Quyết liệt trong sắp xếp cơ sở giáo dục đại học, nghề nghiệp

Chiều 5/10, trao đổi tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9/2025 về chủ trương sắp xếp lại, cấu trúc, sáp nhập, giải thể các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp được Bộ Chính trị khẳng định tại Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng cho biết, đây là một chủ trương lớn của Đảng, phải thực hiện nghiêm túc, khẩn trương, khoa học, quyết liệt.

"Việc sắp xếp này sẽ tác động đến tâm tư, tình cảm của rất nhiều người. Khi làm phải hết sức thận trọng, nhưng đồng thời cũng phải khoa học, bài bản và quyết liệt. Bộ Giáo dục và Đào tạo xác định rõ trách nhiệm của mình. Việc này không thể do một mình Bộ tự làm được, mà phải có sự chung tay, phối hợp và đồng thuận của các bộ, ngành trung ương, các địa phương, đặc biệt là của các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp trong cả nước", Thứ trưởng này nhấn mạnh.

Theo ông, Bộ Giáo dục và Đào tạo được giao xây dựng hai đề án về sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp và đề án chuyển một số cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp về địa phương quản lý. Sắp tới, Bộ sẽ trình các đề án này lên Thủ tướng Chính phủ để xem xét quyết định và sẽ triển khai ngay trong năm 2026.

Tránh tình trạng "xin - cho"

Để giải quyết bài toán đào tạo gắn với thực hành, yêu cầu thực tiễn của xã hội và thị trường lao động, Bộ Giáo dục và Đào tạo xác định, trong đề án sắp tới sẽ căn cứ trên các cơ sở: quan điểm, nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Chính phủ; Chiến lược phát triển giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Quy hoạch mạng lưới các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp đã được phê duyệt; mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và của các vùng, gắn với an ninh - quốc phòng. Như vậy, mục tiêu đặt ra đòi hỏi việc đào tạo phải gắn với các mục tiêu phát triển, gắn với việc làm, thị trường.

“Từ kinh nghiệm quốc tế và điều kiện thực tiễn của nước ta, đề án cũng xác định rõ sứ mệnh của các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, các nguyên tắc, tiêu chí cụ thể, rõ ràng, để quá trình triển khai đảm bảo công khai, minh bạch, tránh tình trạng "xin - cho", tranh thủ, "chạy chọt", tiêu cực. Sẽ không để xảy ra những trường hợp này", theo Thứ trưởng Lê Tấn Dũng.

Ông cũng cho biết, tới đây đề án sẽ được Bộ Giáo dục và Đào tạo xin ý kiến các bộ, ngành trung ương, địa phương, các chuyên gia, đặc biệt là các cơ sở giáo dục, nhằm tạo được sự đồng thuận cao trong quá trình thực hiện. Khi đề án được ban hành, “tất cả đều tâm phục khẩu phục, cùng đồng hành triển khai, không còn vướng mắc, lấn cấn". Đồng thời, khi đề án được cấp có thẩm quyền phê duyệt, nội dung sẽ được công khai để thực hiện. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ cung cấp đầy đủ các thông tin đến các cơ quan truyền thông, báo chí.

Thứ trưởng Lê Tấn Dũng cũng gửi gắm thêm, thời gian gần đây, có một số trang tin lan truyền thông tin không đúng sự thật, không phải do Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp. Ông đề nghị các tổ chức, cá nhân không chia sẻ những thông tin chưa được kiểm chứng và chưa phải là thông tin chính thức.

Chấn chỉnh tình trạng lạm thu

Liên quan đến nội dung báo chí đề cập về tình trạng lạm thu trong các cơ sở giáo dục, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng cho biết, vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng chính quyền các địa phương đã có nhiều văn bản chấn chỉnh tình trạng này. Năm học 2025 -2026, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có văn bản 5542 ngày 12/9/2025 gửi các bộ, ngành, địa phương, các cơ sở giáo dục về thực hiện chính sách học phí, miễn giảm học phí và các khoản thu trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo.

Ông nêu ra 9 nhóm giải pháp dài hạn và ngắn hạn để chấn chỉnh tình trạng lạm thu. Thứ nhất, Bộ đã có văn bản yêu cầu các cấp, các ngành thực hiện nghiêm chính sách giáo dục cũng như các quy định về học phí, miễn giảm, hỗ trợ về học phí theo đúng Nghị định 238/NĐ-CP của Chính phủ.

Thứ hai, quy định các khoản thu dịch vụ phục vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục-đào tạo phải được cơ quan có thẩm quyền quyết định. Nghiêm cấm tất cả các trường hợp, cơ sở giáo dục tự đặt ra các khoản thu trái quy định của cơ quan có thẩm quyền.

Thứ ba, việc vận động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phải đảm bảo đúng quy định của cơ quan có thẩm quyền.

Thứ tư, thực hiện nghiêm các quy định về niêm yết, công khai thông tin giá vật tư, thiết bị giáo dục, sách giáo khoa trên địa bàn, đảm bảo công khai, minh bạch.

Thứ năm, hiện nay qua theo dõi ở các địa phương, Bộ Giáo dục và Đào tạo nhận thấy nhiều địa phương đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn thực hiện theo đúng danh mục HĐND ban hành. Nhà trường tuyệt đối không được gộp nhiều khoản thu, không thu trước nhiều kỳ. Không được lợi dụng danh nghĩa Ban Đại diện cha mẹ học sinh để thu trái quy định.

Một loạt giải pháp khác được Thứ trưởng Lê Tấn Dũng đề cập, đó là Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tiếp tục rà soát lại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để  điều chỉnh bổ sung đảm bảo quyền của người học, đặc biệt là học sinh và các bậc cha mẹ học sinh; tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, khi phát hiện sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo kiến nghị với các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thường xuyên giám sát việc này ở cả cấp Trung ương và địa phương; đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương thường xuyên kiểm tra, thanh tra để chỉ đạo chấn chỉnh tình trạng lạm thu ngay tại cơ sở giáo dục, đào tạo trên địa bàn.

Xem thêm tin tức TẠI ĐÂY