(Thethaovanhoa.vn) - Mộc bản Triều Nguyễn, đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV, thành phố Đà Lạt, là một trong những khối tài liệu lưu trữ quý hiếm nhất của Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam, đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới vào ngày 31/7/2009.
Di sản quý hiếm
Việc UNESCO vinh danh khối tài liệu Mộc bản triều Nguyễn đã khẳng định tài liệu này có giá trị nhiều mặt, như phương pháp chế tác tinh xảo, đặc biệt là nội dung ghi chép, phản ánh lịch sử Việt Nam qua các thời đại, từ Hùng Vương dựng nước đến triều Nguyễn.
Ngoài ra, khối tài liệu này còn có giá trị đặc biệt khi nghiên cứu lịch sử, văn hóa của một số nước trên thế giới như Lào, Campuchia, Thái Lan, Trung Quốc, Pháp, Mỹ, Bồ Đào Nha...
Ông Nguyễn Xuân Hùng - Phó Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV, cho biết: “Trong khối di sản quý hiếm này còn chứa đựng nhiều tài liệu có nội dung khẳng định chủ quyền thiêng liêng của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Đây là tư liệu quý, cung cấp cho giới nghiên cứu và du khách trong và ngoài nước nguồn sử liệu đáng tin cậy và phong phú khi khảo cứu về lịch sử-văn hóa Việt Nam.”
Mộc bản Triều Nguyễn. (Nguồn: TTXVN)
Mộc bản là những bản gỗ khắc chữ Hán hoặc chữ Nôm ngược, bao gồm những ván khắc các tác phẩm chính văn, chính sử của triều Nguyễn; những ván khắc kinh điển của Nho gia và những ván khắc từ thời Nguyễn, được chuyển từ Văn Miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội) về lưu trữ ở Quốc Tử Giám (Huế) vào thời vua Minh Mạng và Thiệu Trị. Đây là những ván khắc dùng để in ra thành sách, được dùng phổ biến ở Việt Nam trong thời kỳ phong kiến.
Theo sử sách ghi lại, những bản khắc in đầu tiên ở Việt Nam có từ những năm đầu công nguyên, tại trung tâm Phật giáo Luy Lâu (nay thuộc tỉnh Bắc Ninh) để in tài liệu kinh phật đầu tiên của Việt Nam. Những Mộc bản hiện nay còn giữ lại được, có niên đại vào khoảng thế kỷ XVII (1665), là sách 'Bách pháp Minh môn Luận trực giải,' hiện ở kho sách của Viện Nghiên cứu Hán Nôm có bản in năm 1665.
Đối với tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn, phần lớn Mộc bản được khắc vào thời nhà Nguyễn (1802-945). Nội dung của khối tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn rất phong phú và đa dạng, phản ánh mọi mặt xã hội Việt Nam trong thời kỳ phong kiến như lịch sử, địa lý, chính trị-xã hội, quân sự, pháp chế, văn hóa-giáo dục, tôn giáo-tư tưởng-triết học, văn thơ, ngôn ngữ-văn tự. Tổng cộng có 152 đầu sách với 1.953 quyển.
Số lượng tài liệu Mộc bản triều Nguyễn đang được bảo quản trong kho chuyên dụng ở Đà Lạt là 34.619 tấm, tương đương 55.320 mặt khắc Mộc bản.
Phát huy giá trị tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn
Hiện nay, Mộc bản Triều Nguyễn được bảo vệ và bảo quản rất cẩn mật. Khối tài liệu quý này được bảo vệ trong một kho chuyên dụng đặc biệt. Đồng thời, nhằm bảo quản an toàn và phát huy có hiệu quả giá trị của khối tài liệu đặc biệt quý hiếm này, hiện chúng được sao lưu, in rập ra giấy dó và số hóa có phần mềm bảo vệ và khai thác sử dụng.
Ông Nguyễn Xuân Hùng cho biết thêm, những năm qua, Trung tâm đã phát huy giá trị tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn bằng nhiều hình thức như giới thiệu quảng bá trong nước và toàn thế giới, giới thiệu qua các tạp chí, phương tiện thông tin khác.
Sau khi mở cửa đón khách, giới thiệu các phiên bản tài liệu Mộc bản, nhiều du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, nghiên cứu.
Từ di sản quý giá này, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV cũng đã xuất bản 8 cuốn sách giới thiệu Mộc bản như sách 'Hoàng Sa và Trường Sa qua tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn-Di sản thế giới'; sách 'Mộc bản Triều Nguyễn-Đề mục tổng quan'; sách 'Khoa bảng Thăng Long-Hà Nội qua tài liệu Mộc bản'; 'Chiếu dời đô và một số kiệt tác'...
Trong những ngày diễn ra Tuần Văn hóa Du lịch Đà Lạt 2013 (từ ngày 27-31/12), du khách sẽ có thêm sự lựa chọn thú vị. Du khách sẽ không khỏi ngỡ ngàng khi đến với Phòng trưng bày tài liệu lưu trữ chuyên đề “Mộc bản Triều Nguyễn-Di sản tư liệu thế giới.” Phòng trưng bày này sẽ lần đầu tiên mở cửa đón khách tham quan kho bản gốc Mộc bản Triều Nguyễn.
MU thắng 2-0 Sunderland nhờ các pha lập công của Mason Mount và Benjamin Sesko. Chiến thắng này giúp HLV Ruben Amorim thoát khỏi sức ép đang bủa vây trong thời gian qua.
Tối 4/10, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã có Công điện yêu cầu Giám đốc, Thủ trưởng các sở, ban, ngành thành phố, Chủ tịch UBND các phường, xã quán triệt chỉ đạo tính chất hết sức nguy hiểm của cơn bão số 11 khi thiên tai chồng thiên tai.
Bảng xếp hạng bóng đá Ngoại hạng Anh - Thethaovanhoa.vn cập nhật nhanh và chính xác nhất kết quả, bảng xếp hạng bóng đá Ngoại hạng Anh vòng 7 mùa 2025-26.
Ngày 4/10, Trung tâm Khí tượng quốc gia Trung Quốc (NMC) đã ban bố cảnh báo Đỏ (mức nghiêm trọng nhất trong thang 4 cấp) khi bão Matmo được dự báo sẽ đổ bộ vào hai tỉnh Quảng Đông và Hải Nam.
Trước diễn biến phức tạp của bão số 11, chiều 4/10, Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự thành phố Hải Phòng ban hành Thông báo số 634/TB-BCH về việc cấm một số hoạt động trên khu vực cửa sông, ven biển, nhằm đảm bảo an toàn cho người, phương tiện và tài sản.
Vừa qua, Chelsea có màn trình diễn ấn tượng khi giành chiến thắng nghẹt thở 2-1 trước Liverpool trên sân nhà Stamford Bridge, qua đó vươn lên vị trí thứ 6 trên bảng xếp hạng, trong khi Liverpool chính thức mất ngôi đầu vào tay Arsenal.
Nhận định về diễn biến bão số 11, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Mai Văn Khiêm cho biết, bão số 11 vẫn giữ nguyên hướng di chuyển và cường độ, tuy nhiên bão gây nước dâng đối với vùng ven biển và các đảo thuộc tỉnh Quảng Ninh - Hải Phòng.
Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) đang chuẩn bị một động thái pháp lý mạnh mẽ nhằm chống lại lệnh trừng phạt nặng nề từ Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA).
Dù phải làm khách, Tottenham vẫn cho thấy bản lĩnh và đẳng cấp khi vượt qua đội chủ nhà với tỷ số 2-1, qua đó tạm thời vươn lên vị trí thứ hai trên bảng xếp hạng.
Trực tiếp bóng đá Brentford vs Man City (22h30, 05/10) – Thethaovanhoa.vn cập nhật diễn biến, kết quả trận đấu giữa Brentford vs Man City thuộc vòng 7 giải Ngoại hạng Anh mùa 2025/26.
Ngày 4/10, Bộ Công an đã thông tin về vụ án hình sự "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng", quy định tại Điều 221 Bộ luật Hình sự liên quan đến Công ty cổ phần Dược phẩm Hoàng Hường và các công ty, hộ kinh doanh do Hoàng Thị Hường thành lập, chỉ đạo điều hành hoạt động.
Ngay trên phố đi bộ Tràng tiền, Triển lãm các Đề cử Giải thưởng Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội lần thứ 18 (năm 2025) đang diễn ra tại Nhà Triển lãm 45 Tràng Tiền đã trở thành điểm nhấn thu hút những tình yêu dành cho Hà Nội .
Ngày 4/10, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng đã tổ chức Hội nghị kết nối khai thác sản phẩm du lịch khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc, chùa Thanh Mai, động Kính Chủ, chùa Nhẫm Dương thuộc Quần thể di sản thế giới Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc.
Ngày 1/10 vừa qua, nhà thiết kế Hà Linh Thư đã trình làng BST Couture Xuân Hè 2026 mang chủ đề Stairway to Heaven - Nấc thang lên Thiên đường tại Paris, Pháp.
Chương trình truyền hình thực tế Tân binh toàn năng chính thức bước vào giai đoạn quyết định, top 11 thí sinh sẽ đối mặt với loạt thử thách cam go để giành lấy cơ hội ra mắt trong đội hình chính thức.