Sau chức vô địch ASEAN Cup, làm gì để bóng đá Việt Nam đi đúng hướng?

Tính chất của ASEAN Cup có thể không thay đổi nhưng cách tiếp cận của mỗi nền bóng đá không còn như trước. ASEAN Cup 2024 đã mang đến cho người hâm mộ cái nhìn tổng thể về bóng đá Đông Nam Á với tầm nhìn World Cup.

"Mỗi cây mỗi hoa…"

Việt Nam, Thái Lan, Indonesia và Malaysia, những ĐTQG được xếp vào nhóm "tứ đại gia" Đông Nam Á nhiều năm qua đã có những thể hiện khác nhau tại giải đấu năm nay. Việt Nam cùng Thái Lan như những đối thủ đầy "duyên nợ" ở khu vực đã dắt tay nhau đi đến trận chung kết, trong lúc Malaysia và Indonesia bị loại từ vòng bảng.

Dưới góc nhìn của mình, chuyên gia Đoàn Minh Xương nhìn nhận nếu như Thái Lan và Việt Nam đứng đầu 2 bảng đấu đã được dự báo sớm, thì việc 2 đội tuyển Indonesia và Malaysia bị loại ngay từ vòng bảng là kết quả đầy bất ngờ với giới chuyên môn: "Trước khi bước vào giải đấu, giới chuyên môn Malaysia đã tỏ ra lo lắng khi Hiệp hội bóng đá Malaysia (FAM) bất ngờ "chốt" tương lai của HLV Pau Marti Vicente khi quyết định vị trí HLV trưởng là một cái tên khác, còn nhà cầm quân Tây Ban Nha chỉ đóng vai trò tạm quyền, sau đó là bãi nhiệm.

Có ai tận tâm tận lực với một đội bóng mình dẫn dắt khi sớm biết mình sẽ chia tay, dù thành công hay thất bại ngay sau ASEAN Cup 2024? Rõ ràng HLV Pau Marti Vicente cô độc trong chính tập thể mà mình dẫn dắt và "tủi thân" với cách hành xử thiếu tế nhị của FAM. Vậy nên, Malaysia thất bại ở giải đấu năm nay chẳng có gì phải hậm hực.

Với bóng đá Indonesia bị loại ngay từ vòng bảng ASEAN Cup 2024 cũng được cho là hệ quả từ cách tiếp cận của Hiệp hội bóng đá Indonesia (PSSI) và HLV Shin Tae Yong. Đấy chính là thái độ xem nhẹ giải bóng đá Đông Nam Á khi đã gặt hái được chút thành công bước đầu khi có mặt ở vòng loại thứ 3 World Cup 2026.

Bởi ngay từ khi Indonesia giành vé lọt vào vòng loại thứ 3 World Cup 2026, PSSI và Shin Tae Yong đã đưa ra kế hoạch về việc sẽ xây dựng 2 đội hình khác nhau phục vụ cho tham vọng giành vé đi World Cup, cũng như mục tiêu giành chức vô địch ASEAN Cup. Kế hoạch này bị người hâm mộ xứ vạn đảo phản ứng dữ dội nhưng HLV Shin Tae Yong được sự ủng hộ của PSSI nên cứ thế đưa đội hình không phải mạnh nhất dự ASEAN Cup.

Có thể tùy vào hoàn cảnh và khả năng của mỗi quốc gia mà họ không thể đem đến đội hình tốt nhất chứ không phải là không muốn. Trong khi Indonesia đang tập trung toàn lực cho vòng loại World Cup 2026, các cầu thủ chủ chốt của họ cũng đa số thi đấu nước ngoài không được nhả quân vì giải đấu này không thuộc FIFA Days, Thái Lan cũng vậy.

Các đội bóng còn lại, điển hình là Lào và Campuchia hay một chút nào đó là Timor Leste cũng tạo được hiệu ứng. Nhưng đó chỉ là thứ vũ khí tinh thần và khoảnh khắc lóe sáng của một vài cá nhân. Điều đó là bình thường trong bóng đá, nhưng nếu xét về đẳng cấp và trình độ, các đội bóng này khó làm được điều gì to tát hơn. Tuy vậy, nhìn vào việc họ mạnh dạn trẻ hóa, tương lai của các đối thủ này sẽ khó đoán.

Những đội tuyển Timor Leste, Lào hay Campuchia cùng thất bại, thậm chí bị loại từ vòng bảng nhưng họ không bị người hâm mộ la ó, ngược lại dành những lời động viên vì có khát khao, có nỗ lực và tiến bộ. Trái lại, cả Malaysia và Indonesia bị chỉ trích thậm tệ khi để Singapore và Philippines tiễn khỏi ASEAN Cup với kịch bản chẳng khác gì bước thụt lùi của cả nền bóng đá".

Bóng đá Việt Nam nhận diện lại chỗ đứng

Khôi phục niềm tin, lấy lại vị thế hàng đầu khu vực là những mục tiêu của đội tuyển Việt Nam tại giải đấu năm nay. Thực tế, thầy trò HLV Kim Sang Sik đã mang đến niềm vui cho khán giả với những kết quả khả quan của mình.

HLV Hoàng Văn Phúc cho rằng ASEAN Cup 2024 như một bước đệm để giúp đội tuyển Việt Nam hướng đến những cái đích xa hơn: "HLV Kim Sang Sik đã có đủ thời gian để hiểu bóng đá Việt Nam và các cầu thủ mà ông ấy lựa chọn. Chính vì thế, nhà cầm quân người Hàn Quốc đã hình thành nên những nét mới ở đội tuyển Việt Nam. Nói cách khác, HLV Kim Sang Sik đang cải tiến, sắp xếp cầu thủ phù hợp với năng lực của họ để tạo nên đội tuyển Việt Nam có lớp lang dựa trên những nhân tố cũ và mới.

Về lối chơi, vẫn là kiểm soát nhưng sơ đồ chiến thuật rất linh hoạt. Có khi đội tuyển Việt Nam áp dụng 3-4-3 nhưng có thời điểm là 3-5-2 rồi 4-4-2. Đó là cách đọc trận đấu nhanh tùy vào thế trận. Đội tuyển Việt Nam vẫn chơi theo kiểu kiểm soát bóng nhưng các đường lên bóng mang lại hiệu quả là các đường lên bóng dọc biên. Và các bàn thắng của đội tuyển Việt Nam cũng đến từ các tình huống bóng phát triển ra biên rồi chuyền ngược lại trung lộ.

Tuy vậy, lối chơi này của đội tuyển Việt Nam lại cho thấy sự thiếu hiệu quả khi chưa có Nguyễn Xuân Son và phải đối mặt với các đội mạnh như Indonesia hay Philippines. Muốn đi xa hơn và vượt qua những đối thủ khó hơn ở những giải đấu tiếp theo, đội tuyển Việt Nam cần có được sự tiếp cận đa dạng. HLV Kim Sang Sik cần thêm những chất liệu để làm được điều này".

Cùng quan điểm với HLV Hoàng Văn Phúc, chuyên gia Đoàn Minh Xương nhìn nhận: "Nếu chỉ xét về giải đấu này, đội tuyển Việt Nam đi đúng hướng. Điều đó thể hiện qua sự nghiêm túc trong quá trình chuẩn bị khi Liên đoàn bóng đá Việt Nam tạo điều kiện tốt nhất, thậm chí dừng các giải đấu để HLV Kim Sang Sik có lực lượng tốt nhất. Đội tuyển Việt Nam được sang Hàn Quốc tập huấn để giải quyết vấn đề tinh thần. Sau các trận thắng giao hữu ở đó, cầu thủ dường như đã có thêm động lực.

Khi bước vào giải đấu, dễ nhận thấy đội tuyển Việt Nam rất đoàn kết và khát khao. Điều đó được chứng minh qua quá trình sinh hoạt, tập luyện và sự nghiêm túc khi tiếp cận trận đấu. Những gì chúng ta chuẩn bị cho giải đấu này là hợp lý vì bóng đá Việt Nam thời gian qua đang đi xuống trầm trọng, cần giải đấu này để tạo một cú hích, một cú đạp nhảy thật tốt để bật đà trở lại.

Như đã nói, bóng đá Việt Nam cần cú hích để đứng lên nên không thể khác được. Nhưng, về lâu dài cũng để lại cho tôi nhiều suy nghĩ, hồi hộp và lo lắng. Bởi chúng ta hầu như đã "dốc hết vốn" ở giải đấu này. Các trụ cột rồi cũng sẽ xuống phong độ và già đi, các cầu thủ trẻ chưa thấy gương mặt nào đủ tin tưởng thay thế. Đó sẽ còn là câu chuyện dài không chỉ là nhiệm vụ của mỗi mình HLV Kim Sang Sik".