(TT&VH) - Tháng 9 tới đây, những người làm nghề cascadeur (đóng thế) tại TP.HCM sẽ tiến hành đại hội để thành lập Chi hội Cascadeur trực thuộc Hội Điện ảnh TP.HCM. Nếu đại hội thành công như dự định, Chi hội Cascadeur sẽ trở thành nơi bảo vệ và phát triển nghề đóng thế của nhiều người đam mê điện ảnh.
Nghề nguy hiểm nhưng chưa có bảo hiểm
Như TT&VH số ra ngày 1/8 đã phản ảnh trong bài Ngô Thanh Vân tôn xưng “sư phụ” võ công, viết về chuyện làm nghề của cascadeur Anh Tuấn. Sau khi báo phát hành, Anh Tuấn đã tâm sự thêm: “Có xem những pha hành động trong các phim Dòng máu anh hùng, Võ lâm truyền kỳ, Đẻ mướn, Người Bình Xuyên, Lấy vợ Sài Gòn... người xem luôn trầm trồ rằng Ngô Thanh Vân hay ca sĩ Đan Trường đánh nhau, bay nhảy rất đẹp.
Các diễn viên đóng thế trong Dòng máu anh hùng
Song ít ai nghĩ đến những giọt mồ hôi, thậm chí cả máu của những diễn viên đóng thế đã đổ xuống một cách âm thầm trong những cảnh quay. Trong khi thành quả lao động mà các cascadeur nhận được theo mức giá hiện nay khoảng vài trăm ngàn đồng/ngày diễn. Thù lao của cascadeur rất thấp khi đem so sánh với sự nguy hiểm mà họ phải đối diện khi chấp nhận vào vai. Nguy hiểm bởi ở ta chưa có những thiết bị bảo đảm độ an toàn cũng như chưa có các chuyên gia tính toán xác suất hiểm nguy. Theo cascadeur Anh Tuấn, mọi sự đều do cascadeur nhìn và tính toán cho mình, thấy phần trăm an toàn chấp nhận được là diễn chứ không dám chắc sẽ thế nào.
Nhưng nỗi lo lắng nhất hiện nay của nhiều cascadeur như là bảo hiểm tai nạn hoặc sinh mạng không có. Thường thì bảo hiểm chỉ chấp nhận cho cả đoàn làm phim với những điều khoản rất chung chung. Nếu khi cascadeur xảy ra tai nạn thì không biết bảo hiểm sẽ tính ra sao và hiện không thấy ai bán bảo hiểm cho cascadeur cũng như không thấy nghề cascadeur có trong danh mục bảo hiểm. Tâm sự của cascadeur Anh Tuấn cũng chính là tâm trạng của rất nhiều người đang hành nghề đóng thế tại TP.HCM hiện nay. Do đó, việc thành lập một chi hội nghề nghiệp - danh chính ngôn thuận của các cascadeur đang vô cùng cấp thiết.
Các cascadeur đang bay khi quay Võ lâm truyền kỳ
Tầm vóc CLB đã quá “chật chội” TT&VH đã trao đổi việc này với ông Nguyễn Văn Đây, Bí thư Chi bộ kiêm Phó Chánh Thanh tra Hội Điện ảnh TP.HCM - người đang xúc tiến soạn thảo quy chế để thành lập Chi hội Cascadeur.
* Hội Điện ảnh TP.HCM đã có CLB Cascadeur, vì sao phải thành lập chi hội nữa thưa ông?
- CLB Cascadeur thành lập từ năm 1992, lúc đầu có hơn 10 thành viên, giờ phát triển thành hàng trăm người rồi. Cụ thể, có khoảng 100 hội viên cascadeur chuyên nghiệp, nếu cộng cả những cascadeur không chuyên nữa cũng khoảng 300 người. Với số lượng hội viên như vậy, lại là hội viên của một ngành đặc thù, tầm vóc CLB đã quá “chật chội”, không thể quản lý xuể.
Tôi có nói với các anh em làm nghề, chúng ta nên hiểu nghề cascadeur như thế nào cho “chuẩn”. Đó là một nghề nguy hiểm, khó khăn mà diễn viên không dám hoặc không thể thực hiện, nên họ cần chúng ta đóng thế. Vậy nhưng, quyền lợi của cascadeur hiện nay không xứng đáng với công sức, sự mạo hiểm phải đối mặt. Chưa kể những quyền lợi khác của anh em làm nghề, như giải thưởng hàng năm của Hội chẳng hạn, rõ ràng là nếu không có chi hội thì anh em không hề được công nhận lao động của mình bằng các giải thưởng. Rồi còn tổ chức nơi tập luyện cho cascadeur nữa, vì hiện nay các nhóm đang rất khó khăn về sân tập.
* Được biết, hoạt động cascadeur hiện nay đang rất lộn xộn, ông có nắm được những vấn đề này không?
Nỗi lo lắng nhất hiện nay của nhiều cascadeur như là bảo hiểm tai nạn
hoặc sinh mạng không có
- Chính xác là quá bát nháo. Mỗi nhóm cascadeur tự hoạt động không theo quy củ nào cả, nên dẫm đạp lên nhau mà sống. Các nhóm tự quyết định thù lao khi đóng phim để cạnh tranh nhau dẫn đến “phá giá”. Nhiều nhà sản xuất phim biết tình hình này đã cố tình ép giá diễn viên đóng thế. Điều này không thể chấp nhận được, đành rằng làm nghề nào cũng có cạnh tranh, nhưng cạnh tranh bằng cách “phá giá” như thế là tự “giết” chết nghề. Rồi còn việc một số nhóm cascadeur có làm ăn với nước ngoài nữa. Khi ký hợp đồng với các đoàn phim nước ngoài, đa phần lấy danh nghĩa Hội Điện ảnh TP.HCM, như vậy là không đàng hoàng “danh chính ngôn thuận” và Hội không kiểm soát được.
Trong quy chế chúng tôi đang soạn thảo để lấy ý kiến, có quy định rõ giá thù lao cho các cascadeur thấp nhất là bao nhiêu cho một ngày đóng thế. Đồng thời chúng tôi cũng phân loại cascadeur ra làm A, B, C... để cấp thẻ hội viên.
Phân loại cascadeur để định ra “giá sàn”
* Phân loại cascadeur sẽ dựa trên tiêu chí gì thưa ông?
Ông Nguyễn Văn Đây đã tham gia diễn xuất gần 50 phim, đáng kể nhất: Kỷ niệm vùng ven (KB Chu Lai, ĐD Lê Hoàng Hoa), Hòn đất, Vùng gió xoáy (ĐD Hồng Sến), Thành phố có người, Cư xá màu xanh (ĐD Huy Thành)... Theo một số nhóm trưởng cascadeur tại TP.HCM, họ đề cử ông Nguyễn Văn Đây làm Chi hội trưởng Cascadeur trong đại hội sắp tới. |
- Với hội viên được cấp thẻ loại A, B quy chế quy định cascadeur đó phải đóng ít nhất 3 phim, đóng cảnh nguy hiểm như thế nào hoặc đánh võ ra sao và làm nghề từ 5 năm trở lên. Còn loại C dành cho những người mới vào nghề, tạm gọi là những người chuyên đóng vai quần chúng. Với cascadeur loại A, nhất thiết phải từng đóng thế cho diễn viên chính.
Chúng tôi phân loại cascadeur để đánh giá đúng chất lượng của từng hội viên. Vì hiện nay, rất nhiều người đóng mấy vai quần chúng cũng tự xưng mình là cascadeur. Thêm nữa, phân loại để định ra “giá sàn” cho từng hội viên khi đóng phim, đó cũng là hướng đến sự công bằng.
* Ông đã thăm dò ý kiến các cascadeur khi bắt tay soạn thảo quy chế này chưa?
- Tôi không thể lấy ý kiến của tất cả cascadeur, nhưng những trưởng nhóm đang hoạt động tại TP.HCM thì nhất trí 100% qua nhiều cuộc họp bàn. Hiện quy chế đang chỉnh sửa bổ sung thêm vì khi soạn thảo còn sót một vấn đề quan trọng - bảo hiểm cho hội viên. Lâu nay, không có danh mục cũng như ai bán bảo hiểm cho cascadeur. Nhưng sau khi thành lập chi hội, sẽ có một công ty bán bảo hiểm cho cascadeur. Chúng tôi đã làm việc với công ty bảo hiểm này rồi. Họ chấp nhận bán bảo hiểm với điều kiện phải là cascadeur hội viên chi hội và mức bán như thế nào phụ thuộc vào phân loại A, B, C. Nếu không có gì thay đổi, tháng 9 năm nay, chúng tôi sẽ tiến hành đại hội chính thức thành lập Chi hội Cascadeur TP.HCM.
* Xin cám ơn ông.
Hoàng Nhân (thực hiện)