Tân HLV trưởng đội tuyển Indonesia John Herdman: Người tạo dựng lịch sử?

John Herdman được biết đến như một người tạo dựng lịch sử với những dấu mốc lịch sử cho các đội tuyển quốc gia mà ông từng dẫn dắt. Liệu nhà cầm quân này có thể tái hiện danh tiếng ấy khi ngồi vào ghế HLV trưởng đội tuyển Indonesia?

Thời gian gần đây, cái tên John Herdman trở thành tâm điểm chú ý của người hâm mộ bóng đá Indonesia, nhất là khi LĐBĐ nước này (PSSI) đã xác nhận cựu HLV đội tuyển Canada sẽ phụ trách cả đội tuyển quốc gia và đội U23 xứ vạn đảo.

Gây dựng tên tuổi từ… bóng đá nữ

John Herdman không phải là cái tên xa lạ trong làng bóng đá. Theo dữ liệu từ FIFA và Transfermarkt, chiến lược gia người Anh 50 tuổi này từng dẫn dắt nhiều đội tuyển quốc gia. Sự nghiệp huấn luyện của ông bắt đầu với đội tuyển bóng đá nữ New Zealand giai đoạn 2006–2011. Đây là quãng thời gian Herdman thực sự trau dồi năng lực cầm quân và gặt hái những thành công mang tính nền tảng.

Trong thời gian dẫn dắt đội tuyển nữ New Zealand, Herdman đã xây dựng được một tập thể vững vàng cả về thể lực lẫn chiến thuật. Kết quả là ông giúp đội bóng này giành quyền tham dự World Cup nữ các năm 2007 và 2011. Đây là cột mốc lịch sử, bởi New Zealand đã không góp mặt ở World Cup nữ kể từ năm 1991 cho đến lần trở lại vào năm 2007.

Không chỉ dừng lại ở World Cup, Herdman còn đưa đội tuyển nữ New Zealand tới Olympic Bắc Kinh 2008. Tại đây, họ cầm hòa đội tuyển Nhật Bản - ứng viên hàng đầu cho chức vô địch. Thành tích này được xem là một dấu ấn đặc biệt của bóng đá nữ New Zealand.

Những thành công tại New Zealand giúp Herdman lọt vào tầm ngắm của Canada. Năm 2011, ông nhận lời dẫn dắt đội tuyển nữ Canada và tiếp tục tạo nên lịch sử, tương tự những gì từng làm được với New Zealand. Ngay trong giai đoạn đầu cầm quân, Herdman đã giúp Canada giành chức vô địch Đại hội Thể thao Liên Mỹ (Pan American Games) 2011. Ở vòng bảng, Canada đánh bại Argentina và cầm hòa Brazil. Hai đội gặp lại nhau ở trận chung kết và Canada giành chiến thắng trước Brazil trên chấm luân lưu. Danh hiệu này khiến giới bóng đá quốc tế bắt đầu chú ý tới tài cầm quân của John Herdman.

Tại Olympic London 2012, Herdman tiếp tục gây bất ngờ khi đưa đội tuyển nữ Canada vào tới bán kết. Dù không thể tiến sâu hơn, ông vẫn giúp Canada giành huy chương đồng sau chiến thắng trước Pháp ở trận tranh hạng 3.

Một cột mốc nữa đến tại Olympic Rio 2016. Ở vòng bảng, Canada toàn thắng cả 3 trận trước Đức, Australia và Zimbabwe. Giống như Olympic trước đó, Canada vào bán kết và tiếp tục giành huy chương đồng sau khi đánh bại Brazil ở trận tranh hạng 3.

Hành trình World Cup của John Herdman

Những thành tích ấn tượng này giúp Herdman được LĐBĐ Canada trao cho một nhiệm vụ danh giá hơn: Vực dậy đội tuyển nam quốc gia. Năm 2018, ông chính thức nhận trọng trách này với kỳ vọng đưa bóng đá Canada trở lại bản đồ thế giới.

Trước khi Herdman tiếp quản, bóng đá Canada rơi vào giai đoạn sa sút. Theo bảng xếp hạng FIFA, năm 2017 Canada chỉ đứng thứ 120 thế giới, tương đồng với vị trí hiện tại của Indonesia (122). Đây là thách thức không nhỏ đối với Herdman trong những năm đầu cầm quân.

Tuy nhiên, quyết định của Canada nhanh chóng cho thấy sự đúng đắn. Ở vòng loại World Cup 2022, đội tuyển Canada dưới sự dẫn dắt của Herdman thi đấu thăng hoa, gần như thống trị bảng đấu. Cùng với Mexico, Mỹ và Costa Rica, Canada giành vé dự World Cup 2022 tại Qatar. Thành tích này mang ý nghĩa lịch sử, khi Herdman giúp Canada lần thứ 2 góp mặt ở World Cup, sau lần đầu tiên vào năm 1986.

Với người hâm mộ Canada, John Herdman thực sự là một "nhà tạo dựng lịch sử", người đã đưa bóng đá nước này lên một tầm cao mới. Thành công đó cũng gắn liền với sự trưởng thành của những ngôi sao như Alphonso Davies (Bayern Munich) và Jonathan David (Lille). Dưới thời Herdman, thứ hạng FIFA của Canada cũng có bước nhảy vọt. Từ vị trí 120 thế giới năm 2017, Canada vươn lên hạng 33 vào tháng 2/2022. Đây là thứ hạng cao nhất trong lịch sử bóng đá Canada tính đến thời điểm đó. Trong tổng số 58 trận dẫn dắt đội tuyển nam Canada, Herdman đạt tỷ lệ thắng lên tới 60%.

Herdman đã đặt nền móng vững chắc cho sự phục hưng của bóng đá Canada. Kể từ sau nhiệm kỳ của ông, Canada trở thành đối thủ đáng gờm trên đấu trường quốc tế và thậm chí còn được chọn là một trong những quốc gia đồng đăng cai World Cup 2026. Dù không còn dẫn dắt đội tuyển Canada, Herdman vẫn được ghi nhớ như người làm thay đổi vận mệnh của bóng đá nước này. Sau đó, ông chuyển sang dẫn dắt CLB Toronto FC tại giải Nhà nghề Mỹ (MLS).

Triết lý chiến thuật của John Herdman

Trong suốt sự nghiệp huấn luyện, John Herdman nổi tiếng với cách tiếp cận chiến thuật linh hoạt. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu trận, ông thường ưu tiên sơ đồ 3-4-2-1. Hệ thống 3 trung vệ là lựa chọn quen thuộc của Herdman, cả khi dẫn dắt đội tuyển Canada lẫn Toronto FC.

Lối chơi của Herdman chú trọng kiểm soát bóng ngay từ hàng phòng ngự. Ông xây dựng một hệ thống phòng ngự chắc chắn nhưng linh hoạt, sẵn sàng điều chỉnh tùy theo diễn biến trên sân và đối thủ. Đáng chú ý, Herdman thường bố trí một tiền vệ chuyên trách hỗ trợ hàng thủ triển khai bóng từ tuyến dưới, yếu tố then chốt trong triết lý phòng ngự phản công của ông. Chiến thuật này giúp đội bóng duy trì sự cân bằng giữa tấn công và phòng ngự, với những pha chuyển trạng thái nhanh, kèm người chặt chẽ giữa các tuyến và sự tự do sáng tạo cho các tiền vệ.

Hiệu quả được thể hiện rõ qua thành tích của Canada: Trong 58 trận dưới thời Herdman, đội bóng chỉ thủng lưới 53 bàn nhưng ghi tới 147 bàn thắng, trung bình 2,5 bàn ghi được và 0,9 bàn thua mỗi trận.

Giờ đây, với kinh nghiệm tái thiết bóng đá Canada, John Herdman lại đối mặt với một thử thách tương tự tại Indonesia, đội tuyển hiện đứng hạng 122 thế giới. Trước nhiều kỳ vọng và hoài nghi, câu hỏi đặt ra là: Liệu Herdman có thể một lần nữa trở thành "người tạo dựng lịch sử" cho đội tuyển Indonesia? Thời gian sẽ trả lời, nhưng hy vọng là điều hoàn toàn có cơ sở.