Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất

Sáng 9/9, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng chủ trì cuộc họp với các Bộ, ngành về lựa chọn danh mục sản phẩm công nghệ chiến lược cần thực hiện ngay.

Theo báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ, Quyết định 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025 của Thủ tướng đã xác định 11 nhóm công nghệ và 35 nhóm sản phẩm chiến lược. Từ đó, Bộ Khoa học và Công nghệ rút gọn danh sách xuống 6 sản phẩm để lựa chọn ra 1-3 lĩnh vực hoặc sản phẩm công nghệ chiến lược cần ưu tiên triển khai.

Sản phẩm công nghệ chiến lược triển khai năm 2025, gồm: Mô hình ngôn ngữ lớn và Trợ lý ảo tiếng Việt; Hệ thống và thiết bị mạng di động 5G; AI Camera xử lý tại biên; Nền tảng blockchain cho truy xuất nguồn gốc, tài sản số; Robot di động tự hành; Thiết bị bay không người lái. Trong đó có 3 sản phẩm ưu tiên triển khai ngay, gồm: Mô hình ngôn ngữ lớn và Trợ lý ảo tiếng Việt; Hệ thống và thiết bị mạng di động 5G; AI Camera xử lý tại biên.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết, việc lựa chọn từ 1 - 3 lĩnh vực hoặc sản phẩm công nghệ không chỉ hướng tới kết quả nghiên cứu cụ thể, mà còn là cách tiếp cận chiến lược để thử nghiệm, rút kinh nghiệm và lan tỏa tinh thần làm chủ công nghệ, đặc biệt là công nghệ lõi. Nguyên tắc lựa chọn cần đảm bảo tính cấp thiết, khả năng thành công nhanh, tạo tác động lan tỏa; có sự sẵn sàng tham gia của doanh nghiệp; phục vụ ngay việc phát triển kinh tế, xã hội; ưu tiên sản phẩm có khả năng thương mại hóa trong năm 2025.

Tiêu chí lựa chọn nhằm giải quyết các bài toán lớn của Việt Nam: Phục vụ mục tiêu quốc gia tăng trưởng 2 con số, chính quyền địa phương 2 cấp, tăng năng suất lao động, đảm bảo quốc phòng, an ninh; đảm bảo an sinh xã hội; năng lực cạnh tranh: có khả năng thay thế nhập khẩu và có tiềm năng xuất khẩu, có quy mô thị trường đủ lớn, có khả năng thương mại hóa sớm; mức độ làm chủ công nghệ: làm chủ thiết kế, làm chủ tích hợp hệ thống thành sản phẩm, làm chủ các công nghệ lõi và đảm bảo giá trị của Việt Nam trong sản phẩm ở mức cao.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thượng tướng Lê Huy Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho rằng, nhiều đơn vị sản xuất đã tiên phong trong việc sản xuất các sản phẩm công nghệ nhưng mới chỉ giới hạn trong nước. Thiết bị không người lái đã được áp dụng và phát triển; mạng 5G được Viettel phát triển và cần triển khai nền tảng 6G vì rất khả thi. Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đề xuất có thể phát triển càng nhiều sản phẩm công nghệ càng tốt để đáp ứng nhu cầu thị trường cũng như thúc đẩy nền kinh tế.

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, việc ứng dụng AI trong hoạt động sản xuất nông nghiệp hiện đang rất cần thiết. Các nước châu Âu hiện nay yêu cầu rất cao về chất lượng nông sản xuất khẩu, vì vậy việc ứng dụng nền tảng blockchain cho truy xuất nguồn gốc hàng hóa quan trọng trong việc nâng tầm giá trị của nông sản Việt Nam.

Đồng tình với ý kiến trên, lãnh đạo Bộ Công an cho rằng, bên cạnh việc phát triển mô hình ngôn ngữ lớn và Trợ lý ảo tiếng Việt thì việc ứng dụng nền tảng blockchain cho truy xuất nguồn gốc rất quan trọng nhằm nâng cao năng suất lao động. Bên cạnh đó, các đơn vị trong nước cần đẩy mạnh sản xuất và sử dụng sản phẩm camera xử lý tại biên, hạn chế sử dụng sản phẩm có nguồn gốc từ nước ngoài...

Kết luận buổi làm việc, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, Việt Nam có thế mạnh về nông nghiệp nhưng vẫn bị hạn chế bởi thiên tai, dịch bệnh, giá trị nông sản vẫn thấp, chưa tương xứng với công sức lao động bỏ ra. Trong tương lai, chúng ta cần hướng đến mục tiêu làm ít, đầu tư ít, sử dụng diện tích đất ít nhưng sản phẩm nông nghiệp bán được nhiều, có giá trị cao. Muốn làm được như vậy, Phó Thủ tướng khẳng định cần phải tập trung ứng dụng khoa học, công nghệ vào hoạt động sản xuất để nâng cao giá trị sản phẩm. Tuy nhiên, khi thực hiện cần lưu ý phát triển công nghệ này thì sẽ giải quyết được vấn đề gì, có tác động thế nào đến ngành, lĩnh vực đó cũng như tính bền vững để phát triển nền kinh tế. "Phải có sản phẩm rõ rệt và phát triển càng nhanh càng tốt để đánh giá sự phát triển của khoa học công nghệ đến đời sống, ưu tiên ngân sách, cơ chế, dồn lực để bật lên", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý, việc lựa chọn và phát triển sản phẩm công nghệ phải đảm bảo khả năng làm chủ công nghệ lõi đến đâu, nghĩa là phải có bằng sáng chế. Nhiều bộ, ngành đã có kinh nghiệm nghiên cứu, thậm chí thực chiến nên cần phát huy để tạo ra sản phẩm có khả năng cạnh tranh thị trường trong và ngoài nước; khả năng sẵn sàng, không chỉ sản xuất mà phải phát triển để theo kịp sự phát triển của thế giới.

"Mục tiêu là đuổi kịp, tiến cùng và vượt lên để tranh thủ nắm cơ hội. Đó mới là chiến lược của chúng ta", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Phó Thủ tướng, việc lựa chọn danh mục sản phẩm công nghệ chiến lược vẫn còn ý kiến khác nhau, cần có sự thống nhất giữa các cơ quan, sau đó báo cáo Chính phủ lựa chọn các lĩnh vực, sản phẩm ưu tiên để triển khai. Một trong những tính cấp thiết khi lựa chọn là đảm bảo sự sẵn sàng tham gia của doanh nghiệp và có tính lan tỏa để thương mại hóa.

Phó Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì cùng các bộ, ngành nghiên cứu sản phẩm nào cần nhất cho ngành của mình và sẽ tác động như thế nào cho việc tăng trưởng giá trị; từ đó phân tích đánh giá và đề xuất, đặt hàng Bộ Khoa học và Công nghệ. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ đặt hàng các đơn vị nghiên cứu với mục đích: Thị trường cần gì đáp ứng đó để có được sản phẩm hiệu quả, vừa giải quyết bài toán các ngành, vừa tác động tích cực đến nền kinh tế…