Chiến trường Libya là “cối xay thịt” phóng viên

(TT&VH) - Chiến trường Libya đang trên đường trở thành một điểm nóng nguy hiểm với cánh báo chí, sau khi có thêm 2 phóng viên chiến trường kỳ cựu thiệt mạng và nhiều người khác bị thương.

>> Chuyên đề: Xung đột ở Libya

Ngày 21/4, phóng viên ảnh đoạt giải Tim Hetherington, 41 tuổi và đồng nghiệp Chris Hondros đã thiệt mạng trong một cuộc chiến ở thành phố bị bao vây Misrata.

Một ngày đen tối của báo giới

“Thật buồn khi biết tin con trai chúng tôi, nhiếp ảnh gia và nhà làm phim Tim Hetherington đã thiệt mạng trong một trận chiến ở Misrata, do mảnh đạn súng phóng lựu RPG” - gia đình Hetherington viết trên mạng Facebook.

Hãng ảnh Getty Images cũng xác nhận trong một tuyên bố rằng Hondros, một trong những phóng viên ảnh của họ đã thiệt mạng vì bị thương trong vụ tấn công. “Chris không bao giờ né tránh chiến trường, đã hoạt động tại các điểm nóng lớn của thế giới trong suốt sự nghiệp sáng chói của anh và công việc của anh ở Libya là không có ngoại lệ” - Getty Images thông báo - “Anh ấy sẽ được chúng tôi nhớ mãi”.

Ảnh chụp nhà báo Chris Hondros, vài ngày trước khi anh bị giết

Tin tức về những cái chết của 2 phóng viên đã xuất hiện đầu tiên trên mạng xã hội Facebook của Andre Liohn, một phóng viên ảnh đã đi cùng Hetherington và Hondros tới một bệnh viện ở Libya, nơi người ta không thể cứu mạng họ. Ngoài hai người thiệt mạng, có 3 phóng viên khác cũng bị thương do mảnh đạn, gồm các phóng viên Guy Martin và Michael Brown.Tình trạng sức khỏe của Martin rất nghiêm trọng nhưng đã cải thiện sau khi phẫu thuật còn Brown chỉ bị thương nhẹ.

Điều khiến người ta tiếc thương là cả hai nhà báo thiệt mạng đều là những phóng viên chiến trường kỳ cựu, đã đoạt nhiều giải cao. Hetherington, người có 2 quốc tịch Anh và Mỹ, đã nghiên cứu văn học tại Đại học Oxford và sau đó đã tham gia một khóa học về nghề báo tại Đại học Cardiff, trước khi bắt đầu sự nghiệp trong vai trò phóng viên tập sự ở tờ The Big Issue.

Các phóng viên chiến trường kỳ cựu

Hetherington đã làm nhiều công việc cho tạp chí Vanity Fair, gồm việc chụp ảnh binh lính Mỹ ở thung lũng Korengal của Afghanistan. Trong nhiệm vụ đó, anh đã chụp ảnh một người lính đang nghỉ ngơi tại công sự và tác phẩm đã được trao giải Ảnh của năm thuộc Giải ảnh Thế giới 2007. Hetherington cũng từng nhận giải thưởng danh giá Dupont.

Nhà báo Tim Hetherington mới tử nạn tại Libya

Sau đó, Hetherington đã đi cùng 1 trung đội Mỹ tới đóng ở thung lũng Korengal, Afghanistan, nơi từng được mệnh danh là “điểm chết chóc nhất trên Trái đất”. Anh cùng các cộng sự đã cho ra đời phim tàu liệu Restrepo. Một trong những điểm Restrepo được đánh giá cao là nó nhấn mạnh tới những gì mà người lính chiến phải chịu đựng trong cuộc chiến ở Afghanistan. Bộ phim được đặt theo tên binh nhất Juan Restrepo, một quân nhân dễ mến đã thiệt mạng khi bộ phim đang được thu hình. Nỗ lực lao động của họ mang về nhà giải Grand Jury trong Liên hoan phim Sundance và thậm chí phim đã được đề cử giải Oscar.

Ngoài ra, anh cũng đã tới tác nghiệp tại cuộc Nội chiến Liberia và thảm họa động đất sóng thần ở Ấn Độ Dương hồi năm 2004. Giải thích về quyết định của Hetherington tới Libya, bạn thân James Brabazon nói với hãng truyền hình BBC rằng anh đến đó vì các lý do nhân đạo và muốn cho công chúng biết về tình trạng hỗn loạn xảy ra trong các cuộc xung đột.

Trong khi đó, Hondros đã có thời gian dài hoạt động tại nhiều cuộc xung đột khác nhau, từ Kosovo tới Lebanon, Iraq tới Afghanistan và nhiều nơi khác. Các tác phẩm của anh đã xuất hiện trên gần như mọi ấn phẩm báo và tạp chí Mỹ, với các giải thưởng gồm huy chương vàng Robert Capa, cũng là giải thưởng cao nhất của một phóng viên chiến trường.

Cái chết của họ đã khiến nhiều đồng nghiệp tiếc thương. “Tim là một trong những phóng viên ảnh và là nhà làm phim dũng cảm nhất mà tôi từng gặp”- James Goldston, phóng viên hãng tin ABC News, người từng có thời gian cộng tác chặt chẽ với Hetherington trong vai trò điều hành sản xuất chương trình Nightline bồi hồi nói - “Quá trình quay chương trình Nightline, anh ấy đã bị thương ở chân trong một đêm đi bộ ra khỏi một căn cứ tiền phương bị cô lập, đang nằm dưới lửa đạn của đối phương” - Goldston kể - “Anh ấy có tính cách đặc biệt và có sức mạnh để đi bộ liền một mạch 4 tiếng đồng hồ trong đêm, dù mắt cá chân bị vỡ mà không than vãn lấy một câu, qua đó giúp cả ê-kíp về tới nơi an toàn”.

Libya - điểm nóng nguy hiểm với báo chí

Thư ký Nhà trắng Jay Carney nói rằng chính quyền Obama đã rất buồn khi biết tin về cái chết của Hetherington và “rất quan ngại về sự an nguy của các phóng viên khác bị thương cùng anh”.

Thực tế Libya đang ngày càng trở nên nguy hiểm với cánh phóng viên. Ủy ban bảo vệ phóng viên CPJ nói rằng có 2 nhà báo khác đã thiệt mạng trong cuộc xung đột Libya. Đó là nhà quay phim Ali Hassan al Jaber, bị bắn khi kíp làm phim của anh rơi vào ổ phục kích gần Benghazi. Người thứ 2 là Mohammed al Nabbous, sáng lập viên kênh truyền hình trực tuyến Libya Al-Hurra TV, bị giết khi đang truyền âm thanh về một trận chiến ở Benghazi.

Hetherington cũng là phóng viên Anh đầu tiên thiệt mạng ở Libya. Được biết kể từ năm 2001 tới nay, mỗi năm trung bình một phóng viên Anh bị giết khi đang làm nhiệm vụ, với năm ngoái có phóng viên Rupert Hamer của tờ Sunday Mirror thiệt mạng vì bom vệ đường ở Afghanistan.

Gia Bảo