn lồng lung linh, tạo nên một Trung thu trọn vẹn niềm vui và yêu thương.
Trong bối cảnh thiên tai diễn biến ngày càng phức tạp, ba cơn bão liên tiếp số 9, 10 và 11 xuất hiện trong khi việc khắc phục hậu quả đợt mưa lũ trước chưa hoàn tất, các tỉnh miền núi, trung du Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đứng trước nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét và sạt lở đất.
Không có gì bất ngờ khi tuần qua, Cardi B đã có được No.1 lần thứ 2 trên Billboard 200 với album mới "Am I the Drama?" (Chị là chúa thị phi?). Trước đó, cô từng đứng đầu BXH này với album đầu tay "Invasion of Privacy" (2018).
Tại họp báo quý III/2025 Bộ Công an diễn ra chiều 6/10, Thượng tá Vũ Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Bộ Công an đã thông tin về tiến độ điều tra vụ án xảy ra tại các Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2.