Tái bản 'Quốc văn Giáo khoa thư' - bộ sách giáo khoa tiểu học đầu tiên trong thế kỷ XX

11/06/2019 16:26 GMT+7 | Văn hoá

(Thethaovanhoa.vn) - NXB Kim Đồng vừa ấn hành bộ sách Quốc văn Giáo khoa thư, vốn từ lâu được coi là bộ sách giáo khoa tiếng Việt đầu tiên, được xuất bản vào khoảng những năm đầu thế kỷ 20.

 

'Cây đời mãi xanh' ngoài sách giáo khoa

'Cây đời mãi xanh' ngoài sách giáo khoa

Hôm qua, đại diện Bộ Giáo dụ c& Đào tạo đã có động thái “nói lại cho rõ”, về hiểu lầm “lệnh cấm” dạy ngoài sách giáo khoa (SGK). Nhưng thử hỏi, nếu không bị chính người trong ngành giáo dục- nhiều chuyên gia, thầy cô giáo, phản ứng, chắc dư luận không biết một sự việc rất có vấn đề.

Ra đời với mục đích dạy chữ quốc ngữ cho học sinh cấp Sơ học yếu lược (tương đương với ba năm đầu tiểu học ngày nay) trên toàn quốc, Quốc văn Giáo khoa thư gồm ba quyển: quyển Ðồng ấu (gồm 34 bài dạy trẻ các chữ cái và đánh vần, 55 bài tập đọc); quyển Dự bị (gồm 120 bài tập đọc) và quyển Sơ đẳng (84 bài tập đọc).

Đây là bộ sách được thực hiện bởi các soạn giải uy tín, có tên tuổi như Trần Trọng Kim, Nguyễn Văn Ngọc, Đặng Đình Phúc và Đỗ Thận. Đáng chú ý, các bài tập đọc trong bộ sách được lồng ghép với những nội dung về luân lí, lịch sử, địa lí, vệ sinh, tự nhiên… kèm theo phần giải thích từ ngữ, bài tập và tập viết. Phần tranh minh họa trong các bài được thực hiện theo lối tranh khắc gỗ hồn nhiên, được cho là của họa sĩ Nam Sơn Nguyễn Văn Thọ.

Chú thích ảnh
Bộ sách " Quốc văn Giáo khoa thư"

Như quan điểm của những tác giả trong phần Tiểu dẫn, lối dạy này “ trên có chữ, dưới có tiếng, bên cạnh lại có tranh vẽ... Như thế là đứa bé mắt nhìn mặt chữ, mồm đọc âm chữ, tai nghe tiếng có âm chữ, mắt trông thấy hình tượng cái tiếng có chữ, rồi tay lại tập viết chữ ấy. Học như thế, bao nhiêu giác quan đều hoạt động, thì học chữ nào là chữ ấy in hẳn vào óc không sao quên được nữa.”

Chú thích ảnh
Cuốn dành cho lớp Đồng ấu

Rồi “ trong từng quyển sách, mỗi bài học đều có tác dụng riêng. Bài học tiếng cốt để cho trẻ học biết thêm tiếng. Bài đặt câu cốt để trẻ chọn những tiếng đã dạy ở trên mà điền vào những nơi bỏ trống cho ăn nghĩa. Bài trả lời câu hỏi cốt để khiến cho học trò phải nghĩ mà học đặt câu. Trước khi ra cho trẻ làm bài, ông thầy phải hỏi để nó đáp lại đã”.

Chú thích ảnh
Và các cuốn dành cho lớp Dự bị, lớp Dơ đẳng

Thực tế, dù vẫn còn những hạn chế của thời đại, Quốc văn Giáo khoa thư là bộ sách từng gắn bó với nhiều thế hệ học sinh của Việt Nam trong nửa đầu thế kỷ XX. Và, vượt qua giá trị của một bộ sách tập đọc, những bài học trong Quốc văn Giáo khoa thư vẫn để lại ấn tượng đẹp trong ký ức của họ về tính giáo dục cao, cũng như ngôn ngữ ngắn gọn, dễ hiểu và gần gũi với tâm lí trẻ em.

Bộ Quốc văn Giáo khoa thư từng được tái bản tại một số đơn vị xuất bản trong những năm vừa qua. Ở lần tái bản này, Nhà xuất bản Kim Đồng đã lược bỏ một số nội dung không còn phù hợp, thống nhất lại về chính tả cho phù hợp với ngôn ngữ hiện tại, cũng như xử lý phần tranh minh họa cho rõ nét hơn.

Sơn Tùng

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm