Phát hiện đột phá về cái chết của Vua Tutankhamun nhờ phân tích DNA

08/04/2025 10:42 GMT+7 | Văn hoá

Cái chết của Vua Tutankhamun, vị pharaoh trẻ tuổi của Ai Cập cổ đại, đã là bí ẩn suốt hơn một thế kỷ. Giờ đây, phân tích DNA đã hé lộ nguyên nhân có thể khiến vị vua trẻ ra đi mãi mãi.

Các nhà nghiên cứu phát hiện bằng chứng di truyền cho thấy Tutankhamun nhiều lần mắc bệnh sốt rét – căn bệnh do muỗi gây ra, ngày nay có thể chữa trị nhưng cách đây hơn 3.300 năm thường dẫn đến tử vong.

Phát hiện đột phá về cái chết của Vua Tutankhamun nhờ phân tích DNA - Ảnh 1.

Mặt nạ vàng được tìm thấy trong lăng mộ Vua Tutankhamun

Tim Batty, quản lý Triển lãm Tutankhamun, chia sẻ: "Kết quả cho thấy sốt rét có thể là nguyên nhân khiến Tutankhamun qua đời".

Phân tích DNA còn tiết lộ ông bà nội của Tutankhamun là Pharaoh Amenhotep III và Hoàng hậu Tiye, cả hai cũng mắc sốt rét khi qua đời.

Ngoài ra, nghiên cứu xác nhận Tutankhamun là kết quả của hôn nhân cận huyết, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, một phần dẫn đến cuộc đời ngắn ngủi của ông.

Tutankhamun trị vì Ai Cập chỉ 9 năm và qua đời ở tuổi 18. Dù triều đại ngắn, ông trở thành một trong những pharaoh nổi tiếng nhất nhờ phát hiện lăng mộ gần như nguyên vẹn vào năm 1922 bởi nhà khảo cổ Howard Carter, với hơn 5.000 hiện vật quý giá.

Việc xác định nguyên nhân cái chết từ xác ướp là thách thức lớn do sự phân hủy và quy trình ướp xác loại bỏ hầu hết nội tạng. Tuy nhiên, DNA đã cung cấp manh mối quan trọng.

Nghiên cứu do Trung tâm Nghiên cứu Quốc gia Ai Cập, Đại học Cairo và các chuyên gia Đức thực hiện, lấy mẫu mô từ nhiều xác ướp vào năm 2000.

Phát hiện đột phá về cái chết của Vua Tutankhamun nhờ phân tích DNA - Ảnh 2.

Trong ảnh là hình ảnh tái hiện lại diện mạo của Vua Tutankhamun

Kết quả cho thấy Tutankhamun là con của một xác ướp vô danh ở lăng KV55, có thể là Pharaoh Akhenaten, và mẹ ông có thể nằm ở lăng KV35, nghi là chị gái của Akhenaten.

Hôn nhân cận huyết phổ biến trong hoàng gia Ai Cập cổ đại, nhưng gây ra nhiều bệnh di truyền.

Tutankhamun mắc bệnh Köhler II – rối loạn xương hiếm gặp ở chân, gây hoại tử mô do thiếu máu.

Các cuộc kiểm tra CT xác nhận ông bị hoại tử chân trái, và nhiều cây gậy chống được tìm thấy trong lăng mộ, chứng minh ông gặp khó khăn khi đi lại.

Nghiên cứu kết luận sốt rét kết hợp với hoại tử là nguyên nhân cái chết khả dĩ nhất.

Tuy nhiên, năm 2022, nhà Ai Cập học Marc Gabolde cho rằng mẹ của Tutankhamun có thể là Nefertiti, vợ chính và là em họ của Akhenaten, thay vì chị gái ông, dựa trên phân tích di truyền.

Phát hiện đột phá về cái chết của Vua Tutankhamun nhờ phân tích DNA - Ảnh 4.

Hinhaf ảnh xác ướp của Vua Tutankhamun

Tranh cãi vẫn tiếp diễn, nhưng phát hiện này đã thêm một mảnh ghép quan trọng vào câu chuyện bí ẩn về cuộc đời và cái chết của Vua Tutankhamun.

Việt Lâm (tổng hợp)

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm