Tại sao xứ Basque sản sinh nhiều HLV tài ba?

Một buổi chiều cách đây không lâu, khi đang đi chơi cùng gia đình, chủ tịch Liên đoàn bóng đá Gipuzkoa (xứ Basque) đã tình cờ gặp Imanol Alguacil. Đó là cuộc gặp gỡ tình cờ, nhưng Manu Diaz đã muốn nói chuyện với HLV của Real Sociedad từ lâu.

Hàng năm, liên đoàn trao giải thưởng cho một huyền thoại đến từ Gipuzkoa (xứ Basque). Diaz đã nói điều gì đó về việc Alguacil là ứng cử viên trong một ngày không xa. Những thành tựu của ông rồi sẽ được công nhận. "Không", Alguacil trả lời. "Tôi không phải là huyền thoại và dù sao thì cũng có rất nhiều ứng cử viên khác".

Nhân vật tiêu biểu của xứ Basque

Câu trả lời đã nói lên rất nhiều điều về tính cách của Alguacil, sự khiêm tốn đã khiến ông càng trở nên nổi tiếng hơn. Tuy nhiên, Alguacil nói đúng một phần. Là sản phẩm của học viện Real Sociedad và là một người hâm mộ của CLB, Alguacil đã có gần một thập kỷ chơi ở đội một, ra mắt vào năm 1990, và sau đó bất ngờ trở thành HLV tại đây.

Alguacil bắt đầu sự nghiệp cầm quân của mình tại một CLB địa phương ở thị trấn nhỏ bé Orio. Sau đó, ông trở lại Sociedad với vai trò trợ lý HLV cho đội U19 vào năm 2011. Sau đó nữa, ông làm việc với đội B của Sanse. Cuối cùng, Alguacil được bổ nhiệm làm HLV đội một Sociedad và đảm nhiệm 9 trận đấu vào cuối mùa giải 2017-2018.

Tuy nhiên, Alguacil nhấn mạnh rằng mình muốn tập trung cho việc đào tạo trẻ, nên ông đã từ chức. Thế rồi, nửa năm sau, Sociedad lại hỏi thăm và lần này ông ở lại. Alguacil đã yêu CLB của mình nhiều đến mức không thể từ chối khi họ cần ông.

5 năm trôi qua, Alguacil vẫn ở đó. Ông đã dẫn dắt Real Sociedad đến trận chung kết Cúp nhà Vua năm 2020 và giành chiến thắng trước đối thủ lớn nhất của xứ Basque là Athletic Bilbao. Đó là danh hiệu đầu tiên của Real Sociedad sau 34 năm, và nếu có ai đó không biết danh hiệu này có ý nghĩa thế nào với họ thì chỉ cần nhìn hành động của Alguacil sau trận: Ông mặc áo đấu CLB vào, duỗi người hết mức có thể và bắt đầu hát.

Trước Alguacil, chỉ có John Toshack và Alberto Ormaetxea từng nâng cúp cùng Sociedad. Chiến lược gia 52 tuổi cũng đưa đội bóng này trở lại đấu trường châu Âu khi luôn kết thúc mùa giải trong Top 6. Ông đã đưa họ trở lại Champions League lần đầu tiên sau một thập kỷ, chơi một thứ bóng đá tuyệt hay. Sân Anoeta chưa bao giờ vui đến thế. Mùa giải này, họ đã xếp đầu vòng bảng Champions League và thậm chí không thua trận nào.

Không còn nghi ngờ gì nữa, Alguacil là một huyền thoại của Gipuzkoa, xứ Basque.

Nơi sản sinh những HLV hàng đầu

Orio là một thị trấn đánh cá nhỏ chỉ có 6 nghìn dân, nơi môn thể thao tiêu biểu ở đây là chèo thuyền. Họ đã giành được nhiều giải đua thuyền Concha hơn bất kỳ ai khác. Thị trấn San Nicolas de Bari, vị thánh bảo trợ của ngư dân, là nơi bất chấp thời tiết, kiên cường, là nơi nói lên phẩm chất: Cứng rắn, thẳng thắn, trung thực. Một nơi rất phù hợp với hồ sơ của Alguacil.

Một trong những lý do bạn biết Alguacil đến từ đó là vì ông luôn nhắc đến thị trấn của mình. Alguacil tự hào về nơi mình sinh ra, người dân ở đây cũng tự hào về ông. Thị trưởng địa phương, Anuska Esnal, từng nói: "Ông ấy là một biểu tượng".

Nơi này đã tạo nên Alguacil. Nó cũng tạo nên những HLV hàng đầu khác. Orio chỉ cách San Sebastian, thủ phủ của tỉnh khoảng 16km. Usurbil cách đó thêm thêm 11km và là quê hương của Andoni Iraola. Đi xa hơn một chút sẽ thấy Hondarribia, quê hương của Unai Emery. Xabi Alonso đến từ Tolosa. Các HLV của Real Sociedad, Bournemouth, Aston Villa và Bayer Leverkusen, tất cả đều đến từ các thị trấn quanh Gipuzkoa, cách San Sebastian 28km, nơi cũng là quê hương của HLV Arsenal, Mikel Arteta.

Với diện tích 1.231km vuông, và có dân số 760 nghìn người trên toàn tỉnh, nơi đây chỉ chiếm 1,5% dân số Tây Ban Nha. Tuy nhiên, khi nói đến các HLV, nó chiếm tới 50% trong Top 4 của Premier League và 100% trong Top 1 của Đức.

Và còn nhiều hơn thế nữa, Julen Lopetegui, cựu HLV Tây Ban Nha, đến từ Asteasu, cách San Sebastian 24km. Asier Garitano, đến từ Bergara, cách San Sebastian 64km, đang huấn luyện Tenerife. Và Joseba Exteberria, đến từ Elgoibar, đang ở Eibar.

Tất cả đều đến từ xứ Basque và mỗi người trong số họ đều đã đạt được những thành tựu nhất định trong bóng đá.

Điều gì tạo nên sự khác biệt?

Không có một câu trả lời cụ thể, và con đường của họ đều khác nhau. Lopetegui là một phần của đội hình Barcelona dưới thời Johan Cruyff, nơi sản sinh rất nhiều HLV. Alonso từng làm việc dưới thời Rafa Benitez, Pep Guardiola, Jose Mourinho và Carlo Ancelotti, đó là một thời gian dài học việc. Còn Arteta đến La Masia năm 15 tuổi và đã xây dựng sự nghiệp huấn luyện cùng Guardiola. Emery bắt đầu ở Lorca, cách nhà rất xa, khi chấn thương đầu gối chấm dứt sự nghiệp thi đấu của ông.

Nhưng có vài gợi ý cho điều này: Đầu tiên, xứ Basque là một nơi có niềm đam mê thể thao rất lớn. Gipuzkoa là một tỉnh có số lượng cầu thủ bóng đá đăng ký cao nhất. Không chỉ vậy, họ còn có đua xe đạp, pelota (một môn thể thao dùng vợt), và chèo thuyền. Tỉnh này còn có các đội bóng rổ và điền kinh hàng đầu.

Ngoài ra, văn hóa của xứ Basque cũng giúp rèn giũa nên đức tính con người. Có một nền văn hóa làm mọi thứ theo cách tập thể ở đây, với sự đoàn kết mạnh mẽ và không ai cố gắng nổi bật hơn người khác. Điều này phản ánh rõ ràng trong tính cách của Alonso và Andoni: Sâu sắc, thông minh và không tự cao. Tất cả những điều đó đã tạo nên một thế hệ HLV hàng đầu. Họ không chỉ huấn luyện, mà đang xây dựng đội bóng.

Có một video có tựa đề "Made in Gipuzkoa". Đó là một quảng cáo của công ty bảo hiểm y tế địa phương, nhưng ý tưởng mà nó truyền đạt là điều mà hầu hết người dân ở đây đều tự hào. Video kể câu chuyện về những thành công của tỉnh này, bao gồm việc con tàu đầu tiên vòng quanh thế giới được chỉ huy bởi một người Gipuzkoa. Họ là những người tiên phong, và là cái nôi của rất nhiều HLV tài ba của bóng đá hiện đại. 

 Trung Phạm (tổng hợp)