Quyền trượng, vòng cổ của hiệu trưởng tại lễ trao bằng có ý nghĩa gì?

Nghi thức hiệu trưởng mặc lễ phục, đeo vòng cổ và cầm quyền trượng khá phổ biến ở châu Âu, Mỹ... và mang ý nghĩa riêng của nó.

Giáo sư gốc Việt, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Nottingham giữ chức Chủ tịch danh dự Hội Trí thức Việt Nam tại Anh

Ngày 6/5, tại Đại học London, Hội Trí thức Việt Nam tại Anh và Ireland (VIS) đã tổ chức lễ ra mắt Chủ tịch danh dự của hội là Giáo sư Sir Jonathan Van-Tam, nguyên Phó Giám đốc Y tế vùng England, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Nottingham.

Sáng 1/8, cộng đồng mạng xôn xao về hình ảnh hiệu trưởng Trường đại học mặc áo nhung, đội mũ màu đỏ, cầm quyền trượng, đeo vòng cổ tại lễ trao bằng tốt nghiệp năm 2022.

Được biết đây là sự kiện diễn ra ngày 29/7. Trường đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức lễ trao bằng tốt nghiệp đại học chính quy năm 2022 cho gần 1.000 tân cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ. 

Trên MXH, trong khi nhiều bạn trẻ thể hiện quan điểm tích cực và khen ngợi "trường xịn xò quá", "lễ tốt nghiệp trong mơ", "trang phục đẹp quá, như quân đội hoàng gia"... một số dân mạng cho rằng đây là sự "trọng hình thức, sự màu mè, vẽ vời, đua đòi, thậm chí lố bịch đến thế".

Hiện tại, Giám đốc ĐH Quốc gia Hà Nội yêu cầu hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế phải báo cáo bằng văn bản về công tác tổ chức lễ trao bằng tốt nghiệp đang gây tranh cãi trước ngày 2/8.

Như vậy, hình ảnh này được xem là khá lạ lẫm ở Việt Nam. Còn trên thế giới thì sao?

Được biết nguồn gốc và ý nghĩa của quyền trượng trong lễ tốt nghiệp được lý giải theo nhiều hướng khác nhau. Trang Dreamstime nói rằng tất cả lễ tốt nghiệp đại học tại Mỹ đều có nghi thức mở đầu bằng việc giáo sư hoặc người đứng đầu nhà trường tiến vào cùng quyền trượng của trường.

Truyền thống này bắt nguồn từ thời kỳ Phục Hưng và thời kỳ đen tối ở châu Âu. Quyền trượng (cây chùy) được tin rằng có thể bảo vệ sinh viên khỏi những kẻ lưu manh quấy rối khi đi qua thị trấn.

• Bắt tạm giam một Phó Hiệu trưởng để điều tra làm rõ hành vi dâm ô với người dưới 16 tuổi
• Giáo sư gốc Việt, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Nottingham giữ chức Chủ tịch danh dự Hội Trí thức Việt Nam tại Anh

Theo một lý giải khác từ trang University of Washington, quyền trượng tượng trưng cho cơ quan quản lý của trường đại học và chỉ xuất hiện khi có sự hiện diện của người đứng đầu nhà trường cùng các thành viên trong hội đồng quản trị.

Vật dụng này là biểu tượng cổ xưa của uy quyền, mang ý nghĩa các trường đại học đang bảo vệ truyền thống học tập lâu đời, đồng thời ban tặng sức mạnh cho người học. Đây cũng là lời nhắc nhở rằng quá trình học tập không phải lúc nào cũng thoải mái và dễ dàng.

Trong khi đó, vòng cổ to bản mà hiệu trưởng hay đeo thể hiện vị trí của người đứng đầu trường đại học, tượng trưng cho quyền điều hành, cũng là lời nhắc nhở người sử dụng phải khôn ngoan, cẩn thận khi đưa ra những quyết định quan trọng.

Khác với quyền trượng, vòng cổ, lễ phục của hiệu trưởng và các cử nhân trong lễ tốt nghiệp đã khá phổ biến ở Việt Nam. Một bộ lễ phục thường bao gồm áo, mũ đội và mũ choàng.

Bộ lễ phục tốt nghiệp này được cho là cũng có nguồn gốc từ thời trung cổ. Thời kỳ đó, các học sinh, sinh viên thường mặc loại trang phục này để giữ ấm khi ngồi học trong những hội trường ẩm thấp, lạnh lẽo.

Theo University of Washington, mũ đội đầu là biểu tượng của sự tự do trong học tập. Nhiều trường đại học tại Mỹ đã đặt ra quy định cụ thể cho việc đặt tua trên mũ đội đầu. Cụ thể, các cử nhân trước khi nhận bằng sẽ để tua mũ ở bên phải. Tua mũ sẽ được chuyển sang trái ngay khi cử nhân được ban giám hiệu trao bằng.

Duy An
Tổng hợp