Dấu chấm hết cho quyền lực Tổng thống Ai Cập

13/02/2011 11:02 GMT+7 | Trong nước

(TT&VH) - Trong suốt 30 năm trời, Tổng thống Hosni Mubarak đã liên tục nắm quyền và phủ bóng ảnh hưởng trên chính trường Ai Cập. Tuy nhiên mọi thứ đã nhanh chóng sụp đổ khi cuộc biểu tình, được đánh giá là lớn nhất trong lịch sử thế giới Arab hiện đại diễn ra.

Tối ngày 11/2, Phó Tổng thống Ai Cập Omar Suleiman đã xuất hiện trên truyền hình quốc gia để loan báo thông tin bất ngờ: Tổng thống Hosni Mubarak đã từ chức và trao lại quyền lực cho quân đội.

“Sự sụp đổ của “pharaoh”

Ngay sau đó, nhiều người Ai Cập đã đổ ra đường ăn mừng. “Chúng tôi đã làm được điều chưa có tiền lệ suốt 7.000 năm qua. Chúng tôi đã lật đổ một Pharaoh. Ai Cập đã tự do và sẽ không bao giờ trở lại tình trạng như trước đây” - Tareq Saad, một người thợ mộc 51 tuổi nghẹn ngào nói với phóng viên hãng tin AP. "Tôi tự hào vì là người Ai Cập. Tôi chỉ có thể nói được thế. Cuối cùng chúng tôi đã có chính quyền do mình chọn và có thể sẽ xây dựng một đất nước tốt hơn mà mình từng mơ tới” - Rasha Abu Omar, 29 tuổi, nhân viên một trung tâm điện thoại thổ lộ.

Người biểu tình Ai Cập bày tỏ thái độ sau tin từ chức của Tổng thống
Sự sụp đổ của chính quyền Mubarak, diễn ra sau 2 tuần biểu tình, cũng khiến các nhà lãnh đạo thế giới không khỏi bị sốc. Thủ tướng Đức Angela Merkel nhấn mạnh sự ra đi của ông Mubarak đánh dấu "một sự thay đổi lịch sử", đồng thời hy vọng chính phủ tương lai của Ai Cập tiếp tục duy trì hòa bình ở Trung Đông. Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy kêu gọi người dân Ai Cập tiếp tục tiến trình hướng tới tự do, trong khi Thủ tướng Anh David Cameron cho rằng Ai Cập cần xây dựng một chính quyền đoàn kết, đáp ứng các nguyện vọng của nhân dân. Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng đánh giá việc từ chức của ông Mubarak là "sự đáp lại yêu cầu của nhân dân", đồng thời kêu gọi những người Ai Cập đoàn kết nhằm hướng tới một nền dân chủ thực sự.

3 thập kỷ cầm quyền

Hosni Mubarak sinh ngày 4/5/1928 tại Kafr-El-Meselha, Ai Cập. Sau khi tốt nghiệp trung học, ông tiếp tục học tập ở Học viện Quân sự Ai Cập và nhận bằng cử nhân Khoa học quân sự vào năm 1949. Tiếp đó ông tham gia Học viện Không quân và nhận thêm bằng Cử nhân Khoa học hàng không.

Là sĩ quan không quân, Mubarak phục vụ trong nhiều đơn vị khác nhau, bao gồm 2 năm là phi công lái máy bay chiến đấu Spitfire. Từ tháng 2/1959 tới tháng 6/1961, Mubarak được đưa đi huấn luyện ở Liên Xô và Kyrgyzstan, trong đó ông được điều khiển những chiếc máy bay Ilyushin Il-28 và Tupolev Tu-16.

Sau 3 thập kỷ cầm quyền, ông Mubarak đã phải nhượng bộ trước các cuộc biểu tình
Sau khi trở về nước, Mubarak dần thăng tiến nhanh trong quân đội, trở thành lãnh đạo Học viện Không quân vào năm 1967 và 2 năm sau là Tham mưu trưởng Không quân Ai Cập. Mubarak tiếp tục tiến thân, trở thành Tư lệnh Không quân và rồi Thứ trưởng Quốc phòng vào năm 1972. Đây cũng được xem là thời gian Mubarak trở nên giàu có. Hãng tin ABC News dẫn lời các chuyên gia cho rằng phần lớn tài sản riêng của Mubarak và gia đình, ước tính từ 40 - 70 tỉ USD, đã có được từ các hợp đồng quân sự thực hiện trong thời gian ông ở trong không quân. Số tiền này được rải đều trong nhiều tài khoản ngân hàng khác nhau ở Ai Cập và tại nước ngoài, gồm Thụy Sĩ, Anh ... hoặc đầu tư vào thị trường địa ốc cao cấp hoặc khách sạn..

Năm 1975, Mubarak được đưa lên ghế Phó Tổng thống và khi Tổng thống Anwar Sadat bị ám sát năm 1981, ông đã ngồi vào ghế Tổng thống. Mubarak cũng chính là Tổng thống cầm quyền lâu nhất trong lịch sử Ai Cập, kéo dài tới 3 thập kỷ.

Tương lai nào chờ đón cựu Tổng thống

Theo sau các cuộc biểu tình lật đổ chính phủ ở Tunisia, người dân cũng đã xuống đường ở Ai Cập. Sở dĩ làn sóng biểu tình lan tới Ai Cập là vì nước này cũng có những vấn đề xã hội và chính trị giống như Tunisia, trong đó có tình trạng thất nghiệp tăng cao và tham nhũng. Ngoài ra, người biểu tình còn chán nản với việc đất nước vẫn nằm trong tình trạng khẩn cấp kéo dài hàng thập kỷ; lương tối thiểu quá thấp và giá thực phẩm tăng vọt như tên lửa.

Việc Mubarak sau đó phải nhượng bộ người biểu tình và ra đi khiến người dân Ai Cập vui sướng. Nhưng giới phân tích chỉ ra rằng trước mắt Ai Cập vẫn là một tương lai khó đoán. Đó là vì khung cảnh chính trị ở Ai Cập hiện nằm trong tay các chỉ huy quân đội, cụ thể là Hội đồng quân đội tối cao, với lãnh đạo là Nguyên soái Mohammed Hussein Tantawi, 75 tuổi, người rất trung thành với Mubarak. Tới hay, Hội đồng vẫn chưa có tuyên bố rõ ràng về việc sẽ đưa đất nước đi theo hướng nào trong thời gian chuyển đổi quyền lực.

Về bản thân Mubarak, ông đã đáp máy bay tới Sharm el-Sheikh, thành phố nghỉ mát ở nam bán đảo Sinai của Ai Cập. Hiện có tin đồn ông Mubarak đã rời Ai Cập, nhưng thông tin chưa được xác nhận. Một số đích đến của Mubarak đã được đề cập tới như Saudi Arabia, Châu Âu, Anh, Mỹ và cả Israel. Nhưng dù ở đâu, ông cũng khó tránh khỏi các cáo buộc tham nhũng và thậm chí là một lệnh dẫn độ tới từ quê hương.

Tường Linh

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm